УПСВ - да мұнайды сусыздандыру
Коррозиядан қорғаудың тиімді әдістерінің бірі-құрғаған мұнайды тасымалдау. Сығымдау сорғы станцияларының (ДНС) алаңдарында Компания "Хитер-Тритер"үлгісіндегі үш фазалы сепараторлар базасында алдын ала Су ағызу қондырғыларын пайдаланады.
Бұл жабдықты "Сургутнефтегаз" жақ қызметінің аудандарына тән, су ағындары көп болатын батпақты, батпақты жерлерде қолдану өте маңызды. Компания мұнай өндіретін аумақ үшін батпақтанудың жоғары деңгейі тән: әртүрлі учаскелерде бұл көрсеткіш 40-тан 90% - ға дейін өзгереді.
Мұнай дегидратациясы алдын ала Су ағызу қондырғылары бар 112 сығымдау сорғы станцияларында жүреді, олардың 106-сы "Хитер-Тритер"сепараторларымен жабдықталған. Қаттық қысымды ұстап тұру жүйесінде (ППД) қайта пайдаланылатын тауарлық қаттық суды УПС-та алдын ала бөлу су құбырларының диаметрін азайтуға және ұзындығын қысқартуға ықпал етеді, құбырларды пайдаланудың коррозиялық-қауіпті режимін болдырмайды, авариялар тәуекелін, су жинау алаңдары мен су айдындарының ластану ықтималдығын азайтады.
Профилактикалық іс-шаралар кешенін іске асыру 2019 жылы компанияның кәсіпшілік құбырларын апатсыз пайдалануды қамтамасыз етті.
Суды алдын ала ағызу қондырғыларын пайдалану компанияға апат қаупін төмендетуден басқа, кәсіпшілік құбырлар арқылы мұнайды айдау кезінде металл сыйымдылығы мен энергия тұтынуды азайтуға, су ресурстарын сақтауға және ұтымды пайдалануға мүмкіндік береді. [24].
Жерді қорғау және ұтымды пайдалану және жерді қалпына келтіру, ормандарды қорғау
Экожүйелік тәсіл пайдаланылған жер учаскелерін рекультивациялау кезінде тұрақты жоғары нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Компания қалпына келтіру кезінде зиянды азайтуға және топыраққа уақытша жүктемені азайтуға мүмкіндік беретін жабдықтар мен материалдарды қолданады.
Біріншіден, бұзылған учаскенің орналасқан жеріндегі нақты табиғи жағдайларды басшылыққа ала отырып, мамандар жобалық құжаттамада көрсетілген қалпына келтіру әдістері мен әдістерін таңдайды.
Ханты-Мансийск автономиялық округі — Югра аумағында көптеген өзендер, көлдер мен батпақтар бар жазық жер, қалпына келтіру технологиялары және оны жүргізу техникасы ландшафттың әр түрі үшін жеке таңдалады.
Қалпына келтіру жұмыстары аяқталғаннан кейін мамандар жас өсімдіктерді бақылауды жалғастырады, қажет болған жағдайда қосымша өсімдіктер отырғызады.
Ормандарды өрттен қорғауға арналған Сургутнефтегазбен, өртке қарсы құрал-саймандармен өндірістік алаңдардың барлық стационарлық және жылжымалы пункттері жабдықталған, қолданылатын техника міндетті түрде ұшқын сөндіргіштермен жабдықталған.
Орман алқаптары шекараларының бойында жалпы ұзындығы 729 км минералдандырылған жолақтар құрылды немесе тазартылды, 1 673 өртке қарсы аншлаг орнатылды және жаңартылды, өртке қарсы мүкәммалды шоғырландырудың 32 пункті ұйымдастырылды және пайдаланылуда.
"Сургутнефтегаз" жақ самырсын екпелерін өсіру бойынша өз міндеттемелері есебінен жыл сайын орманды қалпына келтіру іс-шараларын орындайды. 2019 жылдың көрсеткіші-800 мың көшет.
Компанияның жерді, жер үсті және жер асты суларын қорғау және қалпына келтіру шығындары 2 миллиард рубльден асады [26].
Сурет 9 Қазақстан Республикасындағы автокөлік
құралдары паркінің құрылымы, %
Қазіргі уақытта республикалық автокөлік құралдары паркінде 4 млн. 66 мың бірлік, оның ішінде 98,4 мың автобус, 414 мың жүк және арнайы автомобиль, сондай-ақ 3 млн. 553,8 мың жеңіл автомобиль бар [27].
2013 жылы жүк тасымалдарының көлемі 2,9 млрд.тоннаны құрады, ал жүк айналымы 145,2 млрд. т-км – ге жетті, 2012 жылмен салыстырғанда жүк тасымалдары көлемінің өсуі 7% - ды, жүк айналымы 10% - ды құрады. 2005 жылмен салыстырғанда тасымалдар мен жүк айналымы көлемінің көрсеткіштері 3 есеге жуық өсті-бұл БЭК-ке мүше мемлекеттер арасындағы ең жоғары көрсеткіш. 2012 жылы автомобиль көлігінің үлесі тұрақты түрде ұлғайып, тасымалдардың жалпы көлемінде 90,1% - ға және көліктің барлық түрлерімен жүк айналымында 35,9% - ға жетті.
Тасымалдардың орташа қашықтығы 48,7 км құрайды, бұл БЭК бойынша орташа көрсеткіштерге (47,3 км) іс жүзінде сәйкес келеді.
Сарапшылардың болжамы бойынша, автомобиль көлігі басқа көлік түрлерімен, ең алдымен теміржолмен салыстырғанда одан әрі жылдам қарқынмен дамитын болады.
Бұған теміржол желісімен салыстырғанда автомобиль жолдарының салыстырмалы түрде дамыған желісі ықпал етеді. Мәселен, автомобиль жолдары желісінің тығыздығы 1000 шаршы км-ге 30 км-ден асады, ал теміржол желілері 1000 шаршы км-ге небәрі 5 км-ді құрайды.
Қазақстан Республикасында жүк тасымалдауды орындайтын кәсіпорындардың 95% - ы жұмыс істейтіндердің саны 50 адамнан кем шағын кәсіпорындар санатына жатады. Қазақстанның жүк автомобильдерінің паркі шамамен 400 мың автомобильді құрайды. [29].
Кесте 1
Коммерциялық тасымалдарды өңірлер бойынша орындайтын кәсіпорындарды бөлу
Кәсіпорындарды өңірлер бойынша бөлу 1-кестеде және 6-шы суретте көрсетілген. Көріп отырғанымыздай, 10 облысқа елдің автокөлік кәсіпорындарының 77% - ы тиесілі және кәсіпорындарды бөлу біркелкі, теңгерімді сипатқа ие.
Компаниялардың ең көп саны Қарағанды облысында орналасқан. Автокөлік кәсіпорындарының өндірістік қуаттары мұнай-газ саласының, металлургия өнеркәсібінің ірі кәсіпорындарының орналасуымен тікелей байланысты.
Жүк тасымалдарының 90% - ы 1-2 автомобиль паркі бар жеке кәсіпкерлердің автокөлігімен жүзеге асырылады және тек 10% - ын коммерциялық жүк тасымалдарын орындайтын автокөлік компаниялары тасымалдайды.
Автомобиль көлігінің алдында тұрған басты міндеттердің қатарында автокөлік компанияларының бәсекеге қабілеттілігін арттыру және автопаркті жаңарту үшін оларды ірілендіруді атап өтуге болады.
Мәселен, Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің 2010-2014 жылдарға арналған стратегиялық жоспарында келтірілген деректерге сәйкес 12 жылдан астам пайдаланудағы барлық автокөлік құралдарының үлес салмағы 63% - ды құрайды. Бұл ретте жүк автомобильдері үшін бұл көрсеткіш 84% - ға жетеді. Нәтижесінде-оларды жөндеу және пайдалану шығындарының артуы, қызметтер деңгейінің төмендеуі және қоршаған ортаға теріс әсер ету.
Сонымен қатар, автокөлік саласына инвестициялар бұрынғысынша төмен деңгейде қалып отыр және жылына 6,5 млрд.теңгеден аспайды, бұл, сөзсіз, автопарктің жаңартылуын тежейді.
Салаға инвестициялық ағымның артуына экологиялық талаптардың күшеюі ықпал етуі мүмкін. Мұндай шаралар республикаға ескірген автомашиналарды әкелуді шектеп, қазақстандық автоқұрастыру кәсіпорындарының жүктемесін арттыруы мүмкін.
Алайда елге әкелінетін автокөлік үшін Еуро-3 және Еуро-4 стандартына сәйкестікке шектеу енгізу бірнеше рет кейінге қалдырылды. Еуро-3 және Еуро-4 нормаларына сәйкес келетін отын өндіруге дайын емес Қазақстанның мұнай өңдеу зауыттарын жаңғырту қарқыны басты тежеуші фактор болып табылады.
Біз аумақтық дамумен қисынды байланысқан ұзақ мерзімді Көлік стратегиясын қабылдауға тиіспіз. Солтүстік-оңтүстік және батыс-шығыс бағыттарында континенттік және трансқұрлықтық транзитті жүзеге асыруға мүмкіндік беретін қазіргі заманғы магистральдар желісін құру қажет.
Елдің әуе кеңістігі арқылы транзиттік маршруттар желісін қалыптастыру жөніндегі жұмысты өрістету керек. Елдің барлық қалаларын ғана емес, әлемнің ірі қалаларын да өзара байланыстыруға мүмкіндік беретін қазіргі заманғы "хабтарды" - қуатты көлік тораптарын құруға ерекше басымдық берілетін болады." Қазақстан Республикасының президенті дегендей басты мәселе осы.
Достарыңызбен бөлісу: |