Спецификациялар жобалау жүйесі

Спецификация құрастыру сызбасымен (оның бір не бірнеше бетімен) және құрастырудың үш өлшемді үлгімен ассоциациялық байланыста болуы мүмкін.

Деректерді сызбадан не үлгіден спецификацияға әлде спецификациядан оған қосылған құжаттарға автоматты түрде беруі мүмкін. Құрастыру сызбасынан спецификацияға құрастырудың тиісті компонентерінің кескіндері орналасқан аймақтардың нөмірлері беріледі. Бөлшектер мен құрастыру бірліктерінің үлгілерінен спецификацияға атауы, белгілеуі, массасы т.б. дерек беріледі.

Егер құрастыру сызбасына стандартты элементтерінің кескіндері қолданбалы кітапханадан берілсе, сонда олар туралы ақпарат спецификацияға беріледі.

Спецификациялар жобалау жүйесі тараулар мен бөлімдер толтыруды және олар ішінде жолдарды стандартты түрде сұрыптауды ұстап тұрады. Жолдар реттеу ережелері үндемеу бойынша (по умолчанию) стандартқа сай келеді, алайда қажеттілігіне қарай пайдаланушымен өзгертіле алады.

Параметрлер мен жөнге салулардың (настройки) әр түрлілігі, әсіресе пайдаланушы бланктерді қолдануы спецификациядан басқа құжаттарды стандартқа тиісті етіп құруға мүмкіндік береді. Спецификациялар дайындау модулінің механизмдері түрлі ведомостармен, тізімдермен, каталогтармен жұмыс істеуге жарайды: жолдарын номерлеу, сұрыптау, басқа құжаттармен және графикалық объекттермен байланыстыру мүмкін. Спецификацияның түрлі жөнге салуларын үйлестіріп спецификациялар ведомосін, сілтеме құжаттардың ведомосін, сатып алынатын бұйымдар ведомостарын, қосылыстар кестелерін, өзгертулер тіркейтін қағаздар мен басқа құжаттар істеуге болады.

Конструкторлық-технологиялық есептердің бірталайы бөлшектер мен құрастыру бірліктерін олардың геометриялық көрсеткіштері арқылы жіктеуді керек қылады. Жобаланып отырған бөлшекке тез және бір мәнді код беру үшін конструкторлық құжаттар бірынғай жүйесінің (КҚБЖ-нің) топтастырушы (классификатор) сараптау жүйесі болып табылады. Ол векторлы кескіндердің бірегей дерек базасын ұстап тұрады – 8000 астам машина жасау бөлшектерінің эскиздері (71 кластан 75 класқа дейін). Код беру үшін конструкторға бөлшек геометрия жөнінде тек бес сұраққа жауап беру және ұсынған эскиздер қарап шығу жеткілікті. Сондай-ақ геометриялық белгілер жағынан эскиздерді айқын емес іздеу тәртібі бар.

Белгіленген код типтік конструкторлық-технологиялық жоба шешімдерін негіздеп ауыстырып алу үшін қолданады.

КҚБЖ-нің топтастырушы КОМПАС-График жүйесімен үйлестірілген. Бұдан басқа, ол дербес қосымша ретінде пайдалана алады немесе СОМ-серверінің жұмысын қолдайтын кез келген АЖЖ-мен байланыса алады.
Қолданылған әдебиеттер:

1. КОМПАС-3D V7: Руководство пользователя. Том I. – ЗАО АСКОН. 2004.

2. Большаков В.П. Инженерная и компьютерная графика: Практикум. – СПб.: БХВ-Петербург, 2004.

3. «САПР и графика» журналы, 2006-20012 жылдар.

 1 тақырып. Жобалау-конструкторлық жұмыстарды автоматтандыруға арналған компьютерлік бағдарламалар.

КОМПАС-3D жүйесі әртүрлі салалардағы жобалау-конструкторлық жұмыстарды автоматтандыруға және үшөлшемді параметрлік детальдарды жасауға арналған.

1. 
   КОМПАС-3D жүйесінде жасауға болатын құжаттардың типтері.
   

КОМПАС жүйесін өзіңізге белгілі кез келген жолмен іске қосыңыз. Іске қосқаннан кейін экранда жүйенің басты терезесі ашылады

Экрандағы элементтерді қосу және өшіру командалары Вид – Панели инструментов мәзірінде орналасқан.

Компас жүйесі бейнені экранда жылжытуға және масштабтарын өзгертуге арналған құралдардың көп жиынтығын ұсынады. Бір ескеретіні, бейненің масштабын өзгерту объектінің нақты өлшемдеріне ешқандай әсер етпейді.

Бейнені жалжыту. Сдвинуть

1. 
   Жүйе интерфейсімен танысу.
   
2. 
   Терезенің элементтерін зерттеу.
   
3. 
   Кез-келген сызуларды салып, олардың терезеде бейнеленуін басқару кнопкаларымен жұмыс істеу.
   

1. 
   КОМПАС-3D жүйесінде жасауға болатын құжаттардың типтері
   
2. 
   Үшөлшемді модельдер: детальдар, жинақтаулар.
   
3. 
   Сызба құжаттары: кескін, фрагмент.
   
4. 
   Мәтіндік құжат, спецификация.
   
5. 
   Жүйенің интерфейсі.
   
6. 
   Бейненің экрандағы масштабтарын тағайындау.
   

1. 
   КОМПАС-3D V7: Руководство пользователя. Том I. – ЗАО АСКОН. 2004.
   
2. 
   Сәйкес интернет ресурстар
   

«Инженерлік сызба» курсын меңгеріп, графикалық тапсырмалар мен сызбаларды орындау үшін, оларды орындаудың ережелерін білу қажет.

Сызбаларды орындаудың ережелері машина жасау және техникалық сызбалар анықтамасында берілген. Тақырып бойынша толық мағлұмат алу үшін ұсынылған әдебиеттерді пайдалану керек.

Пішімдер

Негізгі пішімдер өлшемдері 1.1. кестеде көрсетілген.

Сызбада кескінделген нәрсе өлшемдерінің осы нәрсенің нақты өлшемдеріне қатынасы масштаб деп аталады. Стандарт бойынша бекітілген масштабтар кестеде көрсетілген.

Кесте

Кішірейту масштабтары	1:2	1:2,5	1:4	1:5	1:10	1:15	1:20	1:25	1:40	1:50
Нақты шама	1:1
Үлкейту масштабтары	2:1	2,5:1	4:1	5:1	10:1	15:1	20:1	25:1	40:1	50:1

Сызба сызықтары

Нәрсе сызбасы оқуға ыңғайлы болуүшін қолданылуына, қалыңдығына қарай түрлі сызықтармен кескінделеді. Сызықтардың қалыңдығы сызбаның өлшеміне, күрделілігі мен қолданылуына байланысты. Сызба сызықтарының мемлекеттік стандарт бекіткен мынадай түрлері бар: тұтас (жуан негізгі, жіңішке және ирек), үзік (жіңішке және жуандатылған), үзік нүктелі, іркісінді. Суретте сызба сызықтарының қолданылуы көрсетілген.

Сызбадағы жазулар 2.304-81 МСТ-ы бойынша қолмен орындалады.

Сызбадағы жазуларды дұрыс жазу үшін аталған стандартты пайдалану керек. Қарыптердің жазылу үлгісі 2 қосымшада берілген.
Тапсырма.

1. 
   Берілген тақырыпты өз бетінше зерттеу.
   
2. 
   Осы тақырып бойынша конспектілеу.
   
3. 
   Компас жүйесінде безендіру панельдерін зерттеу.
   
4. 
   Компас-та кез-келген бейне үшін осы безендіру амалдарын орындау.
   

1. 
   ҚҚБЖ стандартын толық қарастыру.
   

Қолданылатын әдебиеттер:

1. 
   ҚҚБЖ стандарты
   

Геометриялық примитивтерді тұрғызуға арналған барлық кнопкалар объектілердің типіне қарай біріктірілген. Бұл кнопкалар Компактная құралдарындағы Геометрия кнопкасында орналасқан.

• 
  КОМПАС-3D программасын іске қосыңыз;
  
• 
  Фрагмент құжатын ашыңыз;
  
• 
  Геометрия құралдар панелі;
  
• 
  Түр құралдар панелінде ағымдағы масштаб М 1:1
  

1. 
   Кесінді тұрғызу:
   

• 
  - кесінді;
  
• 
  Горизонталь және вертикаль кесінділерді тұрғызу үшін Текущее состояние панеліндегі Ортогональное черчение кнопкасын басыңыз;
  
• 
  Кесіндінің бірінші нүктесін курсор арқылы көрсетіңіз;
  
• 
  Маустың сол жақ батырмасын (ЛКМ) Қасиеттер панеліндегі ұзындық өрісінде 100 санын енгізіңіз де <ENTER> басыңыз;
  
• 
  Арнайы басқару панеліндегі Автосоздание кнопкасы үнсіз келісім бойынша басулы тұратынына көңіл бөліңіз. Ол осы күйде тұрғанда, барлық объектілер параметрлерін енгізе сала бірден жасалады;
  
• 
  Курсорды горизонталь немесе вертикаль қозғаңыз;
  

• 
  ЛКМ басу арқылы кесіндінің соңғы нүктесін орнатыңыз;
  
• 
  Кесіндіні осылайша, енді вертикаль орнатыңыз;
  
• 
  Көлбеу кесінді салу үшін Ортогональное черчение кнопкасын сөндіріңіз;
  
• 
  Қасиеттер панеліндегі угол өрісінде 20 мәнін орнатып, <ENTER> басыңыз;
  
• 
  Дұрыс тұрғыздыңыз ба, тексеріңіз;
  

• 
  Егер қателескен болсаңыз, Стандартная панеліндегі болдырмау кнопкасын басып, кесіндіні қайтадан тұрғызыңыз.
  
• 
  Егер бір ғана кесінді дұрыс емес болса, оған курсорды тигізіп басыңыз (кесіндінің түсі өзгереді) және басыңыз;
  
• 
  Егер дұрыс кесіндіні байқамай жойып алсаңыз, Стандартная панеліндегі қайталай кнопкасын басыңыз;
  
• 
  Тексеріп болғаннан кейін құжат терезесін жабыңыз.
  

2. 
   Тікбұрышты тұрғызу:
   

• 
  Фрагмент құжатын ашыңыз;
  
• 
  Геометрия құралдар панелі;
  
• 
  Түр құралдар панелінде ағымдағы масштаб М 1:1
  
• 
  - тікбұрыш;
  
• 
  Тікбұрыштың бірінші төбесін көрсетіңіз;
  

• 
  ЛКМ-ді екі рет басып Қасиеттер панеліндегі биіктік өрісінде 80 мәнін енгізіңіз де <ENTER> басыңыз;
  
• 
  ЛКМ-ді екі рет басып Қасиеттер панеліндегі ені өрісінде 100 мәнін енгізіңіз де <ENTER> басыңыз;
  

• 
  Егер тікбұрыш құжат терезесіне сыймайтын болса, Түр панеліндегі - Жылжыту командасын орындаңыз. ЛКМ жібермей ұстап тұрып, керек жерге орнатып алыңыз да, ЛКМ жіберіңіз және команданы сөндіріңіз.
  
• 
  Тұрғызу дұрыстығын тексеріңіз;
  
• 
  Тексеріп болғаннан кейін құжат терезесін жабыңыз.
  

3. 
   Шеңберді тұрғызу:
   

• 
  Фрагмент құжатын ашыңыз;
  
• 
  Геометрия құралдар панелі;
  
• 
  Түр құралдар панелінде ағымдағы масштаб М 1:1
  
• 
  - шеңбер;
  
• 
  Шеңбердің центрін көрсетіңіз;
  
• 
  Қасиеттер панелінде Осьтерімен кнопкасын таңдаңыз;
  
• 
  ЛКМ-ді екі рет басып Қасиеттер панеліндегі радиус өрісінде 50 мәнін енгізіңіз де <ENTER> басыңыз;
  

• 
  Тұрғызу дұрыстығын тексеріңіз;
  
• 
  Тексеріп болғаннан кейін құжат терезесін жабыңыз.
  

1. 
   Кесінділер тұрғызыңыз: горизонталь ұзындығы 60 мм, вертикаль – 120 мм, көлбеу - бұрышы 45 және ұзындығы 40 мм.
   
2. 
   Төбесі координата басына сәйкес келетін тікбұрыш тұрғызыңыз: биіктігі – 70 мм, ені 140 мм.
   
3. 
   Центрі координата басына сәйкес келетін, радиусы 60 мм осімен шеңбер тұрғызыңыз.
   

Қолданылған әдебиеттер:

1. 
   КОМПАС-3D V7: Руководство пользователя. Том I. – ЗАО АСКОН. 2004.
   
2. 
   Сәйкес интернет ресурстар
   

Ал, компьютерлік сызудағы басты құрал курсор болып табылады – ол маустың көмегімен экранда жылжытуға болатын графикалық элемент. Сонымен бірге, көзбен өлшеу деген мұнда мүлдем орынсыз. Бұл үлкен қателік болып есептеледі. Машиналық графика кескіндегі объектілердің өзара геометриялық орналасулары дәл болуына негізделген. Оның үстіне графикалық жүйелер мұндай дәлдікті қамтамасыз ететін функциялармен толық қамтылған.

Кескінмен жұмыс істеген кезде, бар кескіннің элементінің кезкелген нүктесіне курсорды орнатсаңыз, ол объектіге немесе нүктеге бекітуді (привязка) орындайды.

Егер сіз сызу кезінде бекітуді қолданбасаңыз, онда сіздің жұмысаңыз дұрыс емес.

Бекітудің екі түрі қарастырылған: глобалды (үнсіз келісім бойынша) және локалды (бір рет қана орындалады).

Глобалды бекіту объектіні енгізгенде және редактірлегенде үнемі орындалып отырады. Бұл кескіндегі бар нүктені тез және дәл көрстеуге мүмкіндік беретін, қарапайым құрал болып табылады.

Ағымдағы терезеде глобалды бекітуді орнату үшін Ағымдағы күй құралдар панеліндегі Глобалды бекітуді орындау - кнопкасын басу керек. Экранда глобалды бекітуді орнату диалогы ашылады.

Локалды бекітуді орнату үшін оны әрбір жағдайда жаңадан шақырып отыру керек. Локалды бекіту командалары бекітілген глобалды бекіту командаларын уақытша ауыстырады (нүктені енгізгенше немесе оны енгізуден бас тартқанша). Ағымдағы нүктені енгізгеннен кейін, локалды бекіту қызметін тоқататады да, жүйе глобалды бекітуді орындауға оралады.

Локалды бекітудің барлық командалары локалды бекіту контекстік мәзірінде жинақталған. Оны шақыру үшін кескіннің кез-келген нүктесінде маустың оң жақ кнопкасын басу керек.

Кез-келген кескін базалық сызба элементтерінің негізінде және сызу-сызбалық құжаттарды безендіру ережелерін білу негізінде жасалады. Әрбір жеке кескіннің тұрғызу әдісі, көбінесе, оған қойылатын талаптарға байланысты болады.

Сурет – локалды бекіту мәзірі

Қарапайым командалар арқылы пластинаның кескінін тұрғызудың алгоритмін қарастырайық.

• 
  Компьютерді қосыңыз;
  
• 
  КОМПАС программасын іске қосыңыз;
  
• 
  Фрагмент құжатын ашыңыз;
  
• 
  Геометрия құралдар панелі;
  
• 
  Түр құралдар панелінде ағымдағы масштаб М 1:1
  
• 
  Пастнинаның контуры горизонталды және вертикаль кесінділермен шектелгендіктен, тұрғызуды Геометрия құралдар панеліндегі Объектіні үздіксіз енгізу - командасы арқылы орындаған дұрысырақ болады. Бұл жағдайда, жасалып жатқан объектінің соңғы нүктесі, автоматты түрде келесі объектінің басы деп қабылданады. Дегенмен, осылайша тұрғызылған примитивтертердің тізбегі біртұтас объект бола алмайды. Оларды ерекшелеу, жою, редактірлеу амалдары әрқайсысына жеке орындалады;
  
• 
  Ағымдағы күй панеліндегі - Ортогональ сызу;
  
• 
  Кесіндінің бірінші нүктесін көрсетіңіз;
  

• 
  ЛКМ екі рет шерту арқылы Қасиеттер панеліндегі ұзындық өрісінде 90 мәнін енгізіңіз де, <ENTER> басыңыз, сосын кесіндіні оңға қарай горизонталь салыңыз;
  
• 
  Тағы да Қасиеттер панеліндегі ұзындық өрісінде келесі кесіндінің мәнін 15 енгізіңіз. Оны (44-14):2 =15 формуласы арқылы есептейміз. <ENTER> басыңыз, сосын кесіндіні жоғарыға вертикаль салыңыз;
  
• 
  Үшінші кесіндінің ұзындығын (90-60):2 формуласы бойынша анықтап алып, Қасиеттер панеліндегі ұзындық өрісінде 15 мәнін енгізіңіз де, <ENTER> басыңыз, сосын кесіндіні солға қарай горизонталь салыңыз;
  

• 
  
  жүктеу/скачать 3.8 Mb.
  
  Достарыңызбен бөлісу: