Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
зімге бас бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазалана- ды
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| зімге бас бостандыгын шектеуге не сол мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазалана- ды.
4. Осы баптың бірінші, екінші немесе үшінші бөліктерінде көзделген, ауыр зардаптарга әкеп соққан іс-әрекеттер - мүлкі тәркіленіп, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айна- лысу қуқыгынан өмір бойына айыра отырып, төрт жылдан сегіз жылга дейінгі мерзімге бас бостандыгынан айыруга жазаланады. Қызметтегі әрекетсіздік, яғни мемлекеттік қызметтер атқаруға уәкілетті адамның не оған теңестірілген адамның өзі немесе баска адамдар немесе ұйымдар үшін пайда мен артықшылык алу не баска адамдарға немесе ұйымдарға зиян келтіру максатында өзінің кызметтік міндеттерін орындамауы, егер бұл азаматтардың немесе ұйымдардың құқыктары мен заңды мүдделерін не қоғамның немесе мемлекеттщ заңмен қорғалатын мүдделерін елеулі түрде бүзуға әкеліп соғуымен түсіндіріледі. Қызметтегі эрекетсіздік белгілері мынадай болып табылады: а) мемлекеттік қызметтер атқаруға уэкілетті адамның не оған теңестірілген адамның белгілі бір мүдделікке байланысты қызметін атқармауы. б) егер бұл азаматтардың немесе үйымдардың қүқықтары мен заңды мүдделерін не коғамның немесе мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдцелерін елеулі түрде бүзуға соқтырса; в) олардың арасында себептік байланыстың болуы. Нақты бір тұлғаны Қылмыстық кодекстің 370-бабы бойынша қылмыстык жауапкер- шілікке тарту үшін кінэлі тұлғаның, атап айтқанда қандай нақты әрекетті жасамағанын анықтау қажет, одан әрі қарай осы әрекеттерді жасау оның қызметтік кұзыретіне кіретіндігін аныктау жэне ең соңында, кінәлі түлғаның осы әрекетті жасауға іс жүзінде мүмкіндігі болғандығын анықтау қажет. Әрекетсіздіктің тек осындай нақты мазмүны ғана кінәлі тұлғаны Қылмыстык кодекстің 370- бабы бойынша жауапксршілікке тартуға негіз болады. Белгілі бір түрде эрекет ету міндеттілігі 623 заңның немесе өзге де нормативтік актінің: шарт бойынша қабылдаған міндеттемелерден, қызметтік ережеден, адамгершілік нормалары және т.б. тікелей көрсетуінен туындауы мүмкін. Егер түлға оның қызметтік міндетіне жатпайтын әрекетті жасамаған болса, қызметі бойынша әрекетсіздік қүрамы болмайды. Егер кінэлі тұлға өзінің қызметтік міндеттерін пайдакүнемдіктен немесе өзге де жеке бас мүдделілігінен атқармаса, соның нэтижесінде азаматтардың немесе ұйымдардың қүқықтары мен занды мүдделеріне не қоғамның немесе мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделеріне елеулі түрде нүқсан келтірілсе (елеулі түрде нұқсан келтіру жэне пайдакүнемдік немесе өзге де жеке бас мүдделілігі түсінігін Қылмыстық кодекстің 361-бабына түсіндірмеден қараңыз), қызметі бойынша эрекетсіздігі үшін қылмыстық жауапкершілік болады. Қызметтік міндеттерді атқармаудан болған зардаптар - азаматтардың немесе үйымдардың құкыктары мен заңды мүдделерінің не коғамның немесе мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдцелеріне елеулі түрде нүқсан келтірілуі арасындағы себептік бай- ланыс айкындалған болуы тиіс. Оның болмауы қылмыстық құқық бұзушылық үшін жау- апкершілікті жокка шығарады. Егер кызметі бойынша әрекетсіздік пайдакүнемдіктен немесе өзге де жеке бас мүдделілігінен жасалмаған болса немесе азаматтардың немесе үйымдардың құкықтары мен заңды мүдделеріне не коғамның немесе мемлекеттің заңмен корғалатын мүдделеріне елеулі түрде нұқсан келтірілмесе, онда бүл жағдай Қылмыстык кодекстің 370-бабы бойын- ша қылмыстық жауапкершілікке жатпайды, бірак олардың іс-әрекеті істің жағдайына қарай қызмет бойынша тәртіптік теріс қылық ретінде бағалануы мүмкін. Субъективтік жағынан бұл қылмыстық кұқық бұзушылык тек қана касақаналықпен жасалуы мүмкін. Бұл туралы заңның өзінде - кінәлі тұлғаның өзінің қызметтік міндет- терін орындамауы деп тура көрсетуі осыны дәлелдейді. Қасаканалык тікелей де, сол сияқты жанама да болуы мүмкін. Қызмет бойынша әрекетсіздік субъектісі - мемлекеттік кызметтер аткаруға уәкілетті адам не оған теңестірілген адамның өзі (ҚК-тің 3-бабы 26,27, 28-тармағын қараңыз). Лауазымды адам немесе жауапты мемлкеттік лауазым атқаратын адамның қызметте- гі эрекетсіздігі осы қылмыстык кұкық бұзушылық құрамының ауырлататын (ҚК-тің 370-бабы 2- тармагы жоне аса ауырлататын (ҚК-тіц 370-бабы 3-тармағы түрлері болып іабылады. Ауыр зардаптарга экеліп соққан іс-эрекеттер үшін жауаптылық ҚК-тің 370-бабының 4- тармагында көрсетілген. Лауазымды адам, жауапты мемлекеттік лауазым аткаратын адамның түсінігі ҚК-тщ 361- бабының зерттегенде көрсетілген. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|