Issn 305-9397. Ғылым және білім. 2022. №1-1 (66) issn 2305-9397
ISSN 2305-9397. Ғылым және білім. 2022. № 3-3 (68)
жүктеу/скачать 7.12 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Шаяхметова А.С.
| ISSN 2305-9397. Ғылым және білім. 2022. № 3-3 (68)____ _
33 ТҤЙІН Бҧл мақалада авторлар Қазақстанның Алматы, Жамбыл және Тҥркістан облыстарының шӛлді және тау бӛктеріндегі жартылай шӛлейт (тік) аймақтарының сортаңданған және батпақты топырақтарын анықтау ҥшін далалық жҧмыстар барысында топырақ- морфогенетикалық кӛрсеткіштерді әзірлеп, пайдаланған. Қазақстанда цифрлық технологиялар негізінде тҧзды және батпақты топырақтарды басқару мен мониторингтеу бойынша ғылыми және практикалық ережелер ӛкінішке орай бҥргінгі кҥнге әлі жоқ. Бҧл әзірлеме топырақтық- климаттық аймақтардың орналасуына байланысты осындай жерлердің орналасқан жерін анықтауға мҥмкіндік береді. Бҧдан басқа, осы топырақтың тҧздану дәрежесін ескере отырып, картографиялық моделін әзірлеу ӛнімді ҧзақ ӛмір сҥруін кейіннен сақтай отырып, оларды игеру (жақсарту) жӛнінде ҧсынымдар әзірлеуге мҥмкіндік береді. Тҧзды және батпақты топырақтардың қазіргі жағдайын зерттеу республиканың 3 әкімшілік облысын қамтитын, ҧзындығы 3780 шақырым бағыттар бойынша дала жҧмыстары арқылы жҥргізілді. Шӛл және тау бӛктеріндегі шӛлейт (тік) аймақтардың тҧзды және батпақты топырақтарының дерекқоры жасалды, ол келесі кӛрсеткіштерді қамтиды: топырақтың типі және типшесі, топырақ кескіні морфологиясы, қарашірік пен қоректік элементтердің, суда еритін тҧздардың қҧрамы, гранулометриялық қҧрамы, сіңірілген негіздер және катионды алмасу сыйымдылығы. УДК 633.171:631.528 МРНТИ 68.35.00; 68.35.31; 68.33.29 DOI 10.56339/2305-9397-2022-3-3-33-44 Аширбеков М.Ж., доктор сельскохозяйственных наук, основной автор, https://orcid.org/ 0000- 0002-8843-6516 НАО «Северо-Казахстанский университет имени Манаша Козыбаева», г. Петропавловск, ул. Пушкина, 86, 150000, Казахстан, mukhtar_agro@mail.ru Шаяхметова А.С., кандидат сельскохозяйственных наук, https://orcid.org/ 0000-0002-8446-7446 НАО «Северо-Казахстанский университет имени Манаша Козыбаева», г. Петропавловск, ул. Пушкина, 86, 150000, Казахстан, altyn.sh@mail.ru жүктеу/скачать 7.12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|