І – тарау. Ақша қаражаттарының есебін ұйымдастыру
жүктеу/скачать 493 Kb.
|
| Өткізуден түскен түсім (-; +) дебиторлық
берешектің өсуі /кемуі Жеткізушілерге төлемдердің есебі мына формула бойынша жүргізіледі: Өткізілген тауарлардың өзіндік құны (+; -) босақылардың өсуі /кемуі (-; +) кредиторлық берешектің өсуі /кемуі Кезең шығыстары бойынша төлемдердің есебі: Кезең шығыстары / амортизацияны ескерместен (+; -) болашақ кезеңдер шығыстарының өсуі / кемуі (+; -) есептелген шығыстар бойынша берешектердің өсуі/кемуі Салықтар бойынша төлемдердің есебі: Салық (+; -) салықтар бойынша берешектердің өсуі/кемуі. Операциялық қызметтен түскен ақша ағымдары (тікелей әдіс) Кесте 5
Есепті кезеңде болған, негізгі қызметпен байланысы жоқ өзге операциялар: Негізгі құралдар 84 000 теңгеге өткізілген. Жинақталған тозу –21 000 теңге. Негізгі құралдың бастапқы құны – 123 000 теңге. 317 000 теңге сомаға негізгі құралдар сатып алынады. “Ақша қозғалысы туралы есеп (жанама әдісі)” қосымшасы. Бұл нысан салық төлеушінің бухгалтерлік есеп пен қаржы есептілігі бойынша ҚР заңнамасына сәйкес есепті салық кезеңі үшін әзірленетін қаржылық есебі болып табылады. Нысан 2004 жылы бірінші рет енгізіліп отыр. Бұл есеп пайдаланушылардың операциялық, инвестициялық жғне қаржылық қызметтер бойынша есепті кезеңде ақшалардың түсуі мен шығуы туралы ақпаратпен қамтамасыздандыра отырып, олардың заңды тұлғаның қаржылық жағдайын бағалауына мүмкіндік береді. Операциялық қызмет – табыс алу жөніндегі негізгі қызмет жғне инвестициялық пен қаржы қызметтеріне жатпайтын өзге қызмет. Инвестициялық қызмет ұзақ мерзімді активтер мен ақша баламаларына енгізілмеген басқа инвестицияларды сатып алу мен сатуды, өтелетін кредиттерді беру мен алуды көрсетеді. Қаржылық қызметтің нәтижесінде ұйымның меншікті капиталы мен қарыздарының мөлшері мен құрамында өзгерістер болады. Тікелей немесе жанама әдістерді қолдану арқылы жасалған ақша қозғалысы туралы есептердің арасындағы айырма операциялық қызметтің нәтижесінде ақша қаражаттарын көрсететін бөлімде ғана болады. Жанама әдіс. Кірістер мен шығыстар туралы есептің әрбір бабын түрлендірмейді, ақшалай есеп операцияларға, кез-келген кейінге қалдыруларға, операциялыққызметтің нәтижесінде туындайтын өткен немесе болашақ есепті кезеңдер үшін түсімдерге немесе төлемдерге, сондай-ақ инвестициялық немесе қаржылық қызметтен түскен ақшалардың қозғалысымен байланысты кірістер мен шығыстар баптарына байланысты болатын ықпалды көрсету үшін таза пайданың немесе залалдың сомасы тұтастай түзетіледі. Жанама әдісті қолданған кезде операциялық қызметтің нәтижесінде туындайтын ақша қозғалысы: есепті кезеңнің ішінде тауарлы-материалдық қорларда, операциялық қызметтен болған дебиторлық және кредиторлық қорлардағы өзгерістерді; тозу, резервтер, кейінге қалдырылған міндеттемелер салықтар, іске асырылмаған пайдалар мен шетелдік валютаны ұлттық валютаға аудару кезінде шеккен залалдар, қауымдасқан компаниялардағы бөлінбеген пайдалар сияқты ақшалай емес баптарды; ақша қаражаттарына ықпалының нәтижесі инвестициялық жғне қаржылық қызметтерге жататын барлық өзге баптарды ескере отырып, таза пайданы немесе залалды түзету арқылы анықталады. Бұл қосымшаны жасаған кезде мыналар пайдаланылады: 100.30-нысан-Бухгалтерлік баланс 100.31-нысан –Кірістер мен шығыстар туралы есеп. “ИНК” ЖШС бухгалтерлік балансы / СТН 600001002003/ есепті 2005 жылдың басынан аяғанан жағдай бойынша тапсырылған, 2005 жылғы кезең үшін кірістер мен шығыстар туралы есеп тапсырылған. Кесте 6
Кезең басындағы пайда – 1640 Кезеңнің таза пайдасы –200 Төленген дивиденттер –(60) 31.12.04 ж. бөлінбеген пайда =1780 Бұл нысанда жасау үшін қаржы есептілігінің деректерін пайдалану жеткіліксіз, жекелеген шоттар бойынша кезең ішіндегі қозғалыстардың “ашылулары” да ескеріледі. 100.34.001-жолға 100.31-нысанның 100.31.011-жолынан таза табыстың сомасы көшіріледі, ол біздің мысалда 200 000 теңге. Операциялық қызмет бойынша: 120 000 теңге сомасында амортизация есептеу ақша қозғалысына ықпал етпейді, бірақ таза табыстың /шығыстың / сомасында көрініс табады. Ю0.34.002А –жолында көрсетіледі. 100.34.002В –жолы бойынша негізгі құралдарды өткізудің нәтижесі минус –20 000теңге көрсетіледі. Ю0.34.002С-жолы бойынша алынуға тиіс шоттар бойынша соманың өзгерісі көрсетіледі, бойынша деректері бойынша – 87 000 теңге, 100.34.002Е-жолы бойынша баланстың ағымдағы активтер бөлімінің 47 000 теңге сомасындағы өзгерістері көрсетіледі. 100.34.002 F-жолы бойынша төленуге тиіс шоттың 56 000 теңге сомасының өзгерісі көрсетіледі. О және Н жолдары бойынша 1 000 теңге және 5000 теңге мөлшерінде есептелген салықтар бойынша сомалардың өзгерістері көрсетіледі. Операциялық қызметтен алынған жиынтық сома 28 000 теңге мөлшерінде 100.34.002-жол бойынша көрсетіледі Инвестициялық қызмет бойынша: жаңа негізгі құралдарға салымдар 500 мың теңгені құрады /ағылу/ және 100.34.005В-жолы бойынша көрсетіледі, ал өткізілген инвестициялардың қозщғалыстары солай ашылады: бағалы қағаздар сатып алу -/25/ мың теңге /ағылу/ ю0.34.005В –жолыбойынша көрсетіледі, бағалы қағаздарды өткізуден түскен түсім – 75 000 теңге /құйылу/ 100.34.004О-жолы бойынша көрсетіледі. Инвестициялық қызметтен алынған қорытынды /+;-/ 430 мың теңге мөлшерінде 100.34.006-жолы бойынша көрсетіледі. Қаржылық қызмет бойынша жыл ішінде қысқа мерзімді заемдар 21000 теңге кеміді, бұл нәтиже жаңадан алынған 15 000 теңге заемдар мен бұрын алынған 36 000 теңге қарыздарды өтеу арасыдағы айырма ретінде қалыптасытырлған. Қаржылық қызмет бойынша ақшаның түсу тұтастай 434 000 теңгені құрайды, ол 100.34.007-жолы борйынша көрсетіледі. Ұзақ мерзімді берешектің 335 000 теңгеге өсуі – бұл 375 000 теңге мөлшерінде алынған сома мен қолда бар 40 000 теңгені соманы өтеу сомасы арасындағы айырма. Акцияларды шығарудағы 44 000 теңгені нәтиже /түсім/ алынған және дивиденттер төлеу жөніндегі 60 000 теңгені құрады. Ақша қаражаттары шығуының қорытынды сомасы 1360 мың теңгені құрады, ол 100.34.008-жолы бойынша көрсетіледі. Қаржылық қызметтің нәтижесінде ақшаның жалпы 298000 теңгеге өсуі 100.34.009-жолы бойынша көрсетіледі. Қызметтердің бүкіл түрлері бойынша есепті кезеңдегі ақша қозғалысының өзгерісі 96000 теңгені құрады және 100.34.010 -жолы бойынша көрсетіледі. Есепті кезеңнің басындағы ақша қалдығы баланстан алынады, және 100.34.011-жолы бойынша 230 000 теңге сомасында көрсетіледі, кезең соңындағы қалдықтар баланс деректерімен осылай салыстырылады және 100.34.012 – жолда 326 000 теңге сомасында көрсетіледі. Кесте 7
жүктеу/скачать 493 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||