417
сиякты несиелеуді, демеуқаржы беруді токтатуга, жеңілдіктерді жоюга не бөлінген несие мен
демеуқаржы мөлшерін шек- теуге экеп согатын мэн-жайлардың пайда
болуы туралы ақиаратты
банкке, өзге несие бе- рушіге хабарламау арқылы заңсыз түрде жүзеге асырылады. Ягни бұл
қылмыстык кұқық бұзушылықтың істелу тәсілі көрінеу жалган мэліметтер енгізілген ресми
құжаттарды пайдалану болып табылады. Мұндай кұжаттарда жеке кәсіпкердін немесе ұйым
жетекшісінің қолы қойылып, белгіленген тэртіппен расталуы қажет.
Қылмыстык құқыкбұзушылыкзаңда көрсетілген зардап- ірі зиян келтірілсе, аяқталган деп
табылады. Зиян несие берушіге (банкке немесе өзге де несие берушіге) келтіріледі.
Ірі зиянның
түсінігі Қылмыстық кодекстің 3-бабының 38-тармагында берілген.
Субъективтік жагынан кылмыстық құкык бұзушылық кұрамы тікелей касақаналықпен жүзеге
асырылады. Қылмыстык кұқык бұзушылыктын субъектісі - арнаулы субъект. Олар, жеке кәсіпкер
немесе ұйым жетекшісі.
Мемлекеттік максатты несиені не мемлекет кепілдігімен берілген несиені тіке- лей максатка
пайдаланбау, егер осы іс-әрекет азаматка, ұйымга немесе мемлекет- ке ірі зиян келтірсе, ол қылмыс
құрамының ауырлататын белгісі болып табылады (219-баптың 2-тармагы). Мемлекеттік максатты
несие деп Қазақстан Республикасы Үлттық Банкі арқылы белгілі бір мақсатқа пайдалануга (тұргын
үй құрылысы, фермерлік шаруашылықты дамыту, өнеркәсіп объектілерін салу)
берілетін ақша
қаражаттары бо- льіп табылады. Мемлекет кеиілдігімен берілген несиеге ешбір процентсіз несие
алушыга банк жүйелері арқылы белгілі бір максатқа пайдалану үшін ақша қаражатын белгілі бір
мерзімге беру жатады.
Осы несиелерді тікелей мақсатқа пайдаланбау деп - максатты несиені не мемлекет кепілдігімен
берілген несиені мүлдем міндеттемеде көрсетілмеген басқа мақсатқа пайда- лануды айтамыз.
Мысалы, шаруа кожалыгының жетекшісі ауыл шаруашылық техника- сын, тұкым сатып алу үшін
мемлекеттен мақсатты несие ала отырып, бұл каржыны баска коммерциялык мақсатка - құрылыс
материалдарымен сауда-саттық жасауга жұмсайды. Несиені тікелей
мақсатқа пайдаланбаудың
салдарынан азаматқа, ұйымга немесе мем- лекетке ірі залал келтірсе - осы кылмыстық құқық
бұзушылык құрамының ауырлата- тын түріне жатады. Ірі залалдыц түсінігі Қылмыстық кодекстің 3-
бабы 38-тармагында берілген.
Қылмыстык кодекстің 219-бабының 2-тармагында көрсетілген қылмыстык кұкык бұзушылык
құрамының субъектісі - 16-га толган, кез келген есі дұрыс адам, ягни жай субъект.
Достарыңызбен бөлісу: