12-дәріс
Жеке адамның типтік психологиясы
1 Адамның психикалық іс-әрекеті.
2 Жеке адамның психикалық және физиологиялық кұбылыстардың ара салмағы.
3 Эмоция кұбылыстары.
4 Тіл түйсігінін, негізгі алғы шарты.
5 Ойлау процестері.
Тұлға психологиясы - адамтану ғылымдары жұйесіңде ерекше орынға ие. Бұл сала адамның даралық сипаттарын қарастырып, оның іс-әрекетіне сәйкес қадір-қасиеттерінің калыптасуының психологиялық механизмдері мен зандынықтарын зерттейді. Сонымен бірге адамның кұрылымы мен адамдардың типтік мақсаттарымен байланысты теориялық мәселелерді де зерттейді. Анатомиялық-физиологиялық зандылықтармен үйлеспейтін болын шықты. тұлғаньщ сыртқы ортамен өнімі болы табылатын психикалық үрдістердің өздері мінез-кұлықтың белсенді себепші факторы болатындығы көрсетілді.
Осындай, жеке адамның типтік психологиясын білу арқылы журналистің адам болмысын тануға жол ашады.
Адамның психикалық іс-әрекеті.
Осы күнгі физиология ғылымының өзекті мәселелерінің бірі - адамның психикалық (психо—жан) , іс - әрекетінің негіздерін анықтау. Қазіргі кезде үлкен мидың он, және сол жарты шарларының Әрекеттік айырмашылыгы, сезім жүйелерінің, таным, түйсік, тіл, сана процестерінің, ұйқы, сезініс, мотивация іспетті психикалық әсерленістердің физиологиялық механизмдері кеңінен зерттеліп, айтарлықтай нәтиже алынды
Адамның психикалық әсерленісінің физиологиялық негіздері мен заңдылықтары И. M. Сеченов пен И. П., Павловтың ұғыну ілімі арқылы айқындалады. Психикалық әсерленістер физиологиялык құбылыстармен тығыз байланысты дербестігі бар процестер.
Жеке адамның психикалық және физиологиялық кұбылыстардың ара салмағы
(психо - физиология сауалы) бейнелеу теориясының маңызды саласы. Ол материя мен санаға байланысты философияның негізгі мәселесі.
Психикалық әрекеттің қалыптасу заңдылықтарын психология ғылымы зерттейді. Ол психиканы мидың ақиқат болмысты бейнелеу ретінде қарайды.
Психикалық әрекет жалпы психикалық құбылыстардан, күйлерден және кісілік қасиеттерден тұрады. Психикалық әрекеттерге ықылас түйсік, зерде, эмоция (сезініс) , ойлау, тіл, сана жатады. Эволюциялық даму кезінде адам мен жануарлардың психикасы биологиялық мұқтаждығынан, қоршаған ортаның жағдайларына икемделуі арқасында қалыптасты. Ол мінездің қарапайым түрінен күрделі көріністеріне алмасып дамыды. Адам бейімделудің және өзгергіштіктің өте ерекше дәрежесіне жетті. Өйткені оның миы өзгеше жетіліп бүкіл адамзаттың тарихи-қоғамдық тәжірибесін иеленді.
Адамның психикалық қасиеттері: қабілеті, типтік ерекшеліктері, мінезі, темпераменті, әлеуметтік бағдары, талаптары, оның санасы арқылы ұйымдастырылады.
Психикалық әрекеттің негізі — қоршаған ортамен организмнің объективті ара қатынасын сипаттайтын жеке физиологиялық көріністер. Олар біртұтас бірлестірілген субъективтік бейне құрайды (А. А. Ухтомский). П. К. Анохиннің әрекеттік жүйе туралы ілімі физиология мен психология арасындағы тұжырымды байланысты ашты.
Достарыңызбен бөлісу: |