Кудушева нургайша ахметжановна
жүктеу/скачать 1.32 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.5 Студенттердің тұлғалық өзіндік тиімділігі дамуының эмпирикалық моделі
| Қорытынды 2:
Корреляциялық плеяда 3 тең ұсынылған процестермен және тұлғалық өзіндік тиімділікпен ұйымдастырылған: 4 мотивациялық, 4 реттеушілік және 4 аффективтік компоненттер: Ядро – «Мен не қалайтынымды білемін және максималды жүзеге асыруға қол жеткіземін». Екінші деңгей – «өзіме деген оң көзқарасым және бағытты сезінуім маған азғырулардан бас тартуға, берілген мүмкіндіктерді тиімді пайдалануға, мақсатқа жету үшін кеңістікті ұйымдастыруға мүмкіндік береді». Үшінші деңгей энергияны екіұшты түрде бөледі – «Мен өз мүмкіндігімді іске асырғым келеді және осы үшін құрметке ие болғым келеді» немесе «Мен өмірге, оқуға қызығушылық танытпаймын». Төртінші деңгей – «Мен өз күш-жігерімнің тиімділігіне сенемін және өз мүмкіндігіме қол жеткізгім келеді». Тұлғалық өзіндік тиімділігі төмен студенттер сыртқы каузалды бағдармен сипатталады, ол экстерналды және тұлғасыздыққа бағдарланған түрлердің қалыптасуында көрінеді. Тұлғалық өзіндік тиімділігінің жоғары деңгейі бар студенттер ішкі каузалды бағдармен, икемді мінез-құлықпен, қоршаған ортаның өзгеруіне сезімталдықпен ерекшеленеді, қойылған мақсаттарға жету үшін оны ұйымдастыра білуімен және жеңілістер мен іс-әрекеттегі сәтсіздіктер жағдайында кінә мен өзін-өзі кінәлаудың болмауымен сипатталады. 2.5 Студенттердің тұлғалық өзіндік тиімділігі дамуының эмпирикалық моделі ЖОО студенттерінің тұлғалық өзіндік тиімділігі дамуының эмпирикалық моделін құру қажеттілігі бүгінгі күні қоғамға өз қызметінің нәтижелерін (соның ішінде кәсіби) де, өз мүмкіндіктерін де дұрыс бағалай алатын жоғары тиімді мамандардың тапшылығымен анықталады. Зерттеулер тұлғаның өзіндік тиімділігінің оның өнімділігін сақтау қабілеті үшін маңыздылығын бұрыннан мойындады. Өзіндік тиімділігі жоғары деп санайтын адамдар мақсатты мінез-құлықты жүзеге асыру және мақсатқа жету жолында күрделі сынақтарға төтеп беру қабілетіне сенеді деп айтылды. Олар әрдайым көп күш жұмсауға бейім және жұмыс кезінде ұзағырақ сақталады, осылайша қажетті нәтижелерге қол жеткізілгенге дейін өнімділік деңгейін сақтайды. Тұлғаның өзіндік тиімділігінің пайдалы әсері оның нәтижелерінің тұрақтылығымен ғана шектелмейді, сонымен қатар оның топ деңгейінде оң әсер ететіндігі дәлелденді, осылайша тиімділікті жоғары қабылдайтын мүшелерден тұратын командалар тұрақтылықтың жоғары деңгейін көрсетеді. Сонымен қатар, зерттеушілер тиімділік туралы идеялар виртуалды вакуумда емес, маңызды контекстік әсерлерге ұшырайтынын мойындауда. Өзіндік тиімділік адамның белгілі бір тапсырманы орындау мүмкіндігіне деген сенімін білдіреді, бұл жоғары еңбек өнімділігі сияқты тиімді еңбек мінез-құлқын ынталандырады. Ғылымдағы модельдеу дегеніміз - абстракция, аналогия, гипотеза және басқалар сияқты категориялармен тығыз байланысты модельдерді құру, зерттеу және қолдану процесі. Модельдеу процесі абстракциялардың құрылысын, аналогия бойынша тұжырымдарды және ғылыми гипотезалардың құрылысын қамтиды. Модель белгілі бір мағынада зерттеушіні қызықтыратын объектінің кейбір ерекшеліктерін көрсетеді. Модель – зерттеуші оны қызықтыратын объектіні зерттейтін таным құралы. Осылайша, модель белгілі бір жағдайларда зерттеу процесінде түпнұсқа объектіні алмастыратын (түпнұсқаны зерттеу немесе оның кез-келген қасиеттерін көбейту үшін) ақыл-оймен ұсынылған объектіні (немесе объектінің, жүйенің сипаттамасын) түсінеді, осылайша оны тікелей зерттеу түпнұсқа объект туралы жаңа білім береді (бір құрылымды екіншісіне көрсету нәтижесінде). Жүргізілген талдау және эксперимент жағдайында білім беру үрдісінің нақты жүйесі негізінде және осы жіктеуді ескере отырып, біз эмпирикалық модель жасадық. Эмпирикалық модель – эксперимент немесе өлшеу нәтижесінде алынған мәліметтердің (ақпараттың) белгілі бір көлемін талдау нәтижелеріне негізделген модель түрі [251]. Эмпирикалық зерттеуден алынған нәтижелер студенттерде тұлғалық өзіндік тиімділігі дамуының эмпирикалық моделін жасауға мүмкіндік береді (кесте 26). Кесте 26 - Студенттердің тұлғалық өзіндік тиімділігі дамуының психологиялық ерекшеліктерінің эмпирикалық модел-
жүктеу/скачать 1.32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||