А) ұрықтану процесі өтпей-ақ, аналық особьтан жаңа

А) ұрықтану процесі өтпей-ақ, аналық особьтан жаңа

В) бүршіктену процесі;

С) жынысты және жыныссыз ұрпақтардың алмасуы;

Д) организмнің жеке дамуы;

Е) организмнің тарихи дамуы.

5. Медузалардың қайсысы ең ірі?

А) тамырызды медуза;

В) медуза цеанеа шатыры 2 м, қармалауыштарының ұзындбығы 30 м;

С) қызғылты арелиа;

Д) кресттәрізді медуза

6. Маржан полиртер (кораллдар) қай жерде тіршілік етеді ?

А) өзендерде – ағынды тоғандарда;

В) ағынсыз тоғандара;

С) тущы сулоы тоғандар;

Д) теңіз тоғандара .

7. Сцифо медузалардың дене қуысы….

А) гастрофаскулярлы;

В) жоқ;

Д) гастральды;

Е) миксоцель
Бақылау сұрақтары:

1. Ішек ќуыстылар типінің систематикасы.

2 . Ішекќуыстылар қандай жолмен көбейеді

3 . Гидроидтар класының құрылысы.

4. Синфонфорлар қайда мекендейді ?

Глоссарий

1.Пенетранттар

2.Гастральды

3.Регенерация

4.Глютанаттар

Екінші аралық бақылау

8 – апта

1. Кірпікшелілер типіне жалпы сипаттама.

2.Кірпікшелі инфузориялар класы.

3.Парамеция-кірпікшелі инфузориялар класыныњ µкілі.

µмір бойы кірпікшелері болады. Б±лар тек цистаѓа айналѓанда ѓана кірпікшелерін жоѓалтады. Сорушы инфузориялардыњ даму кезењініњ алѓашќы кезінде еркімен ж‰зіп ж‰рген уаќытында ѓана кірпікшелілер болады. Содан кейін олар бір орында тіршілік етуге кµшеді де кірпікшелерін жоѓалтады. Тыѓыз пеликуласы жєне скелет фибрилдары болатындыќтан инфузориялардыњ дене пішімі єрдайым белгілі бір ќалыпта болады. Инфузориялардыњ ќ±рылысы кµбіне к‰рделі болады. ¤йткені олардыњ кµбінде б±лшыќет ж/е скелет элементтері к‰рделі болып келетін перистом ќозѓалу ќызметін атќаратынбелгілі органелалылар болады.

Барлыќ инфузорияларды басќа ќарапайым жануардан бµліп т±ратын кірпікшелілерінен басќа бір белгі ядро аппаратыныњ ќ±рылысы. Оларда екі т‰рлі ядро болады. Бірі ‰лкен- маркунуклеус, ал екіншісі- микронуклеус кішкене. Кµп т‰рлерде бірнеше макронуклеус ж/е микронуклеус болады. Инфузориялар бµліну не б‰ршіктеніп бµліну арќылы µніп µседі. Б±л жаѓдайда микронуклеус митотикалыќ жолмен , ал макронуклеус амимтотикалыќ жолмен бµлінеді. ¦рыќтану изогамиялыќ не амизогамиялыќ жолмен болады: тек протоцилиат ѓана популяция єдісімен ±рыќтанады. Б±л тип тармаѓына тµмендегі екі класс кіреді:

1. 
   Кірпікшелі инфузориялар –Ciliata
   
2. 
   Сорѓыш инфузориялар-Sactoria
   

1. 
   класс. Кірпікшелі инфузориялар – Ciliata.
   

2. 
   Наѓыз инфузориялар –Euciliata
   

Инфуцорияныњ барлыќ денесін тыѓыз ж±ќа ќабыќ- циликула жауып т±рады. Циликуланыњ астында эктоплазманыњ мµлдір ж±ќа ќабаты жатады, ќалѓан дененіњ бєрін т‰йіршікті эндоплазма алып жатады. Парамеция денесініњ алдыњѓы жаѓыныњ тµменгі жаѓында ±зынша келген сањылау- ауыз жанында ойыќ яѓни перистомы болады. Перистомыныњ т‰п жаѓында сопаќша келетін тесік – клеткалыќ аузы цистастом жатады. Б±л ерілген ж±тќыншаќќа цитопарикске барып жалѓасады. Ж±тќыншаќты ж±тќыншаќ скелет талшыќтары ±стап т±рады. Ж±тќыншаќ тікелей эсдоплазмаѓа келіп ашылады.

1. Инфузория-туфелька суда қалай қозғалады?

A) Кірпікшелері арқылы.

B) Еттері арқылы.

C) Талшық арқылы.

D) Жалған аяқтары арқылы.

E) Қозғалмайды, субстратқа бекінген.
2. Кірпікшелі кебісшенің қозғалу қызметін атқаратын органоиды мен тыныс алу жолындағы эпителий талшықтары дегеніміз –

A) Ворсинкалар.

B) Талшықтар.

C) Кірпікшелер.

D) Түкшелер.

E) Жалғанаяқ.

3.Инфузориялар типі екі класқа бөлінеді,

A) Сорғыш инфузория және кірпікшелі кебісше

B) Тамыраяқты талшықтылар және кірпікшелі кебісше

C) Кірпікшелі инфузория және сорғыш инфузория

D) Гипостомата және Химестомата

E) Аз кірпікшелілер жіне сорғыш инфузориялар

1. 
   Перистом
   
2. 
   Резервур
   
3. 
   Парамеция
   
4. 
   Макронуклеус
   
5. 
   микронуклеус
   
6. 
   Синкарион
   
7. 
   Мембранелла
   

1. Кірпікшелілер типінің жалпы сипаттамасы.

4.Парамецияныњ ќоректенуі жєне зєр шыѓаруы ерекшілігі.

5.Парамецияныњ дене ќ±рылысы.

6.Парамецияныњ ас ќорытуы құрылысы.

ОБСӨЖ №9

Тақырыбы: Губкалар типі. Губкалардыњ жіктелуі. өкілі -Бадяга.

Жоспары

1.Губкаларѓа жалпы сипаттама.

3.Губкалардыњ жіктелуі.

4.Бадяганыњ көбеюі.

Губкалар- ќарапайым кµп клеткалылар. Оныњ ќарапайымдылыѓы – денесі наѓыз тканѓа бµлінбейтін эктодерма ж/е энтодерма дейтін екі ќабаттан т±ратындыѓында. Ересек губкалар коллониялы бір нєрсеге жабысып ќозѓалмай тіршілік ететін сыртќы тітіркенішті елењ етпейді деуге тболатын жануарлар. Олар µздерініњ денелерінен су с‰зеді. С‰зу губкалардыњ эндотермасын ќ±райтын кірпік жаѓалы клеткалары арќылы болып отырады. Губканыњ денесіне сумен бірге ќоректік заттар ж/е оттегі келеді. Денесінен шыѓатын сумен бірге зат алмасу ќалдыќтары да шыѓып отырады. Эктодерма мен эндодерманыњ арасында аралыќ ќоймалжыњ зат єр т‰рлі клеткалы мезоглея бар. Осы ќабатта губканыњ скелеті орналасады ж/е жыныс клеткалар пайда болады. Скелеттіњ болуы клетканыњ басты сипаты. Олардыњ басым кµпшілігінде скелет болады. Скелет кµбінесе жеке пішіні єр т‰рлі ±саќ бµлшектерден т±рады, олардыњ известьтен не кременеземнен ќ±ралады.Кейбір губкалардыњ скелеті органикалыќ зат спонгиннан ќ±ралады. Губканыњ мµлшері бірнеше мм-ден 1,5м дейін жетеді. Губканыњ µсіп µнуінде єр т‰рлі процестер болады. ¦рыќтанѓан ж±мыртќадан єдетте еркінше ж‰зетін личинкалар шыѓады. Личинкалар кµбінесе екі ќабатты одан арѓы кµбінесе митиформозында ішкі ќабаттыњ клеткалары сыртќа шыѓады, ж/е теріге айналады. Ал сыртќы ќабаттыњ клеткалары хоаницитке айналады. Осы процеске байланысты губканыњ несін эктодерма, несін эндодерма деп санау мєселесі аныќ емес. Сондыќтан оларды кµбінесе µзге кµп клеткаларѓа ќарсы деп атайды. Губкалар кµбінесе тењізді мекендейді; т±щы суларда олардыњ азѓана т‰рлері болады. Губкалар тењізде кµп тараѓан олар жаѓалаудан бастап терењге дейін кездеседі. Губканыњ ќазіргі кезде 5000 т‰рі белгілі. Губкалар µте ертеден келе жатќан жануарлар, олардыњ ќалдыќтары жердіњ µте ертедегі ќабатынан табылады. ¤здерініњ ±заќ тарихында губкалар онша µзгермегенін айта кету керек. Кµптеп ќазба губкалардыњ т‰рлерініњ осы кездегі губкалардыњ т‰рлерінен аз. Губкалар типі бірнеше отрядќа бµлінеді:

1. 
   Известі губкалар-
   
2. 
   ‡ш ості не алты сєулелі губкалар-
   
3. 
   Тµрт сєулелі губкалар-
   
4. 
   Кремний м‰йізді губкалар-
   

Бадягалар т±щы сулы губкалар. Б±л губкалардыњ бірнеше т‰рі бар. Олар негізінде жаќын екі туысќа жатады.

Кµбеюі: Бадягалар жынысты ж/е жыныссыз жолмен кµбейеді. Жыныстыќ жолмен кµбеюі. Бадяганыњ барплыќ т‰рлері айырым болады. Бµліну нєтижесінде іші клеткаѓа толѓан ж/е кірпікшелі сыртќы ќабыѓы бар личинка пайда болады. М±ндай личинка ±рѓашы бадяганыњ организімінен шыѓады ж/е аз уаќыттан кейін еркімен ж‰зеді. Содан кейін бір нєрсеге бекіпгубкаѓа айналады. Б±л µзгерілуінде сыртќы ќабатыныњ клеткалары денесініњ ішіне батып, онда кірпікшелі жиектіклеткаларѓа айналады.

Жынысыз кµбеюі : Жыныссыз кµбеюді б‰ршіктену єдісімен ж‰реді. М±ныњ µзі жолмен ж‰реді., сыртќы б‰ршіктену ќомаќтыколлопия ќ±рады., ішкі б‰ршіктену гемулля пайда болады.

Тест

1. Гидра құрылысының басқа қарапайымдылардың құрылысынан қандай айырмашылықтар бар?

B) Колония түзеді

C) Көпжасушалы

D) Денесі екі қабаттан тұрады: жасушалардың сыртқы және ішкі қабаты

E) Жасушалардың қабатының көп болуы.

2. Губкалардың ішекқуыстылардан негізгі айырмашылығы

А) денесі эктодерма және эндодерма қабаттарынан құралған

В) мезоглея қабатында көптеген клеткалар орналасады

3. Губкаларға қандай морфологиялық формалар тән?

А) аскон
В) сикон
С) амфибластула
Д) геммула
Е) лейкон

4. Губкалардың парагастральдық қуысын қандай клеткалар астарлап

жатады?

А) колленциттер

5. Губкалар типіне қандай нерв жүйесі тән?

А) дифузды нерв жүйесі
В) шашыраңқы түйінді
С) ортогон
Д) ганглионарлы метамерлі
Е) нерв жүйесі жоқ

6. Губкалардың личинкасы қалай аталады?

А) трохофора
В) планула
С) паренхимула
Д) велигер
Е) глохидия

Бақылау сұрақтары:

1.Губкаларѓа жалпы сипаттамасы.

2.Губкалардыњ тіршілік циклі ерекшілігі.

3.Губкалардыњ жіктелуі және классификациясы

1. 
   Хоаноцит
   
2. 
   пороцит
   
3. 
   Пинакоцит
   
4. 
   археоцит
   
5. 
   Аксон
   
6. 
   сикон
   
7. 
   лейкон
   
8. 
   Спикула
   

ОБСӨЖ №10

10 – апта

Тақырыбы: Ішек ќуыстылар типінің өкілдерінің ерекшілігі.

Жоспар:

1. Ішек ќуыстылар типіне жалпы сипаттама.

3 Т±щы су гидрасы-гидроидтар класыныњ µкілі.

Ішек ќуыстылар ќос ќабатты кµбіне сєулелі симетрия ретінде ќ±рылѓан жєндіктер. Олардыњ дене ќабырѓасы- эктодерма ж/е эндодерма болып екі ќабаттан ќ±ралѓан. Эктодерма дененіњ сыртын ќаптап эндодерма дененіњ б‰кіл ішкі ќуысына астарланып т±рады. Б±л ќуыс са ќорытушы органда болыптабылады. Себебі: оныњ ішіне ас жалѓыз тесік арќылы енеді, ол тесік ішкі ќуыспен сыртќы орталыќты жалѓастырып т±рады. Эктодерма мен эндодерманыњ арасында с‰йеніш пластинка немесе ќалыњ ќалыњ ќоймалжыњ тєрізді ќабат- мезоглей болады, эктодерма мен эндодерманыњ клеткаларынан т‰зілген. Ішек ќуыстылардыњ кµбісінде скелет бар. Ол не сыртында н/е мезоглейдіњ ішінде орналасады. Скелет кµбінесе известтен ќ±ралѓан.

Ішек ќуыстылардыњ т‰рі µте кµп. Олардыњ арасында еркін ж‰зетін пішінділері медузалар, сифонофорлар, мен гревниевиктерде ж/е бір нєрсеге бекінген т‰рлері де т‰рлі полиптеріде болады. Медузалар ірі –кµлденењі екі метрге жететіндері болады. Полиптер єдетте µте тамаша пішіндес болып келетін коллонияларды ќ±райды.

Ішек ќуыстылардыњ губкалардан айырмашылыѓы, олардыњ нерв элементтері болады. Б±л нерв элементтері ішек ќуыстылардыњ ішінде µзара б±таќшалармен ќосылѓан, эктодерманыњ ішіндегі бытырањќы нерв клеткаларынан ќ±ралѓан, µте жабайы пішінде болады, оны-диффузиялы нерв ж‰йесі деп атайды, н/е нерв тармаќтарынан ќ±ралып белгілі тєртіппен орналасќан ж/е сезім органдармен байланысты анаѓ±лым нерв системасы пайда болады.

Ішек ќуыстылар жынысты ж/е жыныссыз жолмен кµбейеді. Ішек ќуыстылардыњ орасан кµпшілігі тењіз жєндіктері, т±щы суларда олардыњ азѓана µкілдері кездеседі. Б±л типтіњ осы кезде небары 9000-ѓа жуыќ µкілдері белгілі.

Ішек ќуыстылар µте ертедегі топ ж/е скелеттіњ бар болуына байланысты олардыњ кµпшілігі ќазба к‰йінде жаќсы саќталѓан.

Жіктелуі: 1-тип тармаѓы-Шанышќылар-Chidaria

1класс- Гидроиттылар-Hyroza

1 класс тармаѓы гидротєрізділер-Hydroidea

1отряд-Гидралар- Hydrida

2отряд- Гидроиттар – Leptolida

3отряд- Гидромедузалар-Trachyida

2класс тармаѓы – Сифонофорылар –Siphonophora

2класс Сцифойдалар- Sgyiphozoa

3класс Маржандар-Actinozoa

1 класс тармаѓы Сегіз сєулелілер- Octocorallia

2класс тармаѓы Алты сєулелілер- Hexacorallia

2тип тармаѓы Шанышќысыздар-Achidaria

1класс тармаѓы Ќармалаѓыштылар-Tentacullata

2класс тармаѓы Ќармалаѓышсыздар-Atentacullata

1 класс Гидроиттар –Hudrozoa

1. Гидраның ас қорытуы:

A) Жасушаішілік.

B) Қуыстық.

C) Қуыстық, жасушаішілік.

D) Асқазаны бар.

E) Ішегі бар.
2. Гидраның атпа жасушаларының шоғырланған жерлері:

A) Ауыз төңірегінде.

B) Аузы, қармалауышында.

C) Аузы, табанында.

D) Бүкіл денесінде.

E) Энтодермасында.

A) Эктодермадан.

B) Энтодермадан.

C) Ішек қуысынан.

D) Аналық жасушалар – сыртқы, аталық – ішкі қабаттан.

E) Түзілмейді.

A) Майда су омыртқасыздармен.

B) Балдырлармен.

C) Су өсімдіктерінің эпидермисін қырады.

D) Барлығымен қоректенеді.

E) Өсімдіктермен.

5. Ішекқуыстылар деп неге атайды?

А) ішектері қуыс болады

6. Ішекқуыстыларға қандай ас қорыту процесі тән?

А) ас клетканың ішінде қортылады

В) ас қуыстың ішінде қорытылады

1. Ішек ќуыстылар типінің систематикасы.

2 . Ішекќуыстылар қандай жолмен көбейеді

3 . Гидроидтар класының құрылысы.

1. 
   Планула
   
2. 
   Глютинант
   
3. 
   Медуза
   
4. 
   регенерация
   
5. 
   Бластостиль
   
6. 
   Статоцист
   
7. 
   статолит
   

ОБСӨЖ №11

11 – апта

Тақырыбы: Жалпаќ ќұрттар типі өкілдерінің құрылысы мен физологиясы

Жоспар:

1.Жалпаќ ќ±рттар типіне жалпы сипаттама.

3.Кірпікшелі ќ±рттар класына жалпы сипаттама.

4.Кірпікшелі ќ±рттар класыныњ µкілі-аќ т‰сті планария
Жалпаќ ќ±рттар типі. Кірпікшелі ќ±рттар класыныњ кµбеюі ж/е экологиясы. Ќ±рттар деп аталатын кµп т‰рлі жануарлар морфологиялыќ жµнінен барлыѓына тєн мынадай белгілермен сипатталады:

А). Денелері билатеральды ќ±рылысты.

Б). Наѓыз аяќтары жоќ.

В). Денелердіњ сыртын жалањ ќабат эпителий мен єр т‰рлі ќ±рылысты мускулатурадан ќ±ралѓан тері мусколь ќабыќ ќаптап т±рады. Ќ±рттар деген шартты артќа біріктірілген жануарлар д‰ниесін тµменгі типтерге бµлеміз:

Жалпаќ н/е паранхималыќ ќ±рттар типі-Plathelminthes

Ж±мыр ќ±рттартипі-Nemathelminthes

Буылтыќ ќ±рттар типі-Annelides

Немиртендер типі-Nemartini

Жалпаќ ќ±рттар типі.

Жалпаќ ќ±рттардыњ денесі ±ршыќ тєрізді, жапыраќ ќ±рттар н/е таспа тєрізді пішінде болады. Денелерініњ кµлденењ кесіндісі ж±мыр болады. ‡лкендіктері т‰рліше 1-мм-ден де кіші т‰рінен бастап, ±зындыѓы бірнеше метрге жететін таспа ќ±рттар µте зор паразиттікт‰рлері де болады. Денесініњ сыртын тері мусколь ќабыќ ќаптап т±рады. Ішкі органдары парензимаѓа батып жатады. Ас ќорыту системасы м‰лдем жоќ, тек ас ќорыту клеткасынан кейде ас ќорыту т‰тігі т‰рінде ќ±ралѓан. Аналь тесігі болмайды. Тыныс алу тері арќылы. Жыныс системасы гермафродитті ж/е ќосымша бездер болады.

Жіктелуі.

Жалпаќ ќ±рттар типі – Plathelminthes

1 класс Кірпікшелі ќ±рттар н/е Турбеллярия- Turbellaria

1 отряд Ішеексіз турбилялар-Acoela

2отряд Кµп тармаќты ішекті турбилялар- Polucladida

3отряд ‡ш тармаќты ішекті турбилялар-Tricladida

4 отряд Т‰зу ішекті турбилялар – Rhabdocoela

2класс Сорѓыштар-Trematides

1 класс тармаѓы Эктопаразитті сорѓыштар-Monogenea

2класс тармаѓы Эндопаразитті сорѓыштар-Digenea

3класс Таспа ќ±рттар-Cestodea

1 класс тармаѓы Бір буынды таспа ќ±рттар –Cestodaria

1. 
   класс тармаѓы Кµп буынды таспа ќ±рттар – Cestoda
   

Тест

A) Острицалар.

B) Бауырсорғыш.

C) Планария.

D) Аскарида.

E) Жауын құрты.

2. Мына келтірілген мысалдардан жалпақ құрттарға қандай белгілер тән?

A) Радиальді симметрия.

B) Тұйықталып біткен асқорыту жүйесі.

C) Аналь тесігі.

D) Қан айналым жүйесі.

E) Сорғыштары болмайды.

3. Жалпақ құрттарға қандай белгілер тән?

A) Радиальді симметрия.

B) Аналь тесігі.

C) Паренхима.

D) Қан айналым жүйесі.

E) Жасыл бездің болуы.

4. Бауыр сорғыштың (адам және жануарлардың паразиті) ақ планариядан айырмашылығы неде?

A) Денесі жалпақ.

B) Бүкіл денесімен тыныс алады.

C) Ауыз және құрсақ сорғышы бар (жабысқыш мүшелері).

D) Ас қорыту жүйесі тұйық тарамдалған ішектен тұрады.

E) Тері бұлшық ет қабы болады.

5. Ақ планарияға (ақ сұлама) қандай симметрия тән?

A) Бір жақты симметрия.

B) Екі жақты симметрия.

C) Асиметрия.

D) Төрт жақты симметрия.

E) Көп симметрия.

1.Жалпақ ќ±рттардыњ ќ±рылысының ерекшілігі.

2. Жалпақ құрттар ас қорыту системасы

3. Жалпақ құрттар ќан айналу, тыныс алу, зєр шыѓару жєне жыныс

жүйесі.

Глоссарий

1. 
   Протонефридия
   
2. 
   Паренхима
   
3. 
   рабдиттер
   
4. 
   Терминал
   

ОБСӨЖ №12

12 – апта

Тақырыбы Сорғыш ќұрттар класы. Дигенетикалыќ сорғыш ќұрттар класыныњ ерекшеліктері. тіршілік циклі

Жоспар:

1. 3.Кірпікшелі ќ±рттар класына жалпы сипаттама.

2. Аќ т‰сті планарияны ішкі жєне сыртќы ќ±рылысы.

Нерв системасы: аќ т±сті планарияныњ нерв ж‰йесі алдыњѓы бµлігіндегі нерв клеткаларына жинаќталѓан т‰йіннен басталады. Гидрада ж‰йке ж‰йесі бытырањќы орналасса, ал б±л планарияда нерв клеткалары денені бойлай созылып екі баѓана т‰зеді.

Сезім органдары: Сезім органдарына кµз ж/е оњ сезімді ќызметін атќаратынбастаѓыµсінділержатады. Аќ т‰сті планарияныњ екі кµзі болады.

Тыныс алу органдары: Планариялар б‰кіл денніњ сыртымен тыныс алады.

Олардыњ арнаулы тынысы алу органдары болмаиды.

Ќан айналу органдары: Болмайды.

Зєр шыѓару системасы: Аќ т‰сті планирияныњ зєр шыѓару системасы пронефридия т‰рінде болады. Протононефридляра азды кµпті тармаќталѓан оњ

Жєне сол каналдардан ќ±ралѓан. Олардыњ іші с‰йек зєріне толы болады. Ол сол

С‰йек заттар денедегі зєр шыѓару тесіктеріарќылы сыртќа шыѓарылады. Ал тармаќталѓан протонефридаканалыныњ екінші жаќ ±шында еш уаќытта тесік болмайды жєне олар терменалдыќ оргондегеніміз зєр шыѓару каналы басталатын клетка сол клеткалардан каналдардыыњ ќуысуына ќарай созылып шоѓырланѓан кірпікшелер шоѓыры шыѓады. Паленхиманыњ ішінен бµлініп шыѓатын с±йыќ заттарды бµліп алатын аппарат міне осы клетка.

Ас ќорту систематикасы: Аќ т‰сті планарияныњ ас ќорыту системасы дененіњ бауыр жаѓындаѓы ауыз тесігінен басталады. Ауыз тесігі мускольды ж±тќыншаќќа жалѓасады. Ж±тќыншаќтыњ ќуысы ішек ќуысымен ‰штасып т±рады. Аќ т‰сті планарияныњ ішегі ‰ш б±таќты пішіндес: Бір б‰таѓы алѓа ќарай екеуі артќа ќарай баѓытталѓан. ‡ш б±таќтыњ єрќайысында кµптеген ќосымша тармаќтары болады. Олардыњ µзіде таѓыда бірнеше µте ±саќ тармаќтарѓа бµлінеді. Аналь тесігі болмайды. Тамаќтыњ ќорытылмаѓан ќалдыќтары ішектіњ ішінде жинала береді де содан кейін б‰кіл дененіњ жиырылып ќозѓалуына байланысты ауыз тесігі арќылы сыртќа шыѓып отырады.

Жыныс системасы: Аќ т‰сті планарияныњ жыныс системасы гермафродитін.

Аталыќ жыныс аппараты дененіњ б‰йір жаѓынд орналасќан, кµптеген кµпірішік тєрізді т±ќым бездері – семейниктерден ќ±ралѓан . Аналыќ жыныс аппараты екі ж±мыртќа безінен жєне оларды шыѓаратын т‰тікпен ќосымша бездерден ќ±ралѓан. Ж±мыртќа бездері дененіњ бас жаѓынан жаќын жерде болады.

A) Буылтық құрттың.

B) Кірпікшелі құрттың.

C) Жұмыр құрттың.

D) Таспа құрттың.

E) Паразитті өмір сүретін құрттардың.

A) Дене өсінділерінің көмегімен.

B) Тері – бұлшықет жасушалары арқылы.

C) Кірпікшілері арқылы.

D) Кірпікшілері және сақиналы арқасы мен құрсағының арасындағы, бірыңғай салалы бұлшықет арқылы.

E) Құйрығындағы жүзу қанаттары арқылы.

3. Шошқа цепені қандай даму нәтижесінде пайда болады?

A) Ароморфоз.

B) Идиоадаптация.

C) Дегенерация.

D) Биологиялық прогресс.

E) Регресс.

4. Таспа құрттардың бас бөлімі қалай аталады?

А) басы болмайды