507
Атыс каруын, оқ-дэріні, жарылғыш заттарды немесе жару кұрылғыларын күзету тапсырылған
адамның өз міндеттерін тиісінше орындамауы, егер бұл олардың талан- таражға немесе жойылуына
не өзге ауыр зардаптардың тууына әкеп сокса - кінэлі адам Қылмыстық кодекстің 290-бабы
бойынша жауапқа тартылады.
Көрсетілген заттарды күзету жөніндегі міндеттерге салдыр-салақ караудың зардабы да орасан.
Өз міндетіне осылай карау, осы заттардың талан-таражға түсуі немесе жойы- луынан өзге де ауыр
зардаптарға, мысалы қылмысты іс-әрекеттер істелуге де пайдаланы- луы мүмкін.
Көрсетілген қылмыстық кұкык бұзушылыктың объектісі - коғамдық кауіпсіздік.
Қылмыстық құкык бұзушылык заты Қылмыстык кодестің 290-бабының І-тармағы бойынша:
атыс қаруы, оқ-дәрі, жарылғыш заттар немесе жару құрылғылары (бұлардың түсінігін ҚК-тің 287-
бабынан қараңыз); ал ҚК-тің 290-бабының 2-тармағы бойынша:
жаппай қырып-жоятын кару;
жаппай қырып-жоятын кару жасау кезінде пайдаланылуы мүмкін материалдар немесе жабдықтар.
Жаппай қырып-жоятын каруларға ядролық, химиялық,
биологиялық, баска да (термоядролык,
нейтрондық) қару түрлері жатады. Жаппай қырып-жоятын кару жасау кезінде пайдаланылуы
мүмкін материалдар мен жабдықтарга осындай кару жасауға пай- даланылатын табиғи немесе
жасанды ерітінділер, оларды өндіруге бейімделген, жүйелі түрде пайдаланылатын арнайы аспаптар
жатады.
Суык карулар осы қылмыс кұрамының затына жатпайды.
Объективтік жағынан қылмыс Кодекстің 290-бабында көрсетілген
затгарды немесе жару
құрылгыларын күзету міндетін тиісінше орындамауы аркылы көрініс табады.
Міндеттерді тиісінше орындамау деп кінэлі адамның өзіне күзет жөнінде жүктелген міндетін
тиісінше орындамауы немесе жауапсыз орындауын айтамыз. Мысалы: жұмыс уақытында ұйықтап
қалу, жұмыс орнында мастықтың
әсерінен ұйықтап қалу, объек- тілердегі күзет кондырғыларын
іске қоспау, күзетілетін қоймаларды күзетпей қалдыру т.б. әрекеттер. Ягни күзетші оз міндетіне
жауапсыз қарап, әрекетсіздікпен қылмысқа жол береді. Қылмыс күрамы материалдық. Қылмыстың
зардабы Қылмыстық кодекстің 290-бабының 2-тармагында
көрсетілген, заттардын жымқыруга
немесе жойылуына не өзге ауыр зардаптарга экеп сокса деп гура айтылган.
Жымқырудың түсінігі Қылмыстық кодекстің 3-бабының 17-тармагында берілген. Қарудың
жойылуының мазмүны мүлікті жоюдың мазмұнымен бірдей (ҚК-тің 203, 204,
205- баптарына берілген талдауды караңыз).
Өзге ауыр зардаптарга өрт болуы, қару-жарақ, оқ-дэрі, жарылгыш заттар, тұргын үй- жайды су
басып кету т.б. әрекеттер жатады.
Қылмыстык күкық бұзушылықтын объективтік жагының тағы бір
белгісі іс-эрекет пен орын
алган зардаптың арасындагы себепті байланыс болып табылады.
Қылмыстык кұкық бүзушылықтың кодекстің 290-бабының 2-тармагында көрсетіл- ген қылмыс
материалдық-формальдык құрамға жатады, өйткені бұл жерде қылмыстык жауаптылық ауыр
зардапқа әкеп соғудан басқа, ауыр зардаптың пайда болу қаупін тудырганы үшін орын алады.
Ауыр зардаптың пайда болу каупі нақты іске асатындай болуы кажет.
Қылмыстық кұкық бұзушылық объективтік жағынан абайсыздықпен істеледі.
Қылмыстык кұкық бұзушылыктың субъектісі - 16-ға толган, күзет жөнінен міндетті адам.
Достарыңызбен бөлісу: