Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
- 6 а п. Сыбайлас қатысып жасалған қылмыстық құқық бұзушылық үшін жаза тағайындау
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сыбайлас қатысушылардың біреуінің жеке басына қатысты жауаптылық пен жаза- ны жеңілдететін немесе ауырлататын мән-жайлар тек сол сыбайлас қатысушыга жаза
| 57-
6 а п. Сыбайлас қатысып жасалған қылмыстық құқық бұзушылық үшін жаза тағайындау 1. Сыбайлас қатысып жасалган қылмыстық қуқық бузушылық үшін жаза тагайындау кезінде оны жасауга адамның іс жүзінде қатысу сипаты мен дәрежесі, осы қатысудың қылмыстық қуқық бузушылық мақсатына жетудегі мәні, оның келтірілген немесе кел- тірілуі мүмкін зиянының сипаты мен мөлшеріне ықпалы ескеріледі. 2. Сыбайлас қатысушылардың біреуінің жеке басына қатысты жауаптылық пен жаза- ны жеңілдететін немесе ауырлататын мән-жайлар тек сол сыбайлас қатысушыга жаза тагайындау кезінде гана ескеріледі. Қылмыстық кодекстің 57-бабында сыбайлас қатысып жасалған кылмыстық құқық бұзушылык үшін жаза тағайындаудың зандылық тэртібі белгіленген. Қылмыстық кодекстің 27-бабында Қылмыстық кұқық бұзушылыққа сыбайлас қатысу ұғымы, 28-бап- та осы тұрғыдағы қылмысқа қатысушылардың түрлері, 29-бапта кылмыстық кұқық бұзушылыққа сыбайлас қатысушылардың жауаптылығы туралы анықтамалар берілген. Қылмыстық кодекстің 29-бабында қылмысқа сыбайластықпен қатысушылардың жауаптылығы туралы ғана айтылған. Бұл жерде қатысудың түріне байланысты жазаны ауырлату немесе жеңілдету мэселесі сөз болмаған. Қылмыстық кодекстің 57-бабында сыбайлас қатысып жасалған қылмыстық құқық бұзушылық үшін жаза тағайындау былайша көрсетілген. 1. Сыбайлас қатысып жасалған кылмыстык кұқық бұзушылық үшін жаза тағайындау кезінде оны жасауға адамның іс жүзінде қатысу сипаты мен дәрежесі, осы қатысудың қылмыстық құқық бұзушылық мақсатына жетудегі мэні, оның келтірілген немесе кел- тірілуі мүмкін зиянының сипаты мен мөлшеріне ықпалы ескеріледі. 2. Сыбайлас қатысушылардың біреуінің жеке басына қатысты жауаптылык пен жа- заны жеңілдететін немесе ауырлататын мэн-жайлар тек сол сыбайлас катысушыға жаза тағайындау кезінде ғана ескеріледі. Сыбайлас қатысып жасалған қылмыстық құқық бұзушылық үшін жаза тағайындау кезінде оны жасауға адамның іс жүзінде қатысу сипаты мен дәрежесі, осы катысудың қылмыстық құқық бұзушылық мақсатына жету жөніндегі мэні, оның келтірілген немесе келтіруі мүмкін зиянының сипаты мен мөлшеріне ықпалы ескеріледі. Қатысып жасалған қылмыс үшін жаза олардың іс-әрекеті сараланған Қылмыстық кодекстің Ерекше бөлімінің тиісті баптарында көрсетілген санкция шеңберінде қатысудың нысаны мен түріне карамастан тағайындалады. Сот қатысушыларға жаза тағайындаганда жаза тағайындаудың жалпы бастама- ларын (52-бап) және 57-баптың шарттарын басшылыққа алуға міндетті. Қылмыстық кодекстің 57-бабында жаза тағайындау кезінде оны жасауға қатысқан адамның 1) қатысу сипатын жэне дәрежесін; 2) кылмыс максатына жетудің мәнін; 3) келтірілген немесе келтірілуі мүмкін зиянның сипаты мен мөлшерін ескеруді талап етеді. Қатысу сипа- ты қатысушының атқарған рөлімен сипатталады. Бұл жерде қатысушы кім болып рөл атқарады - ұйымдастырушы ма, айдап салушы ма, орындаушы ма элде көмектесуші ме? Әдетте, ұйымдастырушыларга, айдап салушыларға, орындаушыларға қылмыстық құқық бұзушылыққа көмектесушілерге қарағанда жаза қаталырақ тагайындалады. Қатысу дэрежесі қылмыстық құқық бұзушылықты мақсатқа жетудегі қатысушылардың сіңірген еңбегінің көрінісі арқылы белгіленеді. Ал қылмыстық кұқық бұзушылық мақсатына жетудің мэні - алға койған мақсаты толық орындалды ма, жоқ па осыған байланысты. Келтірілген немесе келтірілуі мүмкін 203 зиянның сипаты мен мөлшерін анықтағанда олар- ды туғызуға істелген қатысушының әрекет белсенділігі, атқарған функциясы есепке алынады. Қылмыстык кодекстің 57-бабының 2-бөлігінде «Сыбайлас қатысушылардың біреуінің жеке басына қатысты жауаптылық пен жазаны жеңілдететін немесе ауырлата- тын мән-жайлар тек сол сыбайлас қатысушыға жаза тағайындау кезінде гана ескеріледі», - делінген. Яғни, мұндай ретте ересектерге қарағанда, жасы толмағандарға жазаның жеңілдететін түрі қолданылуы айтпаса да түсінікті. |