İmparatorluktaki Kıpçak Soylular

öldürülmesiyle bir erkek kardeşi imparatoriçenin sarayına kaçtı. İmparatoriçe de bu 
erkek kardeşini kıyafetlerle sakladı. Bu sebeple saraydan çıkarılarak sürgün edildi 
(YT, 1370:2878). 
İmparatoriçe Da-na-şı-li’nin dışında Kıpçaklara mensup birçok kişi Çin’de 
Moğollara üst düzey memur olarak hizmet etmiştir. Ögel (2002) ve T’ang Ch’i 
(1970) çeşitli kaynaklar kullanarak bunlardan 15’ini tespit edip biyografilerini 
kısmen veya tamamen yayımlamışlardır. Bunlar Tutkak, Çongur, El-Temür, Kutuz, 
Bay Şiang, Tay Buka, Ölcey Batur, Tosun, Ku-çı Batur, Bay Temür, Ketay, 
Ögöday, Sangcar Batur, Şikdur ve Oros’tur.
Bunların dışında Yüen Tarihi’nde iki isim hakkında şüpheli ifadeler 
bulunmaktadır. Bu iki kişi ile ilgili verilen bilgi de çok az olduğundan kesin bir 
sonuca ulaşmak kolay değildir. Bunlardan biri Guo Gou-gou adını taşmaktadır. 
Kaynakta mensubiyeti belirtilmemiş olup babasının Kıpçak Öncü Kuvvetleri Şefi 
olduğu yazılmıştır (YT, 1370:4442). Bu durum, Guo Gou-gou’un Kıpçak olma 
ihtimalini gündeme getirmektedir. Ancak, yukarıda da belirtildiği gibi Kıpçak 
birliklerinde farklı mensubiyetten insanlar da bulunabiliyordu.
Diğer bir isim kadın olup Ye-şien Hu-du’dur. Kendisi hakkındaki kayıt şöyledir: 
“Ye-şien Hu-du, Moğol Kıpçak soyundandı. Da-ning Yolu Darugacısı Temür 
Buka’nın eşiydi. Eşine Yün-cong ilinin beyliği ihsan edilmişti” (YT, 1370:4506). 
Görüldüğü gibi ifade problemlidir. Bu ifadeye göre Ye-şien Hu-du, Kıpçak 
olmalıdır. Ancak mensubiyetin “Moğol Kıpçak” olarak ikili verilmesi kafaları 
karıştırmaktadır. Bu terim hakkında birkaç fikir yürütülebilir. Birinci ihtimal 
siyasî hâkimiyetin Moğollarda olması dolayısıyla Moğol’un bir üst kimlik olarak 
kullanılmasıdır. İkincisi, kocası Temür Buka’nın Moğol olması ihtimali ve bu 
sebeple Ye-şien Hu-du için de çifte niteleme kullanılmış olmasıdır. Üçüncü ihtimal 
de kaynağı kaleme alanların yazım veya bilgi hatası yapmış olmalarıdır.

жүктеу/скачать 4.03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: