175
540 БӨЛІМ
АУДИТ КЛИЕНТІМЕН ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҒЫ (СЕРІКТЕСТЕРДІ АЛМАСТЫРУДЫ
ҚОСА АЛҒАНДА)
Кіріспе
Аудит клиентімен қызметкерлердің ұзақ мерзімді
ынтымақтастығы (серіктестерді алмастыруды қоса алғанда)
540.1
Фирмалардан тәуелсіздік қауіптерін анықтау, бағалау және жою үшін
түбегейлі
қағидаларды сақтау, тәуелсіз болу және 120-бөлімде
көрсетілген тұжырымдамалық негізді қолдану талап етіледі.
540.2
Адам аудиторлық тапсырмаға ұзақ уақыт қатысқан кезде, оның
танысу және жеке қызығушылық қаупі туындауы мүмкін. Бұл
бөлімде осындай жағдайларда тұжырымдамалық негізді қолдануға
қатысты талаптар мен қолданбалы материал баяндалған.
Талаптар және қолданбалы материал
Аудиттің барлық клиенттері
540.3 A1
Аудит клиентін және оның ортасын түсіну аудит сапасы үшін
түбегейлі маңызды болғанымен,
танысу қаупі адамның аудит
тобының мүшесі ретінде ұзақ уақыт өзара әрекеттесуінен туындауы
мүмкін:
(а)
Аудитке тапсырыс беруші және оның операциялары;
(b)
Аудитке тапсырыс берушінің жоғары басшылығы; немесе
(c)
Фирма пікір білдіретін қаржылық есептілік немесе қаржылық
есептіліктің негізін құрайтын қаржылық ақпарат.
540.3 A2
Жеке қызығушылық қаупі адамның ұзақ уақыт тұтынушыны жоғалту
туралы алаңдаушылығынан немесе жоғары басшылық мүшесімен
немесе корпоративтік басқаруға жауапты адамдармен тығыз жеке
қарым-қатынасты сақтауға деген
қызығушылығынан туындауы
мүмкін. Мұндай қауіп адамның пікіріне дұрыс әсер етпеуі мүмкін.
540.3 A3
Мұндай хабардарлық немесе жеке қызығушылық қаупін бағалауға
қатысты факторларға мыналар жатады:
(а)
Жеке тұлғаның:
176
• Адамның
клиентпен
қарым-қатынасының
жалпы
ұзақтығы, оның ішінде егер адам алдыңғы фирмада
жұмыс істеген кезде мұндай қарым-қатынас болса.
• Адам қанша уақыт аудиторлық топтың мүшесі болды және
орындалған рөлдердің сипаты.
• Адамның жұмыс дәрежесін
аға персонал тексереді және
бақылайды.
• Адамның еңбек өтіліне байланысты аудит нәтижесіне әсер
етуі мүмкін дәрежесі, мысалы, негізгі шешімдер қабылдау
немесе аудиторлық топтың басқа мүшелерінің жұмысын
басқару арқылы.
• Жеке
тұлғаның
жоғары
басшылықпен
немесе
корпоративтік басқаруға жауапты тұлғалармен жеке
қарым-қатынасының жақындығы.
• Жеке тұлға мен жоғары басшылық немесе корпоративтік
басқаруға
жауапты
адамдар
арасындағы
өзара
әрекеттестіктің сипаты, жиілігі және дәрежесі.
(b)
Аудит тапсырыс берушісіне қатысты:
• Клиенттің бухгалтерлік есебі
мен қаржылық есептілігінің
сипаты немесе күрделілігі және олар өзгерді ме.
• Соңғы уақытта жоғары басшылықта немесе корпоративтік
басқаруға жауапты адамдар арасында өзгерістер болды
ма?
• Клиенттің ұйымында жоғары басшылықпен немесе
корпоративтік басқаруға жауапты тұлғалармен болуы
мүмкін
өзара әрекеттесудің сипатына, жиілігіне және
дәрежесіне әсер ететін құрылымдық өзгерістер болды ма.
540.3 A4
Екі немесе одан да көп факторлардың үйлесуі қауіп-қатер деңгейін
арттыруы немесе төмендетуі мүмкін. Мысалы, уақыт өте келе адам
мен клиенттің жоғары басшылығының мүшесі
арасындағы тығыз
қарым-қатынас нәтижесінде пайда болатын танысу қауіптерін
клиенттің жоғары басшылығының осы мүшесінің кетуіне
байланысты азайтуға болады.
540.3 A5
Ұзақ уақыт бойы аудиторлық тапсырмаға қатысатын адам жасаған
танысу мен жеке қызығушылық қаупін жоятын әрекеттің мысалы –
бұл адамды аудиторлық топтан ауыстыру.
177
540.3 A6
Мұндай хабардарлық немесе жеке қызығушылық қаупінен қорғайтын
іс-әрекеттердің мысалдары келесілерді қамтиды:
• Аудиторлық топтағы адамның
рөлін немесе ол орындайтын
міндеттердің сипаты мен көлемін өзгерту.
• Осы адамның жұмысын тексеру үшін аудиторлық топтың мүшесі
болмаған тиісті сын-пікіршінің болуы.
• Тапсырманы орындау сапасын тұрақты тәуелсіз ішкі немесе
сыртқы тексеру.
R540.4
Егер компания қауіп-қатер деңгейін тек аудиторлық топтағы
қызметкерді ауыстыру арқылы жоюға болады деп шешсе,
онда ол
осы адамның болмауы керек тиісті кезеңді анықтауы керек:
Достарыңызбен бөлісу: