Ж. Б. Аширбекова
жүктеу/скачать 1.58 Mb. Pdf көрінісі
|
| зандағы «Ӛлшеуіштер мен таразылардың ресейлік жүйесі тура-
лы» заң ғылыми негізделген ресейлік ӛлшеу жүйесін бекітті. Таразылар мен ӛлшемнің мемлекеттік қызметі негізі 1842 жылы 4 маусымда бекітілген таразылар мен ӛлшем туралы Ережеде кӛрсетілді. Ереже бойынша бүкіл Ресей территориясына тиісті ӛлшемнің бірыңғай жүйесі енгізілді және Санкт-Петербурге бі- рінші мемлекеттік метрологиялық және сенімдеу ұйымы–үлгілік ӛлшеуіштер мен таразылар Депосы құрылды. Таразылар мен ӛлшеуіштерді қадағалау мен сенімдеуді ұйымдастыратын, эта- лондардан бастап жұмыстық және сауда ӛлшемдерін ӛндіру, сақтау, сенімдеу мен клеймалау ретін және қолдану ережесін анықтайтын жүйе құрды. Дұрыс емес немесе клеймаланбаған таразылар мен ӛлшеуіштерді пайдаланғаны үшін айыппұл салу, сауда жасау құқынан айыру, соттық жауапкершілікке тарту сияқты шаралар қарастырылды. Ереже Депоны үлгілік ӛлшеуіштер мен клеймалар жасап барлық губернияларға таратуға міндеттеді.Барлық сауда орын- дарында, жәрмеңкелер мен базарларда тек қана клеймаланған таразылар мен ӛлшеуіштер қолдану міндеттелді. Сонымен қа- тар Ереже бойынша базарлар мен сауда орындарында таразылар мен ӛлшеуіштерге қалалық думаның, магистраттың ӛкілдері жүргізетін кенеттен тексеру қарастырылды. Сенімдеу ережесі мен тарифы әзірленді. 177 1842 жылғы Ережені орындау барысында 1845 ж. 21 нау- рызда министрлер Комитеті бекіткен ―Санкт-Петербургта қала- лық думада ӛлшеуіштер мен таразыларды сенімдеу мен клей- малауды ӛндіру және оны басқа жерлерге де тарату туралы‖ Ереже қабылданды. Осылайша кӛптеген қалаларда қалалақ ду- маларда ӛлшеуіштер мен таразыларды сенімдеу және клеймалау бӛлімдері құрылды. Алайда техникалық шарттардың орындал- мауынан, қажетті жабдықтардың, үлгілік ӛлшем құралдарының және біліктілігі жоғары мамандардың болмауынан бұл бӛлім- дердің жұмыстарының әсері аз болды.Қаржы министрлігіне қате ӛлшеуге қатысты арыздар үздіксіз келіп түсіп жатты. 1842 жылғы Ереже Ресейдегі ӛлшем бірлігін қамтамасыз етуге толық- тай заңдық негіз қалағанымен, оны жүзеге асыратын практика- лық база дайын болмады. Нәтижесінде елдегі сенімдеу ісі қана- ғаттанарлықсыз күйінде қалды. ХІХ ғасырдың соңында Ресей экономикасы біршама жоғарылады. Бірақ Ресей империясын- дағы таразылар мен ӛлшеуіштердің сол кездегі жағдайы ел метрологиясын ретке келтіретін жаңа реформа жасау керектігін кӛрсетті. Ол реформаны Қаржы министрлігі Ресей метрология- сына кӛп еңбегі сіңген ұлы ғалым Д.И.Менделеевке жүктеді. Осы реформаның жүзеге асырылуы барысында 1897 жылы мет- рология саласында қолданылып жүрген заңды қайта қарау үшін В.И.Ковалевский бастаған Мемлекеттік комиссия түзілді. Сӛй- тіп комиссия Д.И.Менделеевтің ісін жүзеге асыру үшін жаңа заң қабылдану керек деп шешті. Соның нәтижесінде 1899 жылы жүктеу/скачать 1.58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|