Жүйке тінінің жасушаларының биохимиялық сипаттамасы
Жүйке жүйесінің ақуыздары, олардың қызметі
жүктеу/скачать 119.09 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жүйке жүйесінің липидтері және олардың қызметі
| Жүйке жүйесінің ақуыздары, олардың қызметі
Жүйке тініне ақуыздардың көп мөлшері тән. Алайда, ондағы ақуыздардың мөлшері басқа тіндерге қарағанда аз (деп аталады бұлшықет немесе бауырда). Айтарлықтай көп мөлшерде олар қ затқа қарағанда сұр түсте болады. Құрылымы мен химиялық қасиеттері бойынша жүйке тінінің ақуыздарын Қарапайым, күрделі, қышқыл және негізгі деп бөлуге болады. Қарапайым ақуыздар өз кезегінде төрт классқа бөлінеді: нейроальбуминдер, нейроглобулиндер, катионды ақуыздар және тірек ақуыздар нейросклеропротеиндер (нейроколлагендер, нейроэластиндер, нейростроминдер және т.б.). Күрделі ақуыздар жүйке тіндері нуклеопротеидтерден, липопротеидтерден, фосфопротеидтерден, гликопротеидтерден тұрады. Нейрондардың тән ерекшелігі ақуыздар – күрделі түзілімдердің болуылипонуклеопротеидтер мен липогликопротеидтер. Қышқыл нейроспецификалық ақуыздарға глутамин мен аспарт қышқылдарының көп мөлшерін қамтитын S100 ақуызы кіреді. Бұл ақуыз есте сақтау қабілетін қалыптастыру және іске асыру процесінде маңызды рөл атқарады. Жүйке тінінің ақуыздары көптеген функцияларды орындайды: * каталитикалық (ақуыз 13-4-2, креатинкиназа ВВ); * құрылымдық (тірек) – нейроколлагендер; * көлік – нейрофизиндер; * реттеуші (гормондар, нейротрофиндер); * жиырылғыш-нейротубулин, нейростенин; Жүйке жүйесінің липидтері және олардың қызметі Ми тінінің құрғақ салмағының жартысына жуығы липидтердің үлесіне тиесілі.Ақ затында сұр затымен салыстырғанда 3 есе көп болады.Сұр затында фосфолипидтер липидтердің 60%-ын,ал ақ затында 40%-ын құрайды. Жүйке тінінің липидтерінің негізгі массасын фосфолипидтер соның ішінде лецитин,кефалин,фосфотидилсерин,фосфодитилинозит,сфингомиелин және т.б.жатады. Жүйке тінінің құрамына кіретін май қышқылдары негізінен қанықпаған болып келеді,олар-арахидон және клупадон қышқылдары. Сонымен қатар жүйке тінінің құрамында холестерин көп болатын ТАГ көп мөлшерде болады.Басқа тіндерден ерекшелігі мида холестерин бос күйінде кездеседі. Липидтер ми тінінде белоктармен комплекс түзе отырып,нейрондардың құрылымдық элементтерін,миелин қабығын түзуге қатысады. Жүйке жүйесінің липидтері. Жүйке жүйесінде басқа тіндерге қарағанда липидтердің көп мөлшері бар. Ми липидтерінің арасында күрделі липидтер басым: глицерофосфолипидтер (лецитин), сфинголипидтер және гликолипидтер (ганглиозидтер, цереброзидтер, сульфолипидтер). Жүйке тінінде кездесетін жалғыз стероид-холестерин. Жүйке тініндегі липидтер бірқатар функцияларды орындайды: олар плазмалық мембраналардың негізін құрайды, миелин қабатының құрамына кіреді, изолятор рөлін атқарады және аксон бойымен жүйке импульсінің өтуіне ықпал етеді. Липидтердің құрылымындағы, құрамындағы және метаболизміндегі бұзылулар ауыр неврологиялық аурулардың дамуына әкеледі Липидті тіндердің функциялары: 1. Құрылымдық, яғни липидтер нейрондардың жасушалық мембраналарының құрамына кіреді. 2. Диэлектрлік функцияны атқарады. 3. Қорғаныс. Ганглиозидтер белсенді антиоксиданттар- липидтердің асқын тотығу ингибиторлары болып келеді.Егер ми тіндері зақымдалса, ганглиозидтер оның сауығуына ықпал етеді. 4. Реттеушілік қызметі кезінде фосфатидилинозиттердің биологиялық белсенділігін реттейді жүктеу/скачать 119.09 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|