Жақсы және сапалы хор дыбысы үш негізгі элемент арқылы жасалады. Бұл элементтерді хордың үнін жан-жақты зерттеу арқылы анықтауға болады
Хор үндестігінің бірінші элементінің негізі – жеке ансамбльді – біз тамаша әншілік хордың кез келген бөлігінде табамыз. Сондықтан жалпы хор дыбысын қабылдай отырып, жеке әншілік дауысты естімедік
жүктеу/скачать 70.86 Kb.
|
Хор үндестігінің бірінші элементінің негізі – жеке ансамбльді – біз тамаша әншілік хордың кез келген бөлігінде табамыз. Сондықтан жалпы хор дыбысын қабылдай отырып, жеке әншілік дауысты естімедік.Егер біз кез келген партияның шеңберінен шығып, оның хормен қарым-қатынасына (тұтастың бір бөлігі ретінде) сырттан қарасақ, онда жеке ансамбль біріктірген тұтас бір партияның өз ойын ортаға салуға деген ұмтылысын байқаймыз. Хордың басқа бөліктерімен мүмкіндігінше теңдестірілген. Бұл мақсат хордың барлық бөліктерінің біркелкі, теңдестірілген дыбысын жасайды. Нәтижесінде хордың жалпы ансамбліне қол жеткізіледі, ол хор дыбысының толық бірінші элементін құрайды. Бұл жалпы хор дыбысын тыңдау кезінде біз байқаған барлық бөліктердің тұтастығы мен бірлігін анықтайды. Егер біз өзімізді хордың ортасына қойсақ, біз көптеген нәзік ұмтылыстарды сезінеміз - барлық бөліктерді тығыз байланыстыратын дыбыстық жіптер болып келеді.Осы жіптердің бойымен әншіден әншіге және бөліктен бөлікке өз үнін калибрлеуге, өз дыбысын және өз партиясының дыбысын ортақ аккордқа дыбыстарға қатысты толық дәл биіктікте орналастыруға деген ұмтылыстың қалай өтетінін байқаймыз. Дауыс бойынша көршілердің дыбыстарына және басқа партиялардың дыбыстарына қатысты болып келеді.Сондықтан тек жақсы ойнайтын аккорд тепе-тең және үйлесімді болатынын есте ұстайық, ал аккорд неғұрлым теңдестірілген және үйлесімді болса, соғұрлым көп болады.Хорға бұдан да мұқият қарайық, одан да мұқият тыңдайық, сонда біз ансамбль мен құрылымға қарағанда басқа тәртіптегі талпыныстардың тағы бір тұтас желісін байқаймыз. Әр әншінің бойынан шығып, әр бөлімнен түйіскендей, бір нүктеге асыққан осынау тың иірімдер екенін көріп, сезінеміз. Хор үшін бұл орталық бағыт - дирижер. Әрбір әншінің, әр партияның ансамбль мен құрылымға қамқорлық жасай отырып, дирижерға қалай көңіл бөлетінін көреміз. Әрбір әншінің дирижермен тығыз байланыста екенін анық сеземіз; дирижердің еркі - оның еркі екенін байқаймыз. Әншінің дирижерді бақылап, онымен үнемі байланыста отыратынын бір дыбыс шығаруды ойламайтыны; оның осы бағалау және осы көшбасшылық күшті екенін.Әншілердің дирижермен мұндай қарым-қатынасы мен бірігуі ерекше сезімталдықты өзара түсінушілікті орнатады: дирижерден болмашы нұсқау бірден қабылданады және барлық әншілер, барлық партиялар, барлығы хормен орындалады; дирижердің көркемдік сезімінің түр-түсі, мимикасы, қозғалыс үйкелісі әншілердің таным-түсінігінен бірден көрінеді. Осы нәзік өзара түсіністіктен хор гармониясының үшінші элементі – нюанстар немесе реңктер туады. Сонымен, ойдан шығарылған үлгілі хордың дыбысын талдай отырып, біз хор гармониясының негізгі компоненттерін белгіледік: ансамбль, құрылым және нюанс. Хор үндестігінің осы негізгі үш элементінің қасиеті мен маңызын айқын аңғаруға болады. Біз оны келесі белгімен көрсете аламын:
жүктеу/скачать 70.86 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|