ЖҰмыс бағдарламасы пән: Геронтология, гериатрия Пән коды gg 3217 Мамандық 051101 «Мейірбике ісі» Оқу сағатының

1. 
   Қарттарда эндокртнологиялық жүйесінде қандай жасқа байланысты өзгерістер болады?
   
2. 
   Қант диабетінің себептерін атаңыз.
   
3. 
   Егде және қарт жаста қант диабетінің ерекшеліктерін көрсетіңіз.
   

а) 60/24/16

б) 60/30/10

в) 40/50/10

г) 30/60/10

д) 10/10/10

25. 
    Қант диабетісі бар адамдар күніне . . . рет тамақтанады
    

б) 6

г) 2

26. 
    Қант диабетінде . . . көмірсудің түрі қолданылады
    

б) тез қорытылатын

в) екеуіде

г) қолданылмайды

д) жуан талшықты және тез қорытылатын

27. 
    Қант алмастырғышқа жатады:
    

б) глюкоза

в) сахар, сахароза

г) глюкоза, сахарин, сорбит

д) қант

28. 
    Қант диабетінің І түрінде тағайындалады:
    

б) инсулин

в) сахар

г) фруктоза

д) сұйықтық

29. 
    Көмірсу, май және ақуыз алмасуының өзгерістерімен сипатталатын метаболикалық бұзылыс ... деп аталады:
    

б) гипотиреоз

в) тиреотоксикоз

г) қантсыз диабет

д) подагра

30. 
    Қант диабетін емдеудің негізгі мақсаты :
    

б) белгілерді жою, жедел және созылмалы асқынуларыды болдырмау, зат алмасуды бақылау,

в) барлық жауаптары дұрыс

г) клиникалық белгілерді азайту

д) жедел және созылмалы асқынуларыды болдырмау

31. 
    Тиреопатология жиі кездеседі:
    

б) жаңа туылған сәбілерде

в) қарт адамдарда

г) жасөспірімдерде

д) жастарда

32. 
    Қант диабетінде қолданылады:
    

б) қант алмастырғыштар

в) жеңіл қортылатын көмірсулар

г) ақуыздар

д) майлар

33. 
    Ұйқы безінің эндокриндік патологиясына жатады:
    

б) қант диабет

в) Иценко-Кушинг ауруы.

г) созылмалы панкреатит

д) феохромоцитома

N 1 жағдайлық есеп
75 жастағы науқас 2 типті қант диабетімен 5 жылдан бері ауырады. Науқас жедел жәрдем бригадасымен ес түссіз жағдайда жеткізілді.

Объективті: дене температурасы төмен, тері жамылғысы құрғақ, көз алмасының төменгі тон, терең шулы тыныс, Куссмаул тынысы, ауыздан ацетона иісі шығады, пульс әлсіз және жиі, АҚ төмендеген. Лабораториялы: гипергликемия (22 м моль/л –глюкоза), нетрофилдер, лейкоцитоз (лейкоциттер-30 мыңс./1 мкл), кетоновых денелерінің, мочевина, креатининнің мөлшерінің жоғарылауы, зәрде глюкозурия.

1. Бұл нақаста қандй асқынуларды тауып отырсыз?

2. Жедел көмек көрсетудің тәсілдерін көрсетіңіз.

3. Бұл науқастың күтімінің ерекшелігі.
N 2 жағдайлық есеп
67 жастағы науқаста 1 типті қант диабеті алғашқы рет анықталған. Тәулігіне 3 рет инсулин қабылдайды. Қант диабетіндегі емдәм ерекшеліктері туралы нақты кеңес сұрайды. Сырқаттың емдәмі туралы кеңес беріңіз.

1) 12 Тақырып: Қарттардағы қантты диабет. Дәрі-дәрмекпен емдеу. «Диабеттік табан» синдромы, аяқты күту принциптері.
2) Мақсаты: Қарттардағы қант диабеті кезіндегі мейірбикелік үдерісті ұйымдастыру, жоспарлау және жүзеге асыру бойынша білімдерін қалыптастыру.
3) Тапсырма:

1. Қартаң жастағы науқастардағы қант диабетінің ерекшеліктері.

2. Қарттардағы қант диабетінің себептері.

3. Қартаң жастағы тұлғалардағы қант диабетінің клиникалық ағымы.

4. Қант диабеті кезіндегі емдәм терапиясы

5. Қант диабеті кезіндегі күтім

6. Қант диабетін емдеу

7. «Диабеттік табан» синдромы

8. Аяққа күтім жасау қағидалары

4) Орындау түрі:

• 
  
  • 
    Презентация
    
  • 
    Интеллект-карта
    
  «Кейс-стадия»
  
• 
  Постерлі баяндама
  
• 
  Тақырып бойынша эссе
  
• 
  Кластерлер
  
• 
  Тақырып бойынша глоссарий ж/е т.б.
  

1. 
   Жазылған реферат сабақ тақырыбы бойынша өзіндік мәліметпен қамтылған;
   
2. 
   Тақырыптың презентациясы және мазмұны толық және көркем болуы керек;
   
3. 
   Әдістемелік нұсқаулардағы шешілген тесттер мен ситуациялық есептердің дұрыстығы;
   
4. 
   Өзіндік тесттер мен ситуациялық есептердің сауатты түрде құрастырылуы;
   
5. 
   СӨЖ- дің сауатты жазылғанын рецензиясы;
   
6. 
   Студенттердің, дәрігердің пациентпен және бейне, бейне- аудио басылымдары;
   
7. 
   Меңгерген коммуникативті дағдылар жазылған күнделік арнау;
   
8. 
   Әр тақырыпқа қатысты индивидуалды өз ойын жазуы;
   
9. 
   Рольдік ойындар қойылымы;
   

Студентпен өзіндік жұмыстың орындалу сипаты: 1-3 пуектегі 1- пункт, 4-9 пунктен – 1.

-«өте жақсы» бағасы 1,5 балға сәйкес, яғни ол студенттің СӨЖ тақырыбын толық меңгергенін, еш қателік жібермегенін, СӨЖ уақытылы тапсырғанын, сонымен қатар тапсырмаларды орындап, өз уақытымен , қателіксіз тапсырғанын, өз бетінше қосымша әдебиеттер қолданғанын, бағдарлама материалдарын өз бетінше жүйелей алғанын көрсетеді.

- «жақсы» бағасы 1,2 балға сәйкес, яғни ол студенттің СӨЖ тақырыбын 75%- дан кем емес меңгеріп, соған қарамастан қатаң қателіктер жібергенін, СӨЖ уақытылы еш ескертусіз орындап тапсырғанын, тапсырманы уақытылы ескертусіз орындағанын, оқытушының нұсқауымен қосымша әдебиеттерді қолданғанын, студенттің өздігімен түзетілген принципиалды емес қателіктердің жібергенін, бадарламалық материалдарды оқытушының көмегімен жүйеленгенін көрсетеді.

- «қанағаттанарлық» баға 0,8 балға сәйкес, яғни ол, студент СӨЖ тақырыбын 50%- дан төмен емес меңгергенін, жұмысты орындау барысында оқытушының көмегін қажет еткенін, жұмысын уақытылы орындап тапсырғанын, жұмысты тапсыру кезінде принципиалды емес қателіктердің жібергенін, жұмысқа белсенділік танытпағанын, материалды жүйелеуде қиындықтар сезінгенін көрсетеді.

- «қанағаттанарлықсыз» баға 0- сәйкес, ол яғни, студент СӨЖ тақырыбын 50%- дан төмен меңгергенін, СӨЖ тақырыбы бойынша білімінің нашарлағанын, жұмыста және жауаптарында принципиалды қателіктердің жібергенін, тапсврманы орындамағаны, жұмысты мерзімінен кейін тапсырғанын, әдістемелік нұсқауларда барлық негізгі әдебиеттерді қолданбағанын көрсетеді.
6) Тапсыру мерзімдері: Тақырып жоспар бойынша 7 сабақтан кешікпеу керек.
7) Әдебиеттер
8) Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер):

1. 
   Қарт адамдарда қант диабетінің ағымы.
   
2. 
   Геронтологиядағы қант диабетінің медикаментозды терапиялық емнің ерекшелігін көрсетіңіз.
   
3. 
   «Диабеттік табан» ұғымына анықтама беріңіз.
   
4. 
   Қант диабеті ауруларының аяқтарын күтудің негізгі принциптерін атаңыз.
   

1. Қант диабетінің синдромы:

а) көру қабілетінің нашарлауы

б) жаралардың баяу жазылуы

в) тез шаршау

г) ауыздың құрғауы

г) аталғандардың барлығы

2. Қант диабетінің этиологиясы:

а) көмірсу метаболизмінің бұзылуы

б) жүйке жүйесінің бұзылуы

в) ағзалар мен тіндердің бұзылуы

г) инсулиннің салыстырмалы жетімсіздігі, зат алмасудың бұзылуы

д) ақуыз метаболизмінің бұзылуы

3. 
   Ашқарын кезіндегі қандағы глюкозаның қалыпты мөлшері:
   

б) 3,5-6,1

в) 7,8

г) 11,1

3. 
   Қант диабетіне әсер ететін фактор:
   

б) вирустық инфекция

в) стресс

г) дұрыс тамақтанбау

д) ұйқыға бейімділік

3. 
   Қант диабеті кезіндегі диета:
   

б) № 9

г) № 1

3. 
   Инсулиндік терапияны қажет ететін көрсеткіштер:
   

б) цирроз

в) гиперлактоацидемиялық, гиперосмолярлық кома

г) ангиопатия

д) нейропатия

3. 
   Қант диабетін емдеу кезіндегі асқынулар:
   

б) липодистрофия

в) инсулинге резистенттілік

г) аталғандардың барлығы

д) Сомоджи синдромы

3. 
   «Қант диабеті» диагнозы қандағы қанттың ... кезінде қойылады.
   

б) 9,1-10,2 ммоль/л жоғары

в) 11,1 ммоль/л жоғары

г) 5,5-6,1 ммоль/л жоғары

д) 14 -18 ммоль/л

9. Кәрі және қартаң жастағы адамдардағы қант диабеті ... байланысты.

а) бактериялық инфекцияға

б) психоэмоционалды күйзелістерге.

в) инсулиннің абсолютті тапшылығына

г) тіндердің инсулинге сезімталдығының төмендеуі

10. Кәрі және қартаң жастағы адамдардағы қант диабетінің ағымын ... ауырлатады.

А. атеросклреоз, семіздік

Б. пиелонефрит, цистит.

В. бронхит, пневмония.

Г. гастрит, холецистит.

11. Семіздікке шалдыққан адамдар ... қант диабетімен ауырады.

А. дене салмағы қалыпты адамдарға қарағанда сирек

Б. дене салмағы қалыпты адамдарға қарағанда жиі

В. дене салмағы қалыпты адамдар бірдей

12. Қартаң жастағы семіздіктің қандай сиптомы болжамдық тұрғыдан анағұрлым күрделі болып табылады.

А. тез шаршау, әлсіздік

Б. тәбеттің артуы, полидипсия.

В. миокард дистрофиясы

Г. спондилоартроз.

13. 62 жастағы ер адамның бойы 174 см, дене салмағы 80 кг:

А. семіздік жоқ

Б. I дәрежелі семіздік

В. II дәрежелі семіздік

Г. III дәрежелі семіздік

14. Семіздік жағдайында ... диета тағайындалады.

А. № 7

Б. № 8

Г. №10.

15. Инсулинге тәуелді қант диабеті ( I типті диабет ) көбінесе ... дамиды:

А. жас адамдарда

Б. жасы 50 асқан әйелдерде

В. жасы 50 асқан ер адамдарда

Г. жасына байланысты емес

16. Инсулинге тәуелсіз қант диабеті ( IІ типті диабет ) көбінесе ... дамиды:

А. балаларда

Б. жас адамдарда

В. қарт адамдарда

Г. жасына байланысты емес

17. Қант диабеті кезінде кәрі науқастарда ... бұзылысы дамиды.

А. тек көмірсу айналымының

Б. тек көмірсу және май айналымының

В. тек су-тұз және ақуыз айналымының

Г. Барлық айналым түрлерінің.

18. Емдәм терапиясы... тағайындалы.

А. барлық қант диабеті науқастарына

Б. тек қант диабетінің ауыр дәрежесінде

В. тек қант диабетінің жеңіл дәрежесінде

Г. тек семіздігі бар тек қант диабетінің жеңіл дәрежесінде

19. Қартаң жастағы қант диабеті кезіндегі емдәм терапиясының тиімділігінің басты критериі:

А. науқас жағдайының жақсаруы

Б. семіздікке шалдыққан науқастың дене салмағының азаюы

В. гипергликемия мен глюкозурияның болмауы

Г. полиурияның төмендеуі

20. Қартаң жастағы қант диабеті науқастарына ... тағайындалады.

А. негізінен майларды ұлғайтуға бағытталған жоғары калориялы диета Б. негізінен көмірсуларды ұлғайтуға бағытталған жоғары калориялы диета

В. негізінен ақуыздарды төмендетуге бағытталған төмен калориялы диета

Г. негізінен көмірсуларды төмендетуге бағытталған төмен калориялы диета

1. 62 жастағы ер адам белгісссіз себептерден қатты жүдеу және 38-38,5^{0 дейін} дене қызбасына, физикалық жүктеме кезінде шаршауға шағымданып жолықты. Бұның алдында ауырмаған. Науқасқа қарағанда өз жасына жастау көрінеді, тахикардия, жыпылықты аритмия пароксизмі. Алдын ала ... зерттеу жүргізідуі керек.

б) ЭхоКГ

г) қанның заласыздындырығына себіндісі

д) кеуде торының рентгенографиясы

№ 2есеп
2. 2 типті қантты диабетімен ауыратын кәрі әйел реанимациялық бөлімде кетоацидоздық кома диагнозымен жатыр. Объективті: көз қарашықтарының жарыққа реакциясы сақталған, гиперрефлекися. Терісі құрғақ, тургор төмендеген. Тыныс алу жиілігі – 26 минутына. Ауызынан ацетон иісі бар. Гликемия - 22 ммоль/л, рН – 7,1, калий 3,3 ммоль/л. Науқасқа ... еңгізу ыңғайлы.

б) 5% глюкоза– 200мл /сағ т/і, актропид 4 ед/ч тері астына әр 2 сағ, калий хлор 3 г/сағ, дексаметазон 100мг т/і, маннитол 15% -200мл т/і тамшылап

в) 0,9% NaCl – 1000мл бірінші сағат ішінде, актропид 6-10 ЕД/сағ т/і тамшылап, КCl – 2г/сағ

г) 40 % глюкоза, глюкогон 1 мг/ б/е, калий хлор 2 г/сағ, 10 % глюкоза – 300мл /сағ т/і тамшылап

д) 0,9% NaCl – 300мл бірінші сағат ішінде, актропид НМ 6 ЕД/сағ + NHCO₃ 140 мл + КCl – 1,5г т/і

1) 13 Тақырып: Аралық бақылау (коллоквиум) 8- апта « Үлкен жастағылардың ауруының жалпы клиникалық ағымы мен даму ерекшеліктері. Геродиететика».
2.Мақсаты: Қартаю үдерісін зерттеу. Үлкен жаста организмдегі өзгерістер.
3. Тақырып бойынша тапсырмалар:

9. 
   Қартаю критетийлері.
   
10. 
    Бейімделу реттеуші теория.
    
11. 
    Қартаю үдерістің кезеңдері.
    
12. 
    Қартаю кезінде қзгерістер.
    
13. 
    Геродиететиканың негізгі қағидалары.
    
14. 
    Қарт адамдардың тамақтану тәртібі.
    

- Тәжірибелік дағдылау, тесттер

5. 
   СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері (тапсырманы орындау талаптары):
   

10. 
    Жазылған реферат сабақ тақырыбы бойынша өзіндік мәліметпен қамтылған;
    
11. 
    Тақырыптың презентациясы және мазмұны толық және көркем болуы керек;
    
12. 
    Әдістемелік нұсқаулардағы шешілген тесттер мен ситуациялық есептердің дұрыстығы;
    
13. 
    Өзіндік тесттер мен ситуациялық есептердің сауатты түрде құрастырылуы;
    
14. 
    СӨЖ- дің сауатты жазылғанын рецензиясы;
    
15. 
    Студенттердің, дәрігердің пациентпен және бейне, бейне- аудио басылымдары;
    
16. 
    Меңгерген коммуникативті дағдылар жазылған күнделік арнау;
    
17. 
    Әр тақырыпқа қатысты индивидуалды өз ойын жазуы;
    
18. 
    Рольдік ойындар қойылымы;
    

Студентпен өзіндік жұмыстың орындалу сипаты: 1-3 пуектегі 1- пункт, 4-9 пунктен – 1.

-«өте жақсы» бағасы 1,5 балға сәйкес, яғни ол студенттің СӨЖ тақырыбын толық меңгергенін, еш қателік жібермегенін, СӨЖ уақытылы тапсырғанын, сонымен қатар тапсырмаларды орындап, өз уақытымен , қателіксіз тапсырғанын, өз бетінше қосымша әдебиеттер қолданғанын, бағдарлама материалдарын өз бетінше жүйелей алғанын көрсетеді.

- «жақсы» бағасы 1,2 балға сәйкес, яғни ол студенттің СӨЖ тақырыбын 75%- дан кем емес меңгеріп, соған қарамастан қатаң қателіктер жібергенін, СӨЖ уақытылы еш ескертусіз орындап тапсырғанын, тапсырманы уақытылы ескертусіз орындағанын, оқытушының нұсқауымен қосымша әдебиеттерді қолданғанын, студенттің өздігімен түзетілген принципиалды емес қателіктердің жібергенін, бадарламалық материалдарды оқытушының көмегімен жүйеленгенін көрсетеді.

- «қанағаттанарлық» баға 0,8 балға сәйкес, яғни ол, студент СӨЖ тақырыбын 50%- дан төмен емес меңгергенін, жұмысты орындау барысында оқытушының көмегін қажет еткенін, жұмысын уақытылы орындап тапсырғанын, жұмысты тапсыру кезінде принципиалды емес қателіктердің жібергенін, жұмысқа белсенділік танытпағанын, материалды жүйелеуде қиындықтар сезінгенін көрсетеді.

- «қанағаттанарлықсыз» баға 0- сәйкес, ол яғни, студент СӨЖ тақырыбын 50%- дан төмен меңгергенін, СӨЖ тақырыбы бойынша білімінің нашарлағанын, жұмыста және жауаптарында принципиалды қателіктердің жібергенін, тапсврманы орындамағаны, жұмысты мерзімінен кейін тапсырғанын, әдістемелік нұсқауларда барлық негізгі әдебиеттерді қолданбағанын көрсетеді.