Сурет 37. Омыртқаның кеуде бөліміндегі жұлын ісігі

170 
 
 
Сурет 38. Омыртқаның кеуде бөліміндегі ісігі 
 
Ошақты белгілер. Ісіктің жоғары деңгейінде екенін білу 
үшін жүйке түбіршектерінің ауыратын жері, өзгеруі, сүйір 
өсіндінің перкуссияда ауруы, стационарлық деңгейде сезімталдық 
өткізілуінің бұзылу белгілерін табу қажет. Сіңірлі периостальды 
және іш рефлекстерінің парез, плегия, бұлшық ет атрофиясын табу 
үшін тексеру қажет. Қысылған сегменттермен өтетін доғаларында 
рефлекстердің төмендегендігі не жоғарылағандығы, ал керісінше 
қысылудың төменгі жағында орналасқан доғаларында рефлекстің 
ұлғайғаны байқалады. Аяқ қорғаныс рефлексін ісікпен қысылған 
аймақтан төмен орналасқан жұлынның сегмент деңгейінен 
шығаруға болады. Кейбір келтірілген жағдайда ісіктің жоғары 
немесе 
төмен 
деңгейін 
батырылған 
немесе 
шыққан 
миелографиямен визуальды табады. Қимылды рефлекстік 
сезімталдылық бұзылуын көруге болады. [22] 
Егер ісік (С1-С4) жоғары мойын деңгейінде орналасқан болса 
спастикалық парез немесе қол-аяқ салдануы ауруымен және жүйке 

171 
жүйесінің өткізу қабілетінің бұзылуы байқалады. Диафрагма 
жүйкесінің бір жағы жарақаттанса сол бөлігінде парез 
рентгеноскопияда байқалады. Ісіктің (С5-С8) төменгі мойын 
бөлігінде вентралды орналасқан алғашқы сатысында клиникалық 
белгілерден бірінші байқалатыны аяқ спастикалық салдануы. 
Жыныс органдарының жұмысының бұзылуы ісіктің мойында 
орналасқанда соңғы сатысында көруге болады. Қуықтан несептің 
өздігінен шығып кетуі не императивті несепке жалған шақыру 
пайда болады. Жоғары көкірек бөлігінде (D1-DЗ) ісіктерге 
Клод-Бернар-Горнер синдромы тән. Жұлынның жоғарғы бөлігінде 
көкірек аймағындағы ісікте спастикалық парез, аяқ салдануы, 
сезімталдық өткізгіштігінің бұзылуы, кейде түбіршекті және 
жыныс ағзаларының бұзылыстары орын алады. [23] 
Топикалық диагностика үшін өткізгіштік гипестезия мен 
биостезия деңгейін анықтау. Барлық іш құрылысының рефлексі 
(D7-D8) деңгейіндегі ісікте (D9-D10) аймағында ортасындағы, 
төменгі іш рефлексінің D11-D12 жарақаттанғанда жоғалғаны 
байқалады. 
Бел сегменттері аймағында ісік орналасса, жұлын бөлігімен ат 
құйрығы түбіршектерінің зақымданғаны байқалады. Бұл кезде 
сылбыр және спастикалық парез, аяқтың салдануы бұлшық ет 
атрофиясы байқалады. Сфинктер қызметінің бұзылуы ерте 
басталады. Спастикалық орталықтың эпиконусында қуықта 
императивті жалған несеп шақыруы немесе үлкен дәретке шақыру 
немесе оны ұстамауға әкеп соқтырады. L4-L5 жарақаттанса 
Ахиллов рефлексі сақтала отырып, тізе рефлексінің төмендеуі 
немесе жоғарылауы байқалады. 
Клиникалық көрінісінде ісік жұлынның сегізкөз бөлігінде 
конус пен ат құйрығының жоғарғы бөлігінде жарақаттану белгілері 
көрсетіледі. Бұл жағдайда екі жақты, симметриялы тері 
сезімталдығының төмендеуі байқалады. Сондай-ақ айқын жамбас 
ағзалары функцияларының бұзылуы ерте пайда болады, қуықтың 
және тік ішектің сфинктерлерінің босауымен көрінеді. Бұл қысылу 
нәтижесінде 
ісіктің 
парасимпатикалық 
орталықта 
болуы 
салдарынан. 

