Лайпанов б. А

жүктеу/скачать 2.02 Mb.

бет	81/97
Дата	15.07.2016
өлшемі	2.02 Mb.
	#201830

1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 ... 97

ЁЗДЕН БОЛ

«Къул болайым» десе джанлы-бёрю,

Адамгъа, Аллахды деб, табыныр эди,

Ит болуб, бойнундан тагъылыр эди,

Табылыр эди анга да тегене, сюек.

Алай а, бёрюледен джангыз бири

Ит болургъа, къул болургъа унамайды.
«Ит – бёрюден джаратылгъанды» деб,

Джарым алимле иийнандырыргъа кюрешселе да,

Ит болургъа унамайды бёрю.

Боллукъ да тюлдю –

Аны къаны, хауасы башхады,

Алай джаратылгъанды ол.

Ёзден адамгъа да джетер къыйынлыкъ.

Джесирликге, тутмакъгъа да тюшер.

Алай а, ол къул болургъа унамаз:

Ёзденлик – адамны къанында(н)ды, ёзюнде(н)ди, ёзегинде(н)ди.

Тегене – кюмюш, сынджыр – алтын болсун ансы,

Ит болургъа хазырдыла бирле.

Ёзге, дуния малгъа алданыб, терилиб,

Къул, ит боллукъ тюлле ёзденле-бёрюле.

Ит – тойгъан джерине, адам – туугъан джерине…

Итге ие керекди, бёрюге уа – Эркинлик,

Къулгъа къуллукъ керекди, ёзденнге уа – Ёзденлик.
Ит ит болгъанына ыйлыкъмайды да,

Ит дегенлерине ыйлыгъады.

Къул да – къул болгъанына ыйлыкъмайды да,

Къул дегенлерине ыйлыгъады.

Ит болма, бёрю бол.

Къул болма, ёзден бол.

Башынга эркин бол.

Тюзлюк, Эркинлик дей бил.

Халкъым, Джуртум дей бил.

Ала ючюн кюреше бил.

Ол заманда сеннге киши

Айтмаз къул деб, ит деб.

Алай а, сен

Кесинги, халкъынгы, джуртунгу да

Дуния мал ючюн сатсанг,

Сора, сеннге

Не айтырыкъла ит демей,

Не айтырыкъла къул демей?!

Ит, къул болмазгъа

Бир джол барды джангыз:

Хакъ, Халкъ дегенледен бол,

Эркинлик, Тюзлюк дегенледен бол,

Ала ючюн кюрешгенледен бол.

Ит болма, бёрю бол.

Къул болма,ёзден бол.

Бизни бла бол, бизден бол.

Алайсыз –

Къаллыкъса джулдузсуз, Айсыз.

Къаллыкъса джуртсуз, халкъсыз.

Къаллыкъса атсыз, хакъсыз.

Боллукъса тукъумсуз-башсыз.
Ит болма, бёрю бол.

Къул болма, эркин бол.

Бизни бла бол, бизден бол.

Ёзден бол.

БИРИНЧИ СЁЗ

Бир-бирде къагъытда сёзню

Бешикде сабийге ушатама.

Бир-бирде уа –

Кебиннге чырмалгъан къартха.
2

Къагъытха тюшген сёз –

Къабыргъа тюшген адамча.

Къагъыт – сёзню кебини.

Кёреме тёнгертги агъач юйню.

Сейирсинеме ариулугъуна, деменгилигине да.

Алай а, агъач –

Джаны чыкъгъан терекди.
Кёреме кём-кёк биченни.

Ёзге не татымлы эсе да,

Бичен –

Джаны чыкъгъан кырдыкды.

Джансыз сёзледен ишленнген юйдю назму да.

Поэзия уа –

Терекча, кырдыкча бир затды.
4

Сеземе, эшитеме, кёреме сёзню.

Адам сукъгъан чалдышладан

Ычхыныргъа кюрешеди ол.

Къанатлыгъа ушайды сёз.

Къанатлыды сёз.

Ызына, Кёкге кетерге термиледи,

Терек болургъа термилгенча агъач,

Кырдык болургъа термилгенча бичен.
6

Алай а, сёзлени тагъыб бир-бирине,

Къул, тутмакъ, джесир этебиз аланы.

Эркинликлерин алыб, къанатларын кесиб,

Тюрлю-тюрлю джорукълагъа бойсундуруб,

Эркин, къанатлы сёзледен бошагъанбыз.

Сёзден тюл – кесибизден,

Кеси кесибизден бошагъанбыз.

Эркин сёз болмагъан джерде,

Эркин адам, эркин халкъ, эркин кърал да боллукъ тюлдю.

Эркин сёзсюз джокъду Эркинлик.

Тюз сёзсюз джокъду Тюзлюк.

Иги сёзсюз джокъду игилик.

Керти сёзсюз, Хакъ сёзсюз джокъду не Адам, не Халкъ.

Бир кюн сёзле къозгъалырла да,

Эркинлик, Тюзлюк ючюн къазауат этерле,

Ётюрюкню, харамлыкъны думп этерле,

Тюб этерле дуниядан зулмуну.

Хакъ ючюн баргъан къазауатда

Джанлы, къанатлы сёз аскерни аллында

Барыр Биринчи Сёз.

ШИМАЛДА УРАГАН

Шималдан айланнган ургъан (ураган) джелден

Акъджал тенгиз толкъунла да,

Джанлыдан юркген джылкъыча,

Джанлы сюрген джылкъыча,

Юслери да акъ кёмюк этиб,

Мыллык аталла джагъа таба.
2

Ургъан (ураган) джел

Тереклени чапракъларын юзюб,

Бутакъларын сындырыб,

Кеслерин да джерге бюгюб,

Къарыусузланы думп эте,

Ётеди къыбыла таба.
3

Джангур да тюз джауалмай,

Сёдегей джаууб, терсейиб,

Джел ууатхан терезеледен

Юйню ичине киреди.
4

Ургъан, къутургъан джелле

Ёчдюле джокъларгъа былайын.

Кюн аманнга хазырлансала да,

Кёбдю ачыгъан, джунчугъан.
5

Быллай кюнледе, кечеледе

Тенгиз да, чегет да, адам да

Джазыуларына, къадарларына

Сагъыш этиб, титирей болурла.

КЁЛ ДЖАГЪАСЫНДА

Джюрегиме ушайды тенгиз.

Джер анга этеди тарлыкъ.

Чыгъаргъа излейди джагъаларындан.

Турады къарагъанлай, узалгъанлай Кёкге.
Тенгизге ушайды кёлюм –

Толкъунланады, чайкъалады:

Не кече, не кюн

Табмайды тынгы-тынчлыкъ.

Кёлюме, джюрегиме, тенгизге да –

Джокъду тынчлыкъ бирибизге да.

Мен – Джагъа Лайпанладан Билал,

Къобанны джагъасындача, сюелеме

Шимал тенгизни джагъасында:

- Тенгизге джетген суумамы мен,

Огъесе, тенгиз джутхан суумамы мен?

- Экиси да тюлме,

Насыблы, насыбсыз да тюлме.
Меннге – дини, тили болгъан адамгъа,

Халкъы, джурту болгъан адамгъа

Насыбсызма дерге, джарамаз.

Алай а,

Халкъым болгъунчу эркин

Динине, тилине, джуртуна,

Болгъунчу ие джазыууна –

Айталлыкъ тюлме насыблыма деб.

Элиб – Эл – Сен,

Ана тилим, халкъым, джуртум –

Сизсиз насыбым мени,

Сизсиз къайгъым, джарсыуум мени.

Насыбым – сизни болгъаныгъыз.

Насыбым – сизни ючюн кюрешгеним, сермешгеним.

Къайда болсам да, джюрекдесиз сиз.

Сизни ючюн джашагъан, ёлген да – насыб.

Къобанны, тенгизни джагъасында да тюл,

Кёл джагъасында сюелеме,

Джюрекни джагъасында сюелеме.

Тауну, тенгизни тенглигинден да тюл,

Джюрекни тенглигинден къарайма дуниягъа,

Джюрек бла къарайма дуниягъа,

Джюрекден къарайма дуниягъа.
Айтама кесиме:

Къысхады джашау, узунду джол.

Ийман бла джашаргъа, ёлюрге да хазыр бол.

«Хайт» де, Эркиши бол.

жүктеу/скачать 2.02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 77 78 79 80 81 82 83 84 ... 97