Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| бостандыгынан айыруга жазаланады.
Қоғамдық тәртіпке карсы қауіпті қылмыстық құкық бұзушылыктардың бірі жап- пай тәртіпсіздіктер болып табылады. Арандатушылар мен ұйымдастырушылардың от жағуына еліккен тәртіпсіз элементтер ең сорақы әрекеттерді жүзеге асыруы мүмкін, жаппай тәртіпсіздік объектілерді қиратумен, өртеумен, көлік, коммуникация, байланыс жүйелерінің бірқалыпты қызметін бұзумен, мүлікті жоюмен ұласып, мұның арты жаппай адам шыгынына әкеліп соғуы мүмкін. Кез келген мемлекеттің Қылмыстык кодексінде бұл тұрғыдағы қылмыстық құқық бұзушылық үшін қатан жаза белгіленген. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі бойынша жаппай тәртіпсіздіктің тікелей объектісі - қоғамдық тәртіп, ал қосымша тікелей объектісі - адамдардың өмірі, денсаулығы, мем- лекеттік, қоғамдық, жеке меншік болады. Объективтік жағынан бұл қылмыстық құқық бұзушылықжаппайтәртіпсіздіктіұйымдастыру арқылысипатталады.Жаппайтәртіпсіздік деп қоғамға қауіпті эрекеттердің күш қолданумен, қиратумен, өртеумен, бұзумен, мүлікті жоюмен, атыс кар- уын, жарылыс заттарын немесе жарылыс құрылғыларын қолданумен, сондай-ақ олардың өкімет өкіліне қарулы қарсылык көрсетумен ұласкан әрекеттерін ай- тамыз. Күш қолдану деп құқық тәртібін қоргайтын өкімет өкіліне, лауазым адамдары- на, басқа да азаматтарға қарсылық көрсетіп, оларды күшпен заңсыз әрекеттер істеуге мэжбүрлеуді, өкімет билігінің занды талаптарына күш қолданып, қарсылық білдірулері жатады. Қирату деп - мүлікті, объектілерді жойып, тонап, күлталқан ету әрекеттерін айтамыз. 511 Өртеуте мүліктерді, құрылыстарды, автокөліктерді, өсімдіктерді, кондырғыларды, басқа да заттарды отқа жандырып, кұрту әрекеттері жатады. Мүлікті жоюга - әр түрлі тәсілдермен оларды мүлдем жарамсыз күйге келтірулер жатады. Согыс қаруын, жарылыс заттарын немесе жарылыс қондырғыларын қолдану деп - осыларды адам өлтіруге, жарақаттау үшін, мүлікті бүлдіру немесе корқыныш сезімін ту- дыру үшін мақсатты пайдалануды айтамыз. Өкімет өкіліне карулы қарсылык көрсетуге коғамдық қауіпсіздікті, тәртіпті қамтамасыз еткен өкіметтің заңды өкілдеріне тікелей қиянат жасап, олардың оздеріне жүктелген функцияларын атқаруга кедергі келтіру, оларды қугынға ұшырату сияқты әрекеттер жатады. Жаппай тэртіпсіздіктер - формальдық қылмыстық құкык бүзушылык кұрамына жа- тады. Қылмыс Кодекстің 272-бабының диспозициясында көрсетілген әрекеттердің біре- уін істеген уақыттан бастап аяқталган деп танылады. Егер жаппай тәртіпсіздік кезінде кісі өлсе, денеге ауыр жарақат келтірілсе, онда кінәлінің әрекеті қылмыстардың жиынтыгы (ҚК-тің 99, 106-баптары) бойынша сараланады. Субъективтік жағынан қылмыстык кұкык бұзушылық тікелей қасаканалықпен істе- леді. Кінэлі адам жаппай тәртіпсіздікті ұйымдастыратынын, оның заңды көрсетілген эрекеттермен жалғасатынын сезеді және соны істеуді тілейді. Қылмыс субъектісі - 16-га толган, жаппай тәртіпсіздікті ұйымдастырған немесе баскарган адам. Қылмыстык кодекстің 272-бабының 2-тармагында жаппай тәртіпсіздікке катысқаны үшін жауаптылық көзделген, яғни бұл жерде жаппай тәртіпсіздікке қатыс-қан катардагы адамның белсенді түрде кирату, өртеу, бүлдіру, жою, сондай-ак 272-баптың 1 -тармағында көрсетілген баска да эрекеттерді істеуге қатысуы туралы сөз болып отыр. Қылмыстық кодекстің 272-бабының 3- тармагында өкімет өкілдерінің заңды талаптарына белсене багынбауға жэне жаппай тәртіпсіздікке шақыру, сондай-ақ азаматтарға зорлық- зомбылык жасауға шакыру үшін жауаптылық белгіленген. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|