434
Қазақстан Республикасының кедендік шекарасынан кеден бақылауын жанай немесе одан
жасырын түрде өтуге (әр түрлі тәсілдерді қолданып заттарды жасырын өткізу,
кеден шекарасын
сырт айналып кету, бір затқа екінші бір затты қосып ізін жасыру т.б.) жатады.
Қүжаттарды немесе кедендік тендестіру қүралдарын алдап пайдалануға кеден орган- дарына әр
түрлі жалган қүжаттар немесе теңдестіру күралдарын көрсету, көрінеу жалған күжаттарды колдан
жасау арқылы кеден шекарасынан өтуге тырысу немесе заңсыз жол- мен алынган күжаттар мен
тендестіру құралдарын алдап пайдалануға тырысулар жата- ды.
Декларацияланбаған
немесе
күмэнді
декларацияланумен
үштасқан
эрекеттерге
-
декларациялануға міндетті тауарлар мен қүндылықтарды кеден декларациясына ен- гізбеу; кеден
декларациясына жалған мәлімет енгізулер жатады.
Кедендік шекарадан өткізуге тыйым салынған немесе өткізуге шектелген
тауарлардың тізімі
арнаулы нормативтік актілермен реттеледі.
Кедендік шекара арқылы өткізудің арнайы ережелері де сондай тәртіппен реттеледі. Қылмыстық
кодекстің 234-бабының диспозициясы бланкеттік. Мүндағы кедендік ше- кара, кедендік декларация
т.б. үғымдардың түсінігі Қазакстан Республикасының Кеден кодексінде берілген, ал кандай тауарлар
мен заттардың, қүндылықтардың кедендік ше- карадан өткізілу немесе өткізілмеуі немесе оларға
шек қойылуы арнаулы нормативтік актілерде белгіленген.
Қылмыстық қүқық бұзушылық құрылысы жагынан формальдық құрамға жата- ды. Жоғарыда
көрсетілген заңсыз әрекеттер тауарларды, заттарды, құндылықтарды ірі мөлшерде контрабандалык
жолмен өткізумен ұштасса, қылмыстык қүқык бұзушылық аяқталган деп танылады.
Субъективтік жагынан қылмыстық қүқық бұзушылық тікелей қасақаналықпен істе- леді.
Қылмыстық қүқық бүзушылықтың субъектісі - 16-ға толган, есі дұрыс адам.
Қылмыстык кодекстің 234-бабының 2-тармагында осы кұрамның ауырлататын (бірне- ше рет;
адам
өзінің кызмет бабын пайдаланып, кеден бақылауын жүзеге асырушы адамга күш қолдана
отырып, аса ірі мөлшерде, адамдар тобының алдын-ала сөз байласуымен жасалса), ал 3-тармағында
аса ауырлататын (мемлекеттік қызметтер атқаруға уэкілетті адам не оган теңестірілген адам, егер
оларды өзінің кызмет бабын пайдаланумен қатар жасаса; кылмыстық топ жасаганы эрекеттер)
белгілері көрсетілген.
Бірнеше мәрте жасалган кылмыстың түсінігі Қылмыстык кодекстің 2-бабында берілген.
Адамның өзінің кызмет бабын пайдалануы. Мүнда кеден кызметі органдарынын,
сондай-ак
заңмен белгіленген мемлекеттік органдардың, басқа да лауазым адамдарынын кеден шекарасынан
өту барысында қызметін пайдаланып қиянат жасауы, кеден бақылауын жүзеге асырушыга күш
көрсету әрекеттері туралы сөз болып отыр. Мемле- кеттік кызметтер аткаруга уәкілетті адам не оган
теңестірілген адамның түсінігі ҚК-тін 3-бабының 27, 28-тармактарында берілген.
Қылмыстық кодекстің 3-бабының 3 және 38-тармақтарына сәйкес осы бапта көзделген
әрекеттер, егер өткізілген тауарлардын қүны бес мың айлық есептік көрсеткіштен асса, ірі молшерде
жэне егер өткізілген тауарлардың күны он мың айлык есептік көрсеткіштен асса, аса ірі мөлшерде
жасалган әрекеттер деп танылады.
Достарыңызбен бөлісу: