Каирханов Даулет Оралбекулы
Екінші бөлім бойынша қорытынды
жүктеу/скачать 2.79 Mb.
|
| Екінші бөлім бойынша қорытынды
Екінші бөлімді қорыта келе, Экологиялық-көлік проблемаларын шешудегі өзекті міндет қоршаған ортаны қорғау жүйесін сақтау және дамыту болып табылады. Тұтастай алғанда, бүкіл елдің экологиялық жүйесін қорғауды дамыту, отынның сапалық сипаттамаларының халықаралық стандарттарын және улы заттардың шығарылу нормаларын сақтау және басқалары салауатты орта құруды, өмір сүру ұзақтығы мен сапасын арттыруды қамтамасыз етеді, бұл Ресейдің одан әрі экономикалық өркендеуіне ықпал етеді. Қоршаған ортаны қорғау адамзаттың маңызды мәселелерінің бірі болып табылады, өйткені адамдардың өмірі, олардың денсаулығы мен әл-ауқаты оны шешуге байланысты. Атмосфералық ауаны ластаудың негізгі көздерінің бірі автомобиль көлігі болып табылады. Бұл мәселенің шиеленісуі ХХ ғасырда басталды., өнеркәсіптік экономика мен көліктің қарқынды дамуы болған кезде. Автокөліктің экологиялық қауіпсіздігі мәселесі елдің экологиялық қауіпсіздігінің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Бұл проблеманың өткірлігі мен маңыздылығы жыл сайын артып келеді. Автомобильдер атмосфераға зиянды шығарындылардың 70% - на дейін шығарады, әлемдегі шығарындылар көлемі жыл ішінде 22 миллион тоннаға жуық ластаушы заттарды құрайды: оксид және көміртегі диоксиді, азот оксиді, көмірсутектер, қорғасын, күкірт қосылыстары, қатты бөлшектер, альдегидтер, канцерогенді заттар. Орташа алғанда, жыл сайын экосфераға көлік құралдарынан шығарындылар 3,1% - ға артады, тек соңғы жылдары шығарындылар көлемінің өсу үрдісі байқалды. Жол-көлік жағдайын талдай отырып, автокөлік құралдары санының тұрақты өсу тенденциясын атап өтуге болады. Оттегін сіңіре отырып, ол ауаға улы компоненттерді қарқынды түрде шығарады, олар жансыз және тірі заттарға зиян келтіреді. Мұның нәтижесі көлік кешені жұмысының жыл сайынғы экологиялық залалының тұрақты өсуі болып табылады. Автомобиль көлігінің экожүйеге әсері жолдарды салу кезінде, көлік құралдарын пайдалану процесінде, авариялық жағдайлар туындаған кезде жүзеге асырылады. Адамға шудың әсері көлік жүйесінің дамуының қауіпті салдары болып табылады. Ресейдің 40 миллионнан астам тұрғыны тұрақты шу жағдайында. Бұл ретте қалалардағы шудың 60-80% - ы автокөлік құралдарының қозғалысына байланысты туындайды. Біздің елдегі Шу әсерінің жалпы мөлшері батыс елдеріндегі осы көрсеткіштен әлдеқайда жоғары. Бұған мыналар себеп болады: автомобиль жолдарындағы шу деңгейін бақылаудың болмауы; жалпы көлік ағынында қозғалатын жүк автомобильдерінің көп саны; шығарылатын автокөлік құралдарына қойылатын нормативтік талаптардың төмендігі. Шығарылатын шу деңгейіне көлік құралдары мен жолдардың техникалық жай-күйі мен сапасы әсер етеді. Бірнеше тәжірибелер, зерттеулер мен тәжірибелер көрсеткендей, шуылға әсер ету адамға теріс әсер етеді, есту органдарына зиянды әсер етеді, адам көп энергия жоғалтады, агрессивтілік жоғарылайды, гипертония дамиды және өмір сүру ұзақтығын қысқартады. Асфальт-бетон зауыттарының, автожөндеу кәсіпорындарының, жол техникасы базаларының, көлік инфрақұрылымының өзге де объектілерінің жұмыс істеуі нәтижесінде қоршаған ортаны ластау жүзеге асырылады. Сонымен қатар, автомобиль шиналары адам денсаулығына зиян келтіреді: асфальтқа жағылған кезде резеңке шаң атмосфераға түседі. Автомобиль көлігі әсерінің қарастырылған экологиялық салдары толық емес, олар белгілі бір жағдайларда басқа көріністерге ие болуы мүмкін. Автокөлік паркінің ерекшелігін ластанудың негізгі көзі ретінде қарастыра отырып, мыналарды бөлуге болады: - автомобиль көлігі санының үдемелі өсу қарқыны; - автомобиль көлігінің кеңістіктегі бытыраңқылығы; - тұрғын аудандармен тікелей жақындық; - автокөліктің пайдаланылған газдарының жеткілікті жоғары уыттылығы; - жер бетінен ластанудың негізгі көзі ретінде автомобиль көлігінің салыстырмалы түрде төмен орналасуы, нәтижесінде адамдардың тыныс алу аймағында пайдаланылған газдардың жиналуына әкеледі. Автомобиль көлігінің бұл ерекшеліктері қалаларда атмосфералық ауаның ластануының санитариялық және гигиеналық нормативтерінен тұрақты асып кететін ауқымды аймақтардың пайда болуына алып келеді [72]. Қазіргі уақытта қала тұрғындарының көпшілігі қоршаған ортаның ластануымен байланысты қолайсыз жағдайларда тұрады. Негізінен, Қазақстан мегаполистерінің көпшілігінде атмосфералық ауаның қанағаттанарлықсыз сапасы автокөлік кешенінің жұмыс істеуімен байланысты, бұл тұрғындардың аурушаңдығының жоғарылауының басты себептерінің бірі болып табылады. Бүгінгі таңда қолайсыз экологиялық жағдай Қазақстанның барлық қалаларында 1 миллионнан астам халқы бар, 60 мың халқы бар қалалардың 500% – ында байқалады. 1 миллионға дейін және 250-ден 500 мың адамға дейінгі қалалардың 25% - ында. біздің еліміздің шамамен 1,2 миллион тұрғыны өткір экологиялық шиеленіс жағдайында, Қазақстан қалалары халқының жартысынан көбі шуылдың күшеюіне ұшырайды. Казгидромет мәліметтері бойынша, Қазақстан Республикасының138 қаласында, бұл қала халқының 57% құрайды, ауаның ластану деңгейі жоғары және өте жоғары болып сипатталады [73]. Қоршаған орта сапасының төмен болуына байланысты азаматтардың денсаулығының төмендеуі орта есеппен 20% - ды құрайды. Көптеген өңірлерде айтарлықтай күрделі және өткір экологиялық жағдай қалыптасты. Қоршаған ортаның жай-күйін бақылау, оған және адамзаттың қызметіне теріс әсерді азайту әдістерін іздеу экологтардың, әртүрлі салалардың мамандарының қызметіндегі маңызды бағыттар болып табылады [74]. Қазіргі уақытта заманауи Автомобиль көлігіне қойылатын экологиялық талаптар басымдыққа ие. Табиғатты қорғау қауіпсіздігі Автокөлік құралдарының адамдарға және оның қоршаған ортасына теріс әсерін азайту қасиеті ретінде көрінеді. Көптеген жылдар бойы экологиялық қауіпсіз көлікті дамыту, автомобиль көлігінің техникалық деңгейін және отын сапасын арттыру, автокөлік құралдарының қалдықтарын пайдаланудың ұтымды жүйесін негіздеу, көлік инфрақұрылымы жүйесін жаңғырту, құрылысты жетілдіру бойынша жүйелі жұмыс жүргізілуде. Ауаның ластануын азайту үшін қолданыстағы ішкі жану қозғалтқыштары жаңғыртылады, олардың жаңа түрлері шығарылады, автомобиль көлігінде ішкі жану қозғалтқыштарын энергетикалық қондырғылардың басқа түрлерімен ауыстыру мүмкіндігі әзірленуде. Автомобиль көлігі үшін ең перспективалы отын сутегі болып табылады, өйткені ол қоршаған ортаға зиян келтірмейді: ол пайдаланылған газдармен ауаны ластамайды, қауіпті емес, үнсіз жұмыс істейді, басқару оңай. Жанармайдың бұл түрі бар автомобильдердің кемшіліктері: жоғары құны, инфрақұрылымның болмауы, жанармай құю станциялары арасындағы аз жүгіріс, ішкі жану қозғалтқышы бар автомобильге қарағанда едәуір үлкен масса. Қоршаған ортаға зиянды әсерді азайту үшін улы заттардың шығарылуының максималды мөлшерін, Шу мен діріл деңгейін, электромагниттік өрістердің әсер ету дәрежесін, әртүрлі табиғи ресурстарды тұтынудың нақты көлемін, жайлылық деңгейін және т. б. реттейтін көлік объектілері мен технологиялары үшін нормалар әзірленеді. жүктеу/скачать 2.79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|