Ж. Б. Аширбекова


Қазақстан Республикасындағы метрология және оның



Pdf көрінісі
бет45/87
Дата22.09.2023
өлшемі1.58 Mb.
#478250
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   87
Kosalky tarihy pan Ashirbekov

Қазақстан Республикасындағы метрология және оның 
қысқаша даму тарихы. Қазақстанда 1923 жылы Омбы Тексеру 
палатасының Семей бӛлімі ашылды.1925 жылы бұл бӛлім ӛзінше 
тексеру палатасына айналды. 1929 жылы 1 қазанда Семей Сал-
мақ және ӛлшем палатасы, Қазақстан Аймақтық салмақ және 
ӛлшем тексеру палатасына айналдырылды. 1930 жылы Қазақ 
КСР-нің Халық Комиссарлар Кеңесінің шешімімен Қазақ Ай-
мақтық тексеру палатасы Семейден Алматыға кӛшірілді.
1931 жылы Қазақ Аймақтық тексеру палатасы Қазақ Аймақтық 
стандарттау бюросы деп аталынды. 1933 жылы Қазақ Аймақтық 
стандарттау бюросы Қазақ КСР НКВД қарамағындағы Орталық 
салмақ және ӛлшем басқармасына, ал сосын 1935 жылы Қазақ 
КСР НКВД қарамағындағы Салмақ пен ӛлшем бӛліміне айнал-
ды. 1938 жылы Қазақ ҚСР Халық Комиссарлар кеңесіндегі Ӛл-
шем және ӛлшеу приборлары жӛніндегі комитетінің уәкілдер 
басқармасы деп аталынды. 1971 жылы КСРО Мемлекеттік стан-
дартының Қазақ Республикалық басқармасы кұрылды.
1993 жылы 18 қаңтарда Қазақстан Республикасының «Ӛлшеулер 
бірлігі туралы» Заңы қабылданды. 1994 жылы біздің ел заңды 
түрде Метрология Халықаралық ұжымына және ИСО-ға уәкілдік 
мүшесі ретінде кірді. 
Метрологиялық қызмет. Метрологиялық қызмет – қыз-
меті ӛлшем бірлігін қамтамасыз етуге бағытталған субъектілер 
жиынтығы

(
*
ҚР Ӛлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы Заңы). 
Қазақстан Республикасының метрологиялық қызметi:
1) мемлекеттiк метрологиялық қызметтен;
2) уақыт және жиiлiк мемлекеттiк қызметтерiнен; заттар 
мен материалдардың құрамы мен қасиеттерiнiң стандарттық 
үлгiлерiнен; заттар мен материалдардың физикалық тұрақты 
шамалары және қасиеттерi туралы стандарттық анықтама де-


165 
ректерден, сондай-ақ ӛлшем бiрлiгiн қамтамасыз етудiң ӛзге де 
мемлекеттiк қызметтерiнен;
3) мемлекеттiк басқару органдарының, жеке және заңды 
тұлғалардың метрологиялық қызметтерiнен;
4) ӛлшем бiрлiгiн қамтамасыз ету саласындағы сарапшы-
аудиторлардан;
5) ӛлшем бiрлiгiн қамтамасыз ету саласында консалтинг-
тiк қызметтер кӛрсететiн заңды тұлғалардан тұрады. 
Мемлекеттiк метрологиялық қызмет жүйесі келесілерден 
тұрады: 
1) стандарттау метрология және сертификаттау жӛнiндегi 
уәкiлеттi органнан және оның аумақтық бӛлiмшелерiнен;
2) шама бiрлiктерiнiң мемлекеттiк эталондарын жасауды, 
жетiлдiрудi, сақтауды және қолдануды, шама бiрлiктерiнiң 
мӛлшерлерiн беру жүйелерiн құруды қамтамасыз ететiн, ӛлшем 
бiрлiгiн қамтамасыз ету жӛнiндегi нормативтiк құжаттарды 
әзiрлейтiн, шама бiрлiктерiнiң эталондарын, ӛлшем құралдарын 
салыстырып тексеру мен калибрлеу нәтижелерiн салғастыруды, 
шама бiрлiктерiнiң эталондарын және жоғары дәлдiктi ӛлшем 
құралдарын салыстырып тексерудi, ғылыми-зерттеу жұмыста-
рын, кадрлардың бiлiктiлiгiн арттыру мен қайта даярлауды 
жүргiзетiн мемлекеттiк ғылыми метрологиялық орталықтан;
Мемлекеттiк басқару органдарының, жеке және заңды 
тұлғалардың метрологиялық қызметтерi
1. Мемлекеттiк басқару органдары, жеке және заңды тұл-
ғалар қажет болған жағдайларда ӛлшем бiрлiгiн қамтамасыз ету 
жӛнiндегi жұмыстарды орындау, сондай-ақ метрологиялық ба-
қылауды жүзеге асыру үшiн метрологиялық қызметтер құрады.
2. Мемлекеттiк басқару органдарының, жеке және заңды 
тұлғалардың метрологиялық қызметтерiнiң жұмысы уәкiлеттi 
органмен келiсiлген нормативтiк құжаттарға сәйкес жүзеге 
асырылады. 
Мемлекеттік метрологиялық қадағалау мен бақылау. 
Метрологиялық ережелер мен нормалардың орындалуын мемле-
кеттік метрологиялық қадағалау мен бақылау іске асырады. 
Метрологиялық бақылау - мемлекеттік басқару органда-
рының, жеке және заңды тұлғалардың метрологиялық қызмет-


166 
тері метрологиялық ережелер мен нормалардың сақталуын тек-
серу мақсатында жүзеге асыратын қызмет. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   87




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет