Л. Я. Гуревич Халықаралық Бизнес академиясының жоғары оқудан кейінгі ғылыми- методологиялық орталығының директоры, т.ғ. д., социология ғылымының профессоры
жүктеу/скачать 2.37 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тәуелсіз директор дегеніміз кім?
Әлемдік тәжірибеге сүйенсек, тәуелсіз директор – ол компанияға мүліктік қатынасы жоқ, компанияның басқаруына қатысатын, оның жабдықтаушыларымен және тұтынушыларымен байланысы жоқ директор кеңесінің мүшесі. Акционерлік қоғамға тәуелсіз директорлар не үшін керек, олардың қандай пайдасы бар? Біріншіден, осы институтты енгізе отырып, қоғам нарыққа XXI ғасырдың іскерлік қатынасының ережелері бойынша ойнағысы келетіні, іскерліктің басқа деңгейге, «жоғарғы лигаға» көшкені туралы белгі береді. Байқаулар көрсеткендей, инвесторлар жақсы бірлесіп басқаруы бар қоғамдардың акциялары үшін жоғарырақ баға беруге даяр. Тәуелсіз директорларсыз халықаралық нарық капиталына шығуға болмайды, өйткені ірі шетелдік қорларда сәйкес және айтарлықтай қатаң ережелер бар. Оған қоса, отандық қор да эмитенттерге ұқсас талаптарды орнатты. Өкінішке қарай, бұл жағдайға сыртқы ұқсастықтар шын мәнінде бірлесіп басқарудың жақсарғанын білдірмейді. Нағыз жүзді жасыратын бет-перде ретінде тәуелсіз директорлардың институтын қолдануға талпыныстарды түсінуге болады, сонымен қатар отандық кәсіпкерліктің дәстүрін де. Екіншіден, акционерлер (оның ішінде ірі акция пакетін иеленушілер) тәжірибе жүзінде мықты және еңбекке қабілетті директорлар кеңесінің болуы қоғамды басқаруға қосымша парасаттық қорларды тартудың арқасында бәсекелестер үшін артықшылық болып табылатынын түсінеді. Қоғамды басқаруды және атқарушы органдардың қызметіне бақылудың тиімділігін арттыру үшін кәсіби пікір қалыптастыру қабілеті- тәуелсіз директорлардан міне, осыны күтеді. Даулы мәселелерді шешу кезінде бұл тұлғалардан акция иелерінің қатарын толтыруларын емес, шындықты жақтауларын күтетіні қиындық туғызады. Бұл жерде бірінші орынға адамның кәсіби-іскерлігі емес, адамгершілік- ар - ұят қасиеттері және атағы қойылады. Мұндай тәжірибе — тұтас алғанда экономика 113 мен қоғамның мүдделері үшін сәйкес мемлекеттік нормативті актілермен қолдалуы және қорғалуы тиіс. Негізінде, «нормативті» тәуелсіздік, яғни, акционерлік қоғаммен мүлікті қатынаста болмауы және кәсіби пікірлердің тәуелсіздігі сәйкес келуі керек. Бірақ, тәжірибе жүзінде «абсолютті тәуелсіздіктің» болмайтынын қайталаймыз. Басшылық органдарға үміткерлерді нақты тұлғалар ұсынады. Директорлар кеңесіне мүшеліктен басқа, оның тәуелсіз мүшелері көбінесе отандық және әлемдік нарықтың ірі компанияларында жұмыс істейді, осылайша сол тараптың ықпалында болуға бейім. Кеңес мүшелері алатын сыйақы (көбінесе өте қомақты) тәуелсіздікпен байланыспайды. Сол себепті де адамның жүктеу/скачать 2.37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|