5.10 Маллофагоз
Маллофагоз- сүтқоректілердің және құстардың паразитарлық тобының
аурулары, эктопаразиттарымен шақырылатын Mallophaga отрядымен,3
туыстығын біріктіретін: Trichodectidae (қылшық жегіштер), Menoponidae
(мамық жегіштер), Philopteridae (қауырсын жегіштер). Mallophaga түрі саны
3000 мыңға жуық, оның ішінде сутқоректілерге 300 паразит зақымдайды,
көбінесе Trichodectidae туыстығынан, маңызы бар түрлері Bovicola,
Trichodectes және Felicola. Үй құстарында Menoponidae-Menocanthus
stramineus, Monopоn gallinae отбасының жүнжегіштері және. Philopteridae-
Lipeurus caponies, Goniodes hologaster, Goniodes gigans отбасының
қауырсындар жегіштері паразиттік тіршілік етеді.
Қоздырғышы. Маллофагтар ұсақ, қанатсыз, ақшыл-сары немесе
қоңыр жәндіктер (1,5-2,5 мм). Басы кеудеден жуан, көздері нашар дамыған,
ауыз қуысы қатты, кеміргіш типті. Кеудесі 3 сегменттен тұрады, оларға 3
жұп аяқ бекітілген. Құрсақ ұзынша-сопақ, 8-9 сигменттен тұрады.
Жұмыртқалары жылтыр, ақ түсті, ұзынша болып келеді, ұзындығы 0,5-
1,5 мм, жуан қабатымен қапталады, үстінде қақпағы болады.
Қоздырғыштың даму биологиясы. Маллофагтар – тұрақты
эктопаразиттар. Ірі қара малда -мүйіз ұшында, құлақ, кеуденің төменгі
бөлігінде; жылқыларда-құлақтың ішкі бетінде, ауыз құысында; құстарда- құс
жүннің жамылғысының артқы бқлігіне жақын. Мамықпен, эпидермиспен,
тері бетінде жараққаттардың қан және лимфамен көректенеді.
Маллофагтардың
дамуы
ағымды
толық
емес
айналдыру.
Ұрықтырылған аналықтар 20-60 жұмыртқа қалдырады, олар аналық
бездердің шаш немесе құырсынның тамыр бөлігіне тіркеледі. 7-12 тәуліктен
кейін жұмыртқалардан дернәсілдер бөлінеді, 12-20 тәуліктен соң олар ересек
жәндіктерге айналады.
Эпизоотологиялық деректері. Нашар күтім, тығыз ұсталуы,
санитарлық ережелердің сақталмауы пухоедтардың таралуына әкеледі.
Ауырудың қайнар көзі ауру жануарлар, олардың паразиттары сау
жануарларға жұғады. Инвазияның экстенсивтілігі 40-100% жетеді.
207
32 сурет. Мамық және қауырсын жегіштер (а-Monopen gallinae, б-Menocanthus
stramineus6 в- Lipeurus caponies, г- Goniodes hologaster, д- Goniodes gigans)
Достарыңызбен бөлісу: |