Жүнісова Д. К., Дербісалина Г.Ә
типті қант диабетімен ауыратын пациентті оқытудан
жүктеу/скачать 1.55 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1 типті қант диабетімен ауыратын пациентті оқытудан
бұрын не білуіңіз керек? 1 типті қант диабеті екі бөлек жағдайда плазмалық глюкозаның аш қарынға ≥ 7,0 ммоль / л сипатталады, тамақтанғаннан кейінгі кез келген уақытта ≥ 11,0 ммоль / л, гипергликемия белгілері мен симптомдары: полиурия, полидипсия және түсініксіз салмақ жоғалту, терінің қышуы, жалпы және бұлшықеттің айқын әлсіздігі, жұмыс қабілетінің төмендеуі, ұйқышылдық (Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің клиникалық хаттамасы, 1 типті қант диабеті, 2017). • 1 типті қант диабеті ұйқы безінің инсулин бөлетін β- жасушаларын аутоиммунды бұзу нәтижесінде ауыр инсулин тапшылығымен сипатталады. 1 типті қант диабетімен ауыратын науқастарға инсулин жетіспеушілігімен келесі жағдайлар болуы мүмкін деп үйрету керек: ~ 48 ~ - Жасушалар зат алмасу процесі үшін глюкозаны қолдана алмайды. Дәлірек айтқанда, глюкоза жасушаларға ене алмайды және қанға жиналып, гипергликемия туғызады. - Бүйректер жоғары глюкоза мөлшерін қайтадан сіңіре алмайды, сосын несеп құрамында глюкоза пайда болады (глюкозурия). Артық глюкоза мөлшері несеппен шығарылатындықтан, сұйытылған зәрдің көп мөлшері шығарылады (полиурия), сол себепті науқас қатты шөлдейді (полидипсия). - Жасушалық глюкозаның қажеттіліктері қанағаттандырылмаған кезде глюкагон деңгейі жоғарылайды, глюкозаның қол жетімділігін арттыру үшін басқа стресс гормондары шығарылады, қандағы глюкоза деңгейі одан да жоғарылайды. - Науқаста тәбет жоғарылауы мүмкін (полифагия), салмақ жоғалту ағзадағы май мен ақуыз қорларының таусылуына байланысты. - Инсулин болмаса май жасушалары жойылады, бұл организмде, несепте кетондардың пайда болуына әкеледі (кетонурия). - Науқас емделмесе жүрек айну, құсу, іштің ауыруы пайда болады, нәтижесінде, өмірге қауіпті кома немесе өлімге алып келуі мүмкін. 1 типті қант диабетімен ауыратын ересектер үшін 7% гликатталған HbA1c гемоглобин көрсеткіші ұсынылады. Осы мақсатқа жету үшін пациенттерді оқыту қандағы глюкоза деңгейінің тұрақты мониторингімен және тері астына инсулиннің үздіксіз инфузиясымен ұштастыру ұсынылады. Қант диабеті және асқынулар бойынша сынақ нәтижелері ауыр асқынулардың алдын алу үшін диабетті белсенді емдеуді қажет ететінін көрсетті. Қандағы глюкозаны, қан қысымын және липидтерді бақылау 1-ші типті қант диабетімен асқынудың алдын алудың маңызды үш факторы болып табылады (American Association of Diabetes Educators [AADE], n.d.) • 1 типті қант диабеті созылмалы гипергликемияға, жүйелік қышқыл-сілтілік теңгерімсіздігіне, ми мен тор қабығына глюкозаның |