Грамматикасы


БҰЙРЫҚТЫ СӨЙЛЕМДІ ТӨЛЕУ СӨЗГЕ АЙНАЛДЫРУ



бет137/153
Дата01.03.2024
өлшемі1.05 Mb.
#493877
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   153
dokumen.pub 9786012473537

БҰЙРЫҚТЫ СӨЙЛЕМДІ ТӨЛЕУ СӨЗГЕ АЙНАЛДЫРУ


Бұйрықты төл сөзді төлеу сөзге айналдырғанда төмендегідей болып өзгереді:

  1. Автор сөзінде келетін «say» етістігінің орнына бұйрық мағынаны білдіретін «tell, order, command, ask» етістіктері келеді.

The teacher said: «Put down your pens» The teacher told us to put down our pens (Мұғалім қаламымызды қоюды тапсырды).

  1. Төлеу сөз формасындағы бұйрықты сөйлемнің баяндауы­ шынан кейін бұйрық қаратылып айтылған адамның аты немесе оның орнына жұмсалатын есімдік келеді де, одан соң тұйық етіс­ тік тұрады. Яғни, бұйрықты сөйлем күрделі толықтауыш түрінде келеді.

He said: «Listen to the story, children» He told children to listen to the story (Ол балаларға әңгімені тыңдау керекті­ гін айтты).
Төл сөз формасындағы бұйрықты сөйлемде бұйрық қараты­ лып айтылған адам аталмайды.
The doctor said; «Take a deep breathe» The doctor asked to take a deep breathe (Дәрігер терең дем алуды өтінді).
Бірақ та төлеу сөздің бұйрықты сөйлем түрінде бұйрық қара­ тылып айтқан адам аталады, немесе оның орнына зат есім не есімдік жұмсалады.
The doctor told the patient to take a deep breathe (Дәрігер сырқаттан терең дем алуын сұрады).

  1. Бұйрықты сөйлемнің болымсыз түрін төлеу сөзге айнал­ дырғанда (болымсыздықты білдіретін) тұйық етістіктің алдында болымсыздықты білдіретін «not» сөзі келеді.

The teacher said: «Don’t copy out the words» – The teacher told the students not to copy out the words (Мұғалім студент­ терге сөздерді көшіріп жазбауын (бұйырды) тапсырды).

  1. Бұйрықты сөйлемді төлеу сөзге айналдырғанда есімдіктер мен үстеулер хабарлы сөйлемдегідей өзгереді.

Mother said: «Buy some milk for us, Susan» – Mother told Susan to buy some milk for them (Анасы Сузанға нан сатып алуды айтты).
He said: «Look through your writing, pupils» – He told pu­ pils to look through their writing (Ол оқушыларға өздерінің жазғандарын қарап шығу керектігін айтты).
The commander said; «Put down your racksacks and stand in a line» – The commander told to put down our racksacks and stand in a line (Командир біздің дорбамызды қойып, қатарға тұруымыз керектігін айтты).
The trainer said: «Don’t take it» – The trainer told the sport­ men not to take that (Жаттықтырушы спортшыларға оны алмау керектігін айтты).
The doctor said: «Don’t take any medicine without my ad­ vice» – The doctor told the patient not to take any medicine without his advice (Дәрігер сырқатқа өзінің кеңесінсіз дәрі ішпеу керектігін айтты).
The teacher said: «Repeat after me» – The teacher told the students to repeat after her (Мұғалім студенттерге өзінен кейін қайталау керектігін айтты).




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   153




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет