Лайпанов б. А
САУ-ЭСЕН БОЛСА МИЛЛЕТИБИЗ
жүктеу/скачать 2.02 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- НЕ МАДАР
- КЪАЙДАСА СЕН
- ТЕЛЕФОН УШАКЪЛА
- КЪАМАТУРГЪА – ХАЛКЪГЪА ЭМДА САЙТХА
- КИМДЕДИ ТЕРСЛИК
САУ-ЭСЕН БОЛСА МИЛЛЕТИБИЗДжюрегинг не этедими дейсе? Да турады кесин, мени да ашай. Бек къылыкъ этсе, мен да урушама, Алай эте барабыз джашай.
Бир-бирибизден барабыз бошай. Бир-бирибизге дау сала, джараша, Алай эте барабыз джашай. Ким, не ючюн кюрешдик тохтаусуз? Замансыз тауусулдукъ ким, не ючюн? Халкъыбыз ючюн, Ол джашар ючюн, Кюреше, сермеше къартайдыкъ замансыз. Да алай эсе, джокъду къыйналыу. Хакъ бла Халкъ болду иннетибиз. Бизге ёлюм джокъду Сау-эсен болса миллетибиз. НЕ МАДАРОт Аламны джукълаталлыкъ болсам да, Буз Аламны эриталлыкъ болсам да, Къарангы Аламны джарыталлыкъ болсам да, Ёлген Аламны тирилталлыкъ болсам да,
Бу дунияда табалмасам сени. Табхандан сора да къууанч аз боллукъду меннге, Кесими сюйдюралмасам сеннге. Джюреги сюйгенни табалмаса адам, Сюйгени бла джашамаса адам, Джашагъанды дерге боллукъмуду анга? Не мадар, джазыуу алай болгъан адамгъа? КЪАЙДАСА СЕН?Джюрегимде бир кёб иги сёз, ариу сёз барды, Аланы кимге айтайым ансы, Алагъа тыйыншлыны къайдан табайым ансы? Огъесе, Ала къачхы гюлле болурламы, Мен джазгъы кюнню излегенликге?
Тюберге уа джокъмуду мадар? Заманында айтылмагъан сёз Джюрекни джарады артда. Кёкледе этиледи некях. Анга хазыр болмай юйленнген, Кесине, башхагъа да келтиреди палах.
Чачыллыкъла сынауладан ётмей. Джердегиле этселе мадар, Кёкдеги этеди къадар. Сюймекликсиз къуралгъан юйдегиге, Афенди некях этдиргенликге, Кёкдеги демейди «амин».
Аланы кимге айтайым ансы, Алагъа тыйыншлыны къайдан табайым ансы, Экибизге Кёк этерча некях. ТЕЛЕФОН УШАКЪЛАХай!*
Тенгиз джагъасындама. Къарайма тенгизге. Тенгизде джууунады Ай. Чабакъла джюзелле тёгерегинде. Сен былай тюшгенлей эсиме, Телефон этдинг. Сау бол. Сейир тюлмюдю ол? Анда да тийибмиди Ай? Кертими айтаса? Игиди къалай. Бир джуртда джашамасакъ да, Бир Айгъа къарайбыз экибиз да. Бюгече рахатды тенгиз да. Джангызма. Джансызма. Джангыз, Ауазынгы эшитсем – тирилеме. Джуртха да, сеннге да – термилеме. (Боллукъса дерге: Къарыусузлукъ джарашмайды эрге). Тюзсе, айтсанг да алай. Чайкъалады тенгизде Ай. Мыдахды тюрсюню, джарыгъы да аны. Андан болурму мыдахлыгъым мени? Ауазынг а сени – джарыкъды бютюн. Ауазынг – тийгенчады Кюн. Анга къууанама. Сёлеше тур. Сакъла. Аллыма къара. Сенсиз Акъ тенгиз да кёрюнеди къара. Кёкде, кёлде да Ай бла джулдузгъа къара. Хайда, сау къал. Эсен кёрюшейик. Ха де(т) бра.** *хай - салам; ** ха де(т) бра - сау къал (норвежча) КЪАМАТУРГЪА – ХАЛКЪГЪА ЭМДА САЙТХАКъаматур – къама, тур – Джауланы къаматырча ур, Къампайтырча ур. Джатханынг, джукълагъанынг боллукъду – тамам. Уяныргъа джетгенди заман. Къаматур, тур. Душманны къамат, ур. Къаушатырча ур. Шохлагъа уа – къалкъан болуб тур. Бирликде тирилик – Къаматур: Къарачай-Малкъар-Тюркие. Аллахны аллында баш ие, Шукурла этебиз Анга – Бизни адам этиб джаратханы ючюн, Бизни муслиман этиб джаратханы ючюн, Бизни тюрк этиб джаратханы ючюн, Хакъ джолну танытханы ючюн. Тюркбюз – къаныбыз, джаныбыз бла, Джюрегибиз, ангыбыз бла – Къадарыбыз бла.
Кёлтюреди кёлюбюзню, Джыйдырады эсибизни, Танытады кесибизни. Айтады Къаматур: Тюрк халкъы, ёрге тур. Тарихинге тыйыншлы бол, Джазыуунга ие бол. Тин байрагъыбыз – Къаматур! Бизни харам джукъудан уятханлай тур, Азанча эшитилгенлей тур, Хорлам байракъча чайкъалгъанлай тур. Суу кетсе да таш къалыр. Сен да алай къала тур. Къаматур. Ким кетсе да, не кетсе да, Сен дунияда джашаб тур. Къаматур. Сен бирикдиресе бизни, Кёллендиресе бизни. Халкъыбызгъа Джюрюшлю бол дейсе, Эки дуниядан да Юлюшлю бол дейсе. «Амин» дейме мен да.
Халкъымса, байрагъымса, орайдамса мени. Терсейгенлени да тюз джолгъа бур, Бизни бирикдиргенлей, кёллендиргенлей тур. Миллет орайдача (Милли маршча) эшитилгенлей тур, Хорлам байракъча чайкъалгъанлай тур – Эркинликге, Тюзлюкге, Игиликге чакъыргъанлай тур.
Сыртда чалкъы чала турады къарт. Атлатыб-атлатыб чалады алай. Хыршысыны узунлугъуна, дюрюсюню кенглигине Сейирсинеме. Нарт юзюкден болур, эшта, ол. Сарыджилик тёлюден болур, эшта, ол. Къазауат, сюргюн, хапис – Бири да юзалмагъанды аны джилигин. Алай а, нек джокъду аны къатында киши? Къайдалла уланлары, туудукълары? Аны джилигин юзалмаса да къыйынлыкъ, Тукъумун, тийресин а къурутханды. Чалады чалкъы Бурун заманладан къалгъан пелиуан. Белинде зынгырдайла тёшю-чёгючю. Ауурлукъ да этмейле ала деуге. (Аланы бир башха джерде къойса, Чалкъысын таблар ючюн, артха къайытыргъа керекди. Артха къайытыргъа уа сюймейди къарт).
Анда-мында джаныу эте чалкъысына. Азыгъы да джанындады аны. 1990- чы джыллада Тюртюлгенем анга. Джылы джюзге джууукълаша эди аны. Быллай деуле болгъан болурла Бычакъ бла аю уугъа джюрюгенле. Бир ёгюз арыгъанында, аны орнуна сюелиб, Сабан сюрдюрген да быллайла болгъан болурла. Быллайла болгъан болурла, эшта, Багъатыр Татаркъан, тулпар Алий, гёджеб Къочхар… Быллай деуле джокъдула Къарачайда энди. Эшта, нарт юзюкню ахыр адамы болур бу къарт. 1943-чю джыл сюргюннге дери, Аз тюл эдиле быллай деуле Къарачайда. …Джуртда Джангыз Терекча кёрюнеди къарт, Къарачайны Къадау Ташына да ушайды ол. Мен анга тюртюлдюм да ушакъ этдим. Алай а, «джангыз нексе» деб сорургъа, базмай кетдим. Андан айырылыб, эндим ёзеннге, Эл кёчюб кетгенча кёрюндю кёзюме. Юйле тура эдиле – адам а джокъ. Анда-мында бир къарт кёрюнсе да, Сабий а – джокъ, сабий таууш джокъ. Джаш адам къалмагъанды элде. Джашла, къызла къалмайла элде. Тау элле баралла къуруб. Тау элле чачыла баралла. Халкълыгъыбызгъа тюшгенди къоркъуу. Кимдеди терслик?
жүктеу/скачать 2.02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|