ЖҰмыс бағдарламасы пән: Геронтология, гериатрия Пән коды gg 3217 Мамандық 051101 «Мейірбике ісі» Оқу сағатының

1. Атеросклероздың қауіп факторларын көрсетіңіз.

2. Атеросклероздың асқынуларын атап беріңіз.

3. Артериалды гипертензияға анықтама беріңіз.

4. Науқастарды күту ерекшеліктерін атаңыз.

1. ... атеросклероздың морфологиялық белгілері болып келеді.

а) майлы сызық

б) фиброзды табақша

в) кешенді өзгерістер

г) аталғанның барлығы

д) липидтердің төмендеуі

2. ТТЛП жоғарылауында ЖИА даму қауіпі ... :

а) төмен

б) жоғары

в) қауіпі жоқ

г) маңызды емес

3. Фиброзды табақшаның жарылу себебі болып ... келеді.

а) металлопротеаздардың әсері

б) фиброзды табақшалар макрофагтарының жоғарылауы

в) фиброзды табақшалар көлемінің жоғарылауы

г) ТТЛП мөлшерінің жоғарылауы

д) аталғанның барлығы

е) лейкоциттерлің жоғарылауы

4. Статиндер ТТЛП деңгейін ... төмендетеді.

а) 25 – 40⁰/₀

б) 10 – 20⁰/₀

в) 20 – 25⁰/₀

г) 5 – 10⁰/₀

5. ... тығыздығы жоғары липопротеидтердің деңгейін жоғарылатады.

а) никотин қышқылы

б) фибраттар

в) статиндер

г) өт қышқылдары

д) несеп қышқылы

6. Жанұялық анамнезінде ЖИА болуы бұл аурудың дамуына қауіпі жоғары:

а) жақын туыстарында

б) жақын туыстарында ерте жастарында білінеді

в) алыс туыстарында

г) аталғанның барлығы

д) балаларында

7. Тұрақты емес стенокардия:

а) алғашқы дамыған стенокардия

б) түнгі уақыттағы ангионозды ұстама

в) екі ай ішіндегі ұстамаларлың жиіленуі

г) аталғанның барлығы

д) демікпе ұстамасы

8. ЖИА алдын алуы ... жүргізіледі.

а) ЖИА ауыратын науқастар арасында

б) қауіпі жоғары сау адамдар арасында

в) ЖИА ауыратын науқастардың туыстары арасында

г) барлық адамдар арасында

д) әйелдер арасында

9. Миокардта дамыған ишемия ЭКГ-да ... өзгерістерімен белгіленеді.

а) ЖЭО ауытқуы, QRS комплексінің 0,12 мм-ден кеңеюі

б) Q тісшенің 0,04 мм-ден кеңеюі, ST депрессиясы

в) ST интервалының изосызықтан төмендеуі, үштік Т тісшесі

г) кезектен тыс QRS комплексі

д) екіөркешті P тісше

10. Стенокардия ұстамасына ауырсынудан басқа да ... тән.

а) ентігу

б) тез шаршау

в) тахикардия

г) ентігу және тез шаршау

д) жүрген кезде тахикардия

11. 
    Сол қарыншаның гипертрофиясын анықтауда ақпаратты әдіс?
    

б) ЭКГ

г) Велоэргометрия

д) Электрофизиологическое исследование.

11. 
    Артериалды гипертензия кезінде ЭКГ-да ... өзгерістер тән.
    

2. 
   ЖЭО оңға ығысуы
   

в) сол қарынша гипертрофиясы

г) экстрасистолия;

д) Q тісшенің 0,04 мм-ден кеңеюі

11. 
    Өкпенің обструктивті ауруымен зардап шегетін артериалды гипертензиясы бар науқастарға ... тағайындалады.
    

1. 
   диуретиктер
   

в) фенилалкиламин қатарындағы кальций антагонистері

г) -адреноблокаторлар

д) нитраттар

11. 
    Антигипертензті дәрмектердің ... комбинациясы қолайсыз.
    

2. 
   фенилалкиламин қатарындағы кальций антагонистері + -адреноблокаторлар
   

в) -адреноблокаторлар + диуретиктер

г) дигидропиридин қатарындағы кальций антагонистері + -адреноблокаторлар

д) -адреноблокаторлар + -адреноблокаторлар

11. 
    Каптоприлдің әсер механизмі ... байланысты.
    

2. 
   натрий-калий АТФ-ның тежеуіне
   

в) тіке вазодилятирлеуші әсеріне

г) орталық симпатолитикалық әсеріне

д) аталғанның барлығы

11. 
    Асқынбаған гипертониялық кризді басу үшін ... қолданады.
    

2. 
   каптоприл (капотен)
   

в) гидрохлортиазид (гипотиазид)

г) карведилол (кардивас)

д) аминофиллин (эуфиллин)

11. 
    Эссенциалды артериалды гипертензиярың қауіп факторларына ... жатпайды.
    

2. 
   тұқым қуалаушылық
   

в) ойық жара ауруы

г) салмақтың жоғарылауы

д) төмен физикалық белсенділік, созылмалы күйзеліс

11. 
    Артериалды гипертензиямен ауыратын науқастардың тағамынан ... шектеу керек.
    

1. 
   суды
   

в) ас тұзды

г) дәмдеуіштерді

д) нанды

11. 
    50 жастағы науқас ІІ сатысындағы гипертониялық ауруымен зардап шегеді. Гемодинамиканың гиперкинетикалық түрі анықталған. Артериалды қысымды төмендету үшін ... тағайындалады.
    

1. 
   гипотиазид
   

в) корнифар

г) верошпирон

д) клофелин

11. 
    Гипертониялық ауруында қандағы рениннің мөлшері
    

2. 
   жоғары
   

в) қалыпты

г) төмен

д) кейде жоғары, кейде төмен

а) пневмония

б) бронхтық астма

в) өкпенің қатерлі ісігі

г) асқазан ойық жарасы

д) стенокардия

№ 2 есеп
59 жастағы науқас түнгі уақытта пайда болатын демікпе ұстамасына шағымданып жолықты. 24 жылдан бері артериалды гипертензиямен зардап шегеді, екі рет миокард инфарктысы болған. Соңғы жылдары әлсіздік, көз айналасы мен аяқтарында ісіктер пайда болды, анемия, зәр анализінде протеинурия. Жүргенде ентігу және төс артында ауырсыну мен жүректің қатты соғуы пайда болады.

Объективті: жағдайы орташа, терісі боз, аяқтарында ісік. Өкпеде везикулярлық тыныстың әлсіреуі. Жүрек шектері: оң және жоғарысы өзгермеген, сол жағынан V қабырға аралықта солға қарай 4 см ығысқан. Жүрек тондары бәсең, қолқа үстінде 2 тонның акценті, ЖЖЖ 88 минутына. АҚҚ 160/110 мм.с.б. іші жұмсақ, ауырмайды, бауыры қабырға доға астынан 3 см +, ауырады. Сіздің диагнозыңыз.

1. 
   8 Тақырып: Жүрек - қантамыр жүйесінің жасқа байланысты өзгеруі. Қарттарда кездесетін жүрек-қантамыр аурулары. Гипертониялық ауру – медикаметозсыз емі. ЖИА. Емі. Күтім, алдын алу. Миокард инфаркті. Физикалық реабилитаци,күту. Алдын алу.
   

2. 
   Мақсаты:
   

1. 
   Қарт адамдарда жүрек қантамыр өзгерістері.
   
2. 
   Қарт адамдарда гипертониялық аурудың ерекшеліктері.
   
3. 
   Қарт адамдарда жүрек ишемиялық ауруы, миокард инфарктісі ерекшеліктері.
   
4. 
   Қарт адамдарда жүрек қантамыр ауруларының реабилитациясы.
   
5. 
   Қарт адамдарда жүрек қантамыр ауруларының алдын алуы.
   

• 
  
  • 
    Презентация
    
  • 
    Интеллект-карта
    
  «Кейс-стадия»
  
• 
  Постерлі баяндама
  
• 
  Тақырып бойынша эссе
  
• 
  Кластерлер
  
• 
  Тақырып бойынша глоссарий ж/е т.б.
  

1. 
   Жазылған реферат сабақ тақырыбы бойынша өзіндік мәліметпен қамтылған;
   
2. 
   Тақырыптың презентациясы және мазмұны толық және көркем болуы керек;
   
3. 
   Әдістемелік нұсқаулардағы шешілген тесттер мен ситуациялық есептердің дұрыстығы;
   
4. 
   Өзіндік тесттер мен ситуациялық есептердің сауатты түрде құрастырылуы;
   
5. 
   СӨЖ- дің сауатты жазылғанын рецензиясы;
   
6. 
   Студенттердің, дәрігердің пациентпен және бейне, бейне- аудио басылымдары;
   
7. 
   Меңгерген коммуникативті дағдылар жазылған күнделік арнау;
   
8. 
   Әр тақырыпқа қатысты индивидуалды өз ойын жазуы;
   
9. 
   Рольдік ойындар қойылымы;
   

Студентпен өзіндік жұмыстың орындалу сипаты: 1-3 пуектегі 1- пункт, 4-9 пунктен – 1.

-«өте жақсы» бағасы 1,5 балға сәйкес, яғни ол студенттің СӨЖ тақырыбын толық меңгергенін, еш қателік жібермегенін, СӨЖ уақытылы тапсырғанын, сонымен қатар тапсырмаларды орындап, өз уақытымен , қателіксіз тапсырғанын, өз бетінше қосымша әдебиеттер қолданғанын, бағдарлама материалдарын өз бетінше жүйелей алғанын көрсетеді.

- «жақсы» бағасы 1,2 балға сәйкес, яғни ол студенттің СӨЖ тақырыбын 75%- дан кем емес меңгеріп, соған қарамастан қатаң қателіктер жібергенін, СӨЖ уақытылы еш ескертусіз орындап тапсырғанын, тапсырманы уақытылы ескертусіз орындағанын, оқытушының нұсқауымен қосымша әдебиеттерді қолданғанын, студенттің өздігімен түзетілген принципиалды емес қателіктердің жібергенін, бадарламалық материалдарды оқытушының көмегімен жүйеленгенін көрсетеді.

- «қанағаттанарлық» баға 0,8 балға сәйкес, яғни ол, студент СӨЖ тақырыбын 50%- дан төмен емес меңгергенін, жұмысты орындау барысында оқытушының көмегін қажет еткенін, жұмысын уақытылы орындап тапсырғанын, жұмысты тапсыру кезінде принципиалды емес қателіктердің жібергенін, жұмысқа белсенділік танытпағанын, материалды жүйелеуде қиындықтар сезінгенін көрсетеді.

- «қанағаттанарлықсыз» баға 0- сәйкес, ол яғни, студент СӨЖ тақырыбын 50%- дан төмен меңгергенін, СӨЖ тақырыбы бойынша білімінің нашарлағанын, жұмыста және жауаптарында принципиалды қателіктердің жібергенін, тапсврманы орындамағаны, жұмысты мерзімінен кейін тапсырғанын, әдістемелік нұсқауларда барлық негізгі әдебиеттерді қолданбағанын көрсетеді.
6) Тапсыру мерзімдері: Тақырып жоспаы бойынша 5 сабақтан кешікпеу керек.
7) Әдебиеттер
8) Бақылау (сұрақтар,тесттер, жағдайлық есеп):
1. ЖИА қандай диагностикалық критериилер кездеседі?

2. Қарттарда миокард инфарктісінің даму қауіпінің негізгі факторлары.

3. Атериалды гипертензияның дәрежесін анықтау.

4. Қарт адамдарда гипертониялық криздің клиникалық көрінісі.

3. 
   Анамнезінде қант диабеті 2 тип ауруы бар науқастың АҚҚ 140/90 с.б.б. Қауіп факторының атаңыз.
   
   1. 
      өте жоғары қатер тобы
      
   2. 
      Орташа қатер тобы
      
   3. 
      Жоғары қатер тобы
      
   4. 
      Төменгі қатер тобы
      
   5. 
      Қауіп тобына жатпайды
      

3. 
   фенилалкиламин қатарындағы кальций антагонистері + b-адреноблокаторлар
   

в) b-адреноблокаторлар + диуретиктер

г) дигидропиридин қатарындағы кальций антагонистері + b-адреноблокаторлар

д) b-адреноблокаторлар + a-адреноблокаторлар

3. 
   натрий-калий АТФ-ның тежеуіне
   

в) тіке вазодилятирлеуші әсеріне

г) орталық симпатолитикалық әсеріне

д) аталғанның барлығы

3. 
   каптоприл (капотен)
   

в) гидрохлортиазид (гипотиазид)

г) карведилол (кардивас)

д) аминофиллин (эуфиллин)

3. 
   тұқым қуалаушылық
   

в) ойық жара ауруы

г) салмақтың жоғарылауы

д) төмен физикалық белсенділік, созылмалы күйзеліс

А)суды

в) ас тұзды

г) дәмдеуіштерді

д) нанды

а) сол иыққа берілетін ауырсыну

б) валидол қабылдағаннан кейін ауырсынудың басылуы

в) қорқыныш сезімі

г) тамақ қабылдағанда ауырсынудың пайда болуы

д) қысып ауырсыну

а) ST сегменттің депрессиясы

б) R тісше амплитудасының төмендеуі

в) ST сегменттің элевациясы

г) теріс Т

д) терең және кең Q

а) гипо-b-липопротеидемия

б) семіздік

в) қантты диабет

г) темекі тарту

д) гиподинамия

а) бір өзгермеген тәж артерия

б) лақтырыс фракциясының 30% артық болуы

в) сол қарыншаның дисфункциясы

г) сол тәж артерияның зақымдалуы

д) қысымның төмендеуі

75 жастағы ер адам ангинозды ұстамадан кейін 4 сағат өткенде терапияның интенсивті палатасына түседі. Шағымдары төс артының қатты шаншып ауырсынуы, сол қолға, иыққа, жауырынға иррадияциялануы, өлім үрейінің болуы. Нитроглицеринді қабылдағанда жеңілдік алып келмеді.

Объективті: Жалпы жағдайы ауыр. Тері жамылғысы бозғылт, мұздай тер басқан, еріндерінде цианоз. АҚ 80/60 мм с. б. РS-110/рет мин. Аритмиялы. Жүрек тондары тұйықталған, бытпылдақ ритмі. Өкпеде тыныс везикулярлы. Тыныс жиілігі минутына 16 рет.

1. Сіздің алдын ала қойған диагнозыңыз және негізгі синдромды бөліңіз.

2. Тексеру жоспарыңыз.

3. Емдеу прициптері. Алғашқы көмек.

Артериалды гипертензиямен ауыратын 63 жастағы науқас, гипертониялық криз фонынында кенеттен тұншығу және тыныс жетіспеу сезімі пайда болды.

Объективті: Қалпы мәжбүрлі, ауа жетіспейді. Тері жамылғысы бозарған, акроцианоз.РS-96 1 мин аритмиялы. АҚ 200/110 мм..сб. жүрек шекаралары солға бұғана орта сызығынан 2 см ығысқан.Тоны тұйықталған, өкпе артериясы үстінде II тон акценті. Өкпеде везикулярлы тыныс әлсіреген және жауырын деңгейіне дейін естілетін ылғалды сырылдар естіледі.

1. Берілген науқаста қандай асқынуларды таптыңыз?

2. Алғашқы көмектің әдістерін көрсетіңіз.

3. Көрсетіген науқастың күту ерекшеліктері.

Тамақтану организмге белсенді емдеу-профилактиклық әсер етеді. Әр жасқа сәйкес әртүрлі элементтердің негізделген гигеналық нормалары өңделген. Жас ұлғайған сайын әсіресе қарт адамдарда зат алмасудың көптеген өзгерістері байқалады. Қарт адамдарда тамақтану жөніндегі сұрақтармен медицинаның жаңа саласы-геродиететика айналасады. Қартайған шақта негізгі алмасу, физикалық белсенділік төмендейді. Сондықтан тамақтың энергиялық сыйымдылығын жайлап төмендету керек. Инфекциялар, тамақтану режимінің бұзылуы және жасқа байланысты өзгерістер қарт адамдарда созылмалы колитке алып келеді.

1. 
   Қарт адамдардың тамақтану ерекшеліктері
   
2. 
   Қарт адамдарда созылмалы колиттің ерекшеліктері
   
3. 
   Созылмалы колиттің емі, алдын-алуы, күтімі, диетотерапия
   
4. 
   Қарт адамдарда ишемиялық колиттің ерекшеліктері
   
5. 
   Ишемиялық колиттің емі, алдын-алуы, күтімі, диетотерапия
   

• 
  
  • 
    Презентация
    
  • 
    Интеллект-карта
    
  «Кейс-стадия»
  
• 
  Постерлі баяндама
  
• 
  Тақырып бойынша эссе
  
• 
  Кластерлер
  
• 
  Тақырып бойынша глоссарий ж/е т.б.
  

1. 
   Жазылған реферат сабақ тақырыбы бойынша өзіндік мәліметпен қамтылған;
   
2. 
   Тақырыптың презентациясы және мазмұны толық және көркем болуы керек;
   
3. 
   Әдістемелік нұсқаулардағы шешілген тесттер мен ситуациялық есептердің дұрыстығы;
   
4. 
   Өзіндік тесттер мен ситуациялық есептердің сауатты түрде құрастырылуы;
   
5. 
   СӨЖ- дің сауатты жазылғанын рецензиясы;
   
6. 
   Студенттердің, дәрігердің пациентпен және бейне, бейне- аудио басылымдары;
   
7. 
   Меңгерген коммуникативті дағдылар жазылған күнделік арнау;
   
8. 
   Әр тақырыпқа қатысты индивидуалды өз ойын жазуы;
   
9. 
   Рольдік ойындар қойылымы;
   

Студентпен өзіндік жұмыстың орындалу сипаты: 1-3 пуектегі 1- пункт, 4-9 пунктен – 1.

-«өте жақсы» бағасы 1,5 балға сәйкес, яғни ол студенттің СӨЖ тақырыбын толық меңгергенін, еш қателік жібермегенін, СӨЖ уақытылы тапсырғанын, сонымен қатар тапсырмаларды орындап, өз уақытымен , қателіксіз тапсырғанын, өз бетінше қосымша әдебиеттер қолданғанын, бағдарлама материалдарын өз бетінше жүйелей алғанын көрсетеді.

- «жақсы» бағасы 1,2 балға сәйкес, яғни ол студенттің СӨЖ тақырыбын 75%- дан кем емес меңгеріп, соған қарамастан қатаң қателіктер жібергенін, СӨЖ уақытылы еш ескертусіз орындап тапсырғанын, тапсырманы уақытылы ескертусіз орындағанын, оқытушының нұсқауымен қосымша әдебиеттерді қолданғанын, студенттің өздігімен түзетілген принципиалды емес қателіктердің жібергенін, бадарламалық материалдарды оқытушының көмегімен жүйеленгенін көрсетеді.

- «қанағаттанарлық» баға 0,8 балға сәйкес, яғни ол, студент СӨЖ тақырыбын 50%- дан төмен емес меңгергенін, жұмысты орындау барысында оқытушының көмегін қажет еткенін, жұмысын уақытылы орындап тапсырғанын, жұмысты тапсыру кезінде принципиалды емес қателіктердің жібергенін, жұмысқа белсенділік танытпағанын, материалды жүйелеуде қиындықтар сезінгенін көрсетеді.

- «қанағаттанарлықсыз» баға 0- сәйкес, ол яғни, студент СӨЖ тақырыбын 50%- дан төмен меңгергенін, СӨЖ тақырыбы бойынша білімінің нашарлағанын, жұмыста және жауаптарында принципиалды қателіктердің жібергенін, тапсврманы орындамағаны, жұмысты мерзімінен кейін тапсырғанын, әдістемелік нұсқауларда барлық негізгі әдебиеттерді қолданбағанын көрсетеді.