ЦПТ-ң қозғалтқыштың тұйық кеңістігінде орналасуы мен конструктивті ерекшеліктері ешқандай жӛндеу жұмыстарына
дағдыланбаған. ЦПТ-ң ақауларын барлық немесе бӛлшектеп ауыстыру арқылы жоюға негізделген. Бірақ пайдаланудың барлық ережелерін сақтағанда және уақытылы техникалық қызмет кӛрсеткенде ЦПТ-ң қызмет жасау уақытын ұзартуға болады.
ЦПТ-ң негізгі тозуының себебі –ауаны сапасыз тазарту. ЦПТ тозуының шекті мәні 0,1-0,3 мм-ді құрайды. Жану камерасына түскен абразивті бӛлшектер ЦПТ –ң тозуын жылдамдатады.
Оталдыру жүйесінің ақаулары қозғалтқыштың кедей немесе байытылған қоспамен жұмыс жасауына әкеп соғада, ал оның ӛзі күйіктерге, сақиналардың бүлінуіне, қосымша жүктемелерге әкеледі.
Салқындату жүйесінің ақаулары қозғалтқыштың ысып кетуіне әкеледі, нәтижесінде жылулық режимы бұзылып , смазка шарттары нашарлайды.
Жұмыс есебі
Қосымша 1. ЦПТ-ң және клапандық механизмнің жағдайын тексеру
ХАТТАМАСЫ
Автомобиль маркасы
|
|
Қозғалтқыштағы
соқпалар
|
|
Двигатель маркасы
|
|
Май қысымы
|
|
Басқа да ақаулар
|
|
цилиндр№
|
Құрылғы
кӛрсеткіштері
|
Айырмасы
|
Ақпаның шығу жері
|
ескертулер
|
У1
|
У2
|
У2-У1
|
Поршеньдік сақина
|
Клапандар
|
Блок басы жаймасы
|
Кіргі
зетін
|
Шығара
тын
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ескерту: У1 –поршень 1-ші ӛлшеуі кезіндегі ақпа; У2- 2-ші ӛлшеу кезіндегі ақпа.
Қосымша 2. ЦПТ түйіндерінде ауа ақпасының максималды шекті мәндері.
тексері
летіобъ ект
|
Кӛрсетк іштер
|
Карбюраторлы қозғалтқыштар
|
Диз. қозғалтқыштар
|
Цил-ң диам
51-75мм
|
Цил-ң диам
75-100мм
|
Цил-ң диам
100-130мм
|
Цил- диам
75-100мм
|
Цил-ң диам
100-130мм
|
цилинд рлар
|
У2 У2- У1
|
Жарамсыз, жӛндеу керек цилиндралр
|
16℅ кӛп
12℅кӛп
|
28℅ кӛп
20℅кӛп
|
50℅кӛп
30℅ кӛп
|
45℅ кӛп
|
52 ℅кӛп
30℅кӛп
|
сақиналар
мен клапандар
|
У1
|
Жарамсыз поршеньдік сақиналар мен клапандар
|
8 ℅кӛп
|
14℅ кӛп
|
23 ℅кӛп
|
24 ℅кӛп
|
29℅ кӛп
|
Жарамсыз поршеньдік сақиналар мен клапандар (ауа ақпасының
индикаторы арқылы ақаулар анықталады)
|
4℅ кӛп
|
8℅ кӛп
|
14℅ кӛп
|
18℅ кӛп
|
жаймал ар
|
Ауа ақ-
пасы
|
Жаймалар жарамсыз, егер де ауа кӛпіршіктері радиатордың мойыншасына немесе басша мен блок арасындағы стыкқа
шықса,сонымен қатар кӛрші цилиндрға ауаның ӛтуі байқалса
|
Ескерту: У1- поршеньнің қысылу тактысының басындағы ауа ақпасы; У2- поршеньнің қысылу тактысының соңындағы ауа ақпасы(ВМТ).
Қосымша 3 .Клапандар арқылы ӛтетін ауа ақпасын тексеру реті.
Цилиндр №
|
Қозғалтқыш типі
|
ЗИЛ-130, ЗМЗ-53; ЯМЗ-238
|
ЗИЛ-120, ГАЗ-51
|
ГАЗ-24
|
Тексерілетін клапандар
|
шығару
|
еңгізу
|
шығару
|
еңгізу
|
шығару
|
еңгізу
|
Ауа ақпасы бар цилиндр №
|
1
|
3
|
2
|
2
|
3
|
4
|
2
|
2
|
1
|
3
|
3
|
1
|
3
|
4
|
3
|
4
|
1
|
1
|
2
|
2
|
1
|
4
|
1
|
3
|
6
|
5
|
1
|
3
|
5
|
7
|
6
|
4
|
6
|
-
|
-
|
6
|
5
|
8
|
5
|
4
|
-
|
-
|
7
|
6
|
5
|
-
|
-
|
-
|
-
|
8
|
6
|
5
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Бақылау сұрақтары:
ЦПТ-тың диагностика жасау әдістерін қыскаша баяндау.
К-69М аспатың қысқаша жұмыс принциптері мен құрылғысын атап қозғалтқыштан ауаның шығу зоналарын сұлба ретінде сызып кӛрсету.
Қозғалтқыштың ЦПТ-тың және клапан механизмнің техникалық күйін анықтау әдістемесіне қысқаша баяндама беру.
К-69М аспаптың кӛрсеткіштері мен ӛлшем нәтижелері алғанда, қозғалткыштың зерттеу хаттамасын 1 косымшаның түрі бойынша толтыру.
Тексерілген қозғалтқыштың ЦПТ-тың және клапан механизмнің техникалық күйін анықтағаннаң кейін жалпы қорытындысын істеу.
Әдебиет
Негізгі әдебиет: 1,5,6
Қосымша әдебиет: 1,3,7,9
Зертханалық жұмыс 8.
Тақырып: «Дизелдік мотордың қуаты мен жанармай сарпын анықтау»
Жұмыс мақсаты: дизелдік мотордың пайдалану кӛрсеткіштерін анықтауға машықтану және оның тәсілдерін игеру; дизелді тежеу сынаулары әдістемелерін меңгеру; жанармайды ерте бүрку бұрышын қою және оны тексеруді үйрену; жанармай сарпы мен мотор қуатының жанармайды ерте бүрку бүрышына тәуелділігін зерттеу.
Жұмыс мазмұны
Дизелді моторды тежеп және тежемей сынау жабдықтарымен танысып, сынақ әдістерін үйрену.
Клапандарға саңылау қою мен оның тексеру әдістемесін үйрену және оган арналган құралдармен танысу.
Жанармайды ерте бүрку бұрышын қою мен оны тексеру әдістемесін үйрену және оған арналған кұралдарымен танысу.
Жанармайды ерте бүрку бұрышының әр түрлі мәндерінде дизелдің қуаттық және жанармай сарпы кӛрсеткіштерін анықтау.
Дизелдік мотордың сағаттық және үлестік жанармай сарпының жанармайды ерте бүрку бұрышына байланысты ӛзгеру графигін тұрғызу.
Дизелдік мотордың қуаттық және жанармай сарпы кӛрсеткіштеріне анықталған параметрлердің тигізетін әсерлерін қортындылау.
Жұмыс орнының кұрал-жабдықтары
СМД -14 моторы.
КИ-5542 ГОСНИТИ қалыптастыру-тежегіш стенді.
Слесарлық құрал-жабдықтар жиынтығы.
КИ-4941 моментоскопы.
КИ-4849 қалыптар (шаблон) жиынтығы.
АГАТ-4295 секунд ӛлшегіші (ГОСТ 5072-79).
Сүңгі (ГОСТ 882- 753- КЛ).
Қауіпсіздік техникасы ережелері
Стендті электр желісінен толық ажыратпайынша, оның электр жабдықтары мен құрама бӛліктеріне техникалық қызмет кӛрсетуге, сондай-ақ жӛндеу, құрастыру жұмыстарын жүргізуге тиым салынады.
Оқу ісі шеберінің рұқсатынсыз стендті іске қосуға болмайды.
Реостаттың және иінді біліктің қоршау қаптамалары жабылмай қалған жағдайда стендте жұмыс жасауға рұқсат етілмейді.
Реостат арқылы жүктелген стендті электр желісінен бірден ажыратпаған жӛн. Алдымен реостат электродтарын ерітіндіден шығарып (сыналатын мотордан жүктемені алу) содан соң, электр машинасын ажырату керек.
Іштен жану моторын, электротахометр бойынша стендтің айналу
жиілігін 700 мин-1 асырмай қосқан (оталдыру) дұрыс.
Сыналып отырған мотор иінді білігінің айналу жиілігін күрт ӛзгертуге болмайды. Моторды тоқтатарда, иінді біліктің айналу жиілігін біртіндетіп азайту керек.
Реостаттағы ерітінді деңгейі ыдыс ернеуінен 100 мм-ден тӛмен түсіп кетпес үшін, оқтын-оқтын су құйып тұру керек. Су құяр алдында стенд электр желісінен ажыратылуға тиіс.
Сурет 1.КИ16301 аспабымен форсункалар тексеру.
1 – аспабы; 2 - форсунка
Сурет 2. Газ тарату фазалар және отын беру моменті анықтау аспабы КИ- 13902. 1 – моментоскоп КИ-4941; 2 – моментоскоптің футляры; 3 – бұрыштар ӛлшеу арналған шаблоны; 4 – кілт; 5 – кӛрсеткіштердің инесілер; 6 – технологиялық серіппесілердің комплекті; 7 – переходник; 8
– переходник жабу пробкасы; 9 – кӛрсеткіш инесінің ұстау элементті; 10 – кӛрсеткіш инесі орнату магниты.
Қалыптастыру-тежеуіш стенді мен сыналатын моторды жүмысқа дайындау. Ол үшін:
а) күйенте шаппасы мен клапан аралығындағы саңылау тексеріледі. Егер саңылау қалыпты шамадан ауытқыған болса, оның белгіленген номинал мәндеріне реттеу қажет (салқын қалыптағы СМД-14 дизелінің енгізу клапандары үшін -0,40мм, шығару -0,45мм);
ә) жанармайды ерте беру бұрышының шамасын тексеріп, оның белгіленген номинал мәні қойылады (СМД-14 моторы үшін-26...28°).
Қалыптастыру-тежеуіш стенді мен сыналатын моторды қыздырып, оның салқындату сұйығының температурасы 353...368°К (8О...95°С) дейін жеткізіледі.
Дизелдің номинал режимде жұмыс істеуін қамтамасыз ететіндей, оны стендтің реттеуші реостаты арқылы жүктеу қажет (СМД-14 моторы үшін - 1900 мин-1).
100 г жанармай жұмсалған уақыт саналып (секунд ӛлшеуішімен), күш ӛлшеуіш механизмінің кӛрсеткіштерімен бірге жазылып алынады. 1- суретте күш ӛлшеуіш механизмінің схемасы берілген.
Достарыңызбен бөлісу: |