172 
Ат құйрығы ісіктері бірден ауыратын түбіршектік түрде 
басында бір жақта, кейіннен екі жақта болады. Сезімталдықтың 
бұзылуы, аяқ бұлшық ет топтарының атрофиясы көбіне 
ассиметриялы келеді. Сфинктер қызметінің бұзылуы несептің 
қуықта жиналып қалуымен байқалады. Кейін циститтердің ауыр 
түріне немесе ұзақ катетер салуынан қуық сфинктерінің 
механикалық қозғалмалығына, одан соң ол несеп ұстамаушылық- 
пен ауырсынуына әкеліп соғады. Ат құйрығы ісіктерінің өсуіне 
байланысты конус пен эпиконустың қысылуы өзіне тән 
белгілермен байқалады. Субарахноидальдық кеңістікті толық 
толтырып тұратын ат құйрығының ірі ісіктерінде "құрғақ 
люмбальды пункция" феномені жиі табылады. Қатты ми 
қабықшасының тесігінен кейінде ми сұйықтығы алынбайды. [25] 
Егер ісік жұлынның D12-L1 бел-сегізкөз бөлігінде болған 
жағдайда ісікті төменгі ат құйрығы жарақаттану синдромынан 
ажырату қиынға соғады. Мұндай жағдайда ота алдында 
миелография көмегімен ісікті анықтайды. Экстрамедуллалық ісікте 
түбіршекті ауырсыну ерте басталады, сезімталдықтың бұзылуы 
түбіршектердің жарақаттану аймағында табылады. Доғасы 
жарақаттанған түбіршектерден өтетін локальды парезімен бұлшық 
етінің тиісті түбіршек зақымдануы, сіңірлік периосталдык және 
тері рефлекстерінің төмендеуі немесе жоғарылауы мүмкін. 
Жұлынның қысылған дәрежесіне қарай өткізгіштік ауырсыну 
мен сезімталдықтың бұзылуы - парестезия қосылады. Жұлындық 
ісік алдыңғы бүйір, артқы бүйір беткейде орналасқанда 
классикалық түр немесе Броун- Секар синдромының элементін 
табуға болады. біраз уақыт шамасында барлық ми көлденеңінде 
қосылу симптоматикасы пайда болады. Бұл синдром парапарезге 
немесе параплегияға ауысады. Аяқтағы күштің төмендеуімен 
сезімталдықтың бұзылуы бастапқы дененің соңғы бөліктерінде 
байқалады. Содан кейін жоғары қарай көтеріліп, жұлын 
сегментінің зақымданған деңгейіне дейін жетеді. Бұны әрқашан 
білген жөн, себебі зақымданған жерін табуда қателесуге болады. ол 
ота уақытында ісікті таба алмауға әкеліп соғады. Мұндай 
түбіршектер ауырсынуының топографиясы зақымданған деңгейді 
анықтауға көмек береді. Интрамедуллалық ісікке түбіршек 

173 
ауырсынуы тән емес. Алғаш сезімталдықтың диссоциациялық 
түрде бұзылуы болады. Кейіннен өткізгіштік бұзылулары 
қосылады. Оның жойылуы біртіндеп жоғарыдан төмен 
Броун-Секар синдромы өте сирек бұлшық еттер атрофиясының 
айқын және жайылмалы жиі мойын, бел, сегізкөз бөлімінің 
жарақаттануында 
жиі 
кездеседі. 
Ұзақ 
уақыттан 
соң 
субарахноидальдық кеңістік блокадасы өршиді. [31] 
Интрамедуллалық ісіктің жайылуы кезінде экстрамедуллалық 
ісікке ұқсас клиникалық көрінісі мидан тыс көрінеді. Жұлын 
сұықтығының соғылу белгісі түбіршектер жолы ауырсынуының 
қысылу себебінен – жұлын сұйықтығы қысымының жоғарылауы 
үдеп, экстрамедуллалық және субдуралбдық өсуі дамиды. Ісік 
басқа жерде орналасқанда бұл белгі сирек және жеңіл өтеді. 
Экстрамедуллалық ісіктерде әсіресе оның артқы бүйір беткейінде 
орналасқан сүйір өсіндіні қолмен басқанда сол аймақта түбіршекті 
ауырсыну байқалады. Интрамедуллалық ісіктерде бұл белгілер 
болмайды. Метастаздық ісіктер экстрадуральды өседі. Ісіктің 
метастазы бұғанада немесе жұлын каналында барлық өткізгіштік 
симптгоматикасы жиі солғын парапарезбен, параплегиямен 
басталады. Бұдан мидың қысылуы тез дамиды, ұлғаю дәрежесіне 
байланысты одан спазмдық элементтер пайда болады. Саркома мен 
гипернефрома метастаздары ми бағаны мен жұлын қуысында өте 
сирек кездеседі. [19] 
Хирургиялық емі. Ең алғаш 1887-ші жылы бағана іші ісігін 
Мәскеулік хирург А.Д. Ким ламинэктомиясыз бағанааралық 
тесіктің кеңейген жерінен ісікті алып тастады. Ісіктің сипаты 
құмды сағат невринома түріне жатады. Сол жылы бірнеше 
айлардан кейін Говерстің ақылымен Гарсклей Лондонда 
экстрамедуллалық ісікті табысты алып тастады. Осы уақыттан 
бастап ламинэктомия жұлындағы негізгі ота болды. Жұлындагы 
негізгі ісікті жоғарғы деңгейде алып тастау көптеген хирургтардың 
еңбегімен жетті. Солардың ішінде біздің отандастарымызға сыйлы 
орын тиісті. 

174 

жүктеу/скачать 3.42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: