Грамматикалық талдау Фонетикалық талдау
- Бұл бет үшін навигация:
- Тұйық етістік ҚҰРАМЫНА ҚАРАЙ: ДАРА
- ТҰЛҒАСЫНА ҚАРАЙ: НЕГІЗГІ Заттың қимылын білдіретін төл етістік. Сөздің түбірі етістік болады. Мысалы: кел, кет, жүр, жаз, көрген, айтпады ТУЫНДЫ
- ІС-ӘРЕКЕТТІҢ ЖҮЗЕГЕ АСУ-АСПАУЫНА ҚАРАЙ: БОЛЫМДЫ Іс-әрекеттің жүзеге асуын білдіреді. Мысалы: кел, санады, жаздыр, өшірген БОЛЫМСЫЗ
- МАҒЫНАСЫНА ҚАРАЙ САЛТ Өзінің алдынан табыс септігі ндегі сөзді қажет етпейтін етістік. Мысалы: үйге кел, үйден шық, үйде отыр. САБАҚТЫ
| Етіс (4етіс)
|
Болымды Болымсыз |
Салт Сабақты |
Шақтары |
Райлары |
Көсемше |
Есімше |
Жақ |
|
Тұйық етістік |
ҚҰРАМЫНА ҚАРАЙ:
ДАРА
Бір ғана түбірден (негізгі немесе туынды) тұрады. Мысалы: баста, кес, тасы, тара, аяқта.
КҮРДЕЛІ
Кемінде екі сөздің тіркесуі арқылы жасалады. Бірінші сыңары негізгі етістік, ал кейінгі тұрғандары көмекші етістік болып саналады. Мысалы: бара жатыр еді, алып кел.
ТҰЛҒАСЫНА ҚАРАЙ:
НЕГІЗГІ
Заттың қимылын білдіретін төл етістік. Сөздің түбірі етістік болады. Мысалы: кел, кет, жүр, жаз, көрген, айтпады
ТУЫНДЫ
Түбір етістікке және басқа сөз таптарына жұрнақ жалғану арқылы жасалған етістік. Мысалы: ой-ла, есеп-те, сан-а, жу-ын.
ІС-ӘРЕКЕТТІҢ ЖҮЗЕГЕ АСУ-АСПАУЫНА ҚАРАЙ:
БОЛЫМДЫ
Іс-әрекеттің жүзеге асуын білдіреді. Мысалы: кел, санады, жаздыр, өшірген
БОЛЫМСЫЗ
Іс-әрекеттің болмауын, жүзеге аспауын білдіреді. Негізгі және туынды етістікке –ма, -ме,-па,-пе,-ба,-бе жұрнақтарының жалғануы немесе жоқ, емес сөздерінің тіркесуі арқылы жасалады. Мысалы: келме, санамады, жаздырма, өшірмеген
МАҒЫНАСЫНА ҚАРАЙ
САЛТ
Өзінің алдынан табыс септігіндегі сөзді қажет етпейтін етістік. Мысалы: үйге кел, үйден шық, үйде отыр.
САБАҚТЫ
Алдындағы сөздің табыс септікте тұруын қажет ететін етістік.
Мысалы: хатты оқы, ақшаны сана, есепті шеш.
Көсемше – етістіктің ерекше түрі.Есімше сияқты көсемше де екі түрлі мәнде,екі түрлі қызметте қолданылады.Іс-әрекеттің жай күйін білдіріп, пысықтауыш болады,жіктеліп немесе көмекші етістікпен тіркесіп,баяндауыш болады. Көсемшенің жұрнақтары
жүктеу/скачать 23.76 Kb.
Достарыңызбен бөлісу:
