Лекция Тағам өнімдерін буып-түюдің маңыздылығы. Тараның негізгі түрлерінің жіктелуі және сипаттамалары Тағам өнімдері жоғары тұтынушылық қасиетке ие болуы тиіс және халықтың рационды және қауіпсіз тамақтануына қабілетті болуы қажет


Сыра. Өнім өзгерісі буып - түюіне қойылатын талаптар



бет6/6
Дата22.06.2016
өлшемі403 Kb.
#152917
түріЛекция
1   2   3   4   5   6

Сыра. Өнім өзгерісі буып - түюіне қойылатын талаптар.

Ашытқы құлмақ және солодтан, судан өндірілген сыраның бұзылуы ең алдымен оның микробиологиялық табиғатына байланысты. Көбінесе инфекция сыра қайнатқанда кіреді.

Буып - түю құралдары иіссіз, дәмсіз және мүмкін болса, жарықты өткізбеу керек, сонымен қатар газ өткізбеу керек.

Буып - түю құралдары сырадағы өзгерістер мен жылудан пайда болған ақаулар, пастерленбеген сырадағы микроағзаларды жоя алмайды. Мұндай өзгерістерді болдырмау үшін сыраны сапалы өңдеу және дұрыс температурада сақтау керек (3-90С).



Буып - түю құралдары. Сыраға арналған тұтыну шалмегі жасыл түсті шалмектер (ТГЛ 8547) рычагты тығыны немесе (ТГЛ48 - 55511) салалы стандарт бойынша корончатты қақпағы болады. Сыйымдылығы 0,33-0,5л.

Алюминийден жасалған корончатты қалпақтары автоматты өңделмейді. Бұл қалпақтарды қолдану гигиеналық және экономикалық жағдайда үнемдейді. Ал басқа да тығындар көп қолданыстар микробиологиялық кірлейді, ал герметикалық қасиеттері нашарлайды. Тазарту қиынға түседі.

Стейни атты ықшамды, қысқа шалмек- шалмектің зең таралған формасы, бұл себептен ол өте жеңіл, ыңғайлы, мықтырақ басқа жолмен түрлеріне қарағанда.

Экономикалық жағдайларға байланысты шалмектер көп қайталанып қолдана береді (қайтармалы тауар) сол себептен тазартылып отырулары керек.

Сыраны тасымалдауға арналған жол мен түрлері:

а) ағаш бөшкелері (50-100л) немесе алюминийден жасалған арнайы резинадан жасалған сақиналары бар. Олар толығымен герметикалы және типі, беті майда болғандықтан тез тазарады. Алюминийді бөлшектері сыраның дәмін толығымен сақтайды;

б) ГДР (ТГЛ7-9199) стандартына сай ағаш жәшіктері. Бұл жәшіктер сыраға алкогольсіз шырындарға арналған (30 шаймек 0,33л);

в) ағаш жәшіктер 20 апоменарис - шалмектерге арналған (0,5л);

г) арнайы ағаш жәшіктері 20,25 және 30 шалмек 0,33л;

д) құрамалы толықтай гофриринген картонды (ТГЛ7-1015 немесе 7-1029) 25 шалмекке 0,5л арналған жәшіктер.



Даму бағыты. Тұтыну тарасы. Көптеген елдерде бір рет қолдануға арналған шалмек түрлерін өндіруді қарастырылып отыр. Бұл шалмек түрі кейбір елдерде қолданады, бірақ оның жеңіл және кішкентай болғанымен, көптеген шығындарға ұшыратады.

АҚШ-та және Еуропалық елдерде пастерленген сыралар темір банкаларда өндіріледі. Бірақ бұл банкалардың ішкі бетін лактау қиынға түсетін. Өйткені дұрыс лакталмаған банкалардың металл дәмі сыра дәміне әсер етеді.



Тасымалдаушы ыдыстар. Ағаш жәшіктердің орнына елдерде гитабельденген жәшіктер полиэтиленнен төмен қысымдағы қолданады. Сақтау және қолдану мерзімі 8-10жыл.

Бұл жәшіктердің артықшылығы ағаш жәшіктерге қарағанда ұзақ қолдануға болады, жөндеуді қажет етпейді, салмағы жеңіл (1,7-2,3кг), сол себептен тасымалдауға ыңғайлы, ылғалдылыққа төзімді, дыбыссыз болып келеді.



Басқада ішімдік сусындары. Өнімнің өзгеруі, буып - түюіне қойылатын талаптар.

Ішімдік сусындары - 20-25% спирт пен суды араластырып басқада ароматты дәмдеуіштер мен қоспаларды (жеміс шырындары, жұмыртқа, қант) қосып алынатын ішімдік түлері.

Спиртпен судың мөлшері көп болғандықтан микроағзалар тіршілігі жойылады. Керісінше, бұл өнімге күшті бөгде иістер әсер етулері мүмкін, сондықтан буып - түйілетін ыдыстары иіссіз, дәмсіз және аромат өткізбейтін болу керек. сол сияқты газ өткізбейтін және спирт пен су ұшып кетпеуі үшін, тығыны мықты болу керек.

Буып - түю құралдары. Ішімдік сусындарына арналған тұтыну бөлшектері. (ТГЛ521115;1-521115;5) салалы стандарт бойынша шыны шалмектері. Тығындары қатты поливинилхлоридтне жасалған, сонымен қатар кепілдік шығыны ретінде желатинді капсюль қолданады. Көбінесе бұрамалы алюминий қақпақтарын қолданады. Сыйымдылығы 0,1; 0,2; 0,25; 0,35; 0,7л .

Дәстүр күшіне байланысты керамикалы шалмектер (штейнагер үшін) қолданылады. Ол жолмен стандартталмаған.

Ішімдік сусындарына арналған тасымалдаушы таралар:

а) ағаш бөшкелер;

б) металды қақпағы бар транспортталатын ыдыстар, (ЕВМN, 1бет) салалы стандартты әр түрлі размерлерді шалмектер;

в) картон және затты поливинилхлоридті прокладкалары бар әр түрлі өлшемдегі шыны шалмектер;

г) құрамалы гоффирленген картон (ТГЛ7-1015) саласы стандартқа сай жәшіктер.

Даму бағыты дәл сыраға арналған сияқты.



Алкогольсіз салқындатқыш шырындар.

Өнім өзгерістері, буып-түйілуіне қойылатын талаптар қарапайым суға қарағанда табиғи және жасанды десертті суда (минералды, сельтер) тұз және қөмірқышқылды мөлшері көп болады, ал лимонадтар, жеміс сусындары сонымен қоса, табиғи ароматты заттар, жеміс шырыны, қант, органикалық заттарды қоса қамтиды.

Құрамында көмірқышқылы болғандықтан ыдыстар толықтай газ өткізбеуі тиіс. 250С температурада газдың жоғары қысымын пайда болады, сол себептен шырындардың қақпағы ұшып кетуі мүмкін, ал кейбір жағдайда мүмкін мүлдем атылып кетуі мүмкін. Сол үшін сақтау t=26-100С болу керек.

Буып-түю құралдары. Тұтыну тауарлары.

ТДР (ТГЛ8457) стандарты бойынша шыны бөтелкелері қақпақтары (ТГЛ48-55511) стандартына сай, сыйымдылығы 0,33л.

Тасымалданатын таралар:

а) ағаш немесе алюминий бөлшектері (лимонад үшін);

б) ГДР (ТГЛ7-9179) стандарты бойынша ағаш жәшіктері, 30 бөтелкелер үшін (0,033л).

Даму бағыты. Тұтыну таралары. Басқа елдерде жеңіл шыны 1рет қолдануға арналған шалшектерді қолдануға тырысады, бірақ бағытының жоғары болғаны кедергі тудырады.

Бұл деңгейге жету үшін тырысқандармен металы Батыс Германияда 1рет қолдануға келетін бөтелке 3% құрайды.

ЧССР мен басқа елдерде көмірқышқылы жоқ лимонадты полиэтиленді стақандарға құяды. Бұл стакандар ыңғайлы және сорып ішуге арналған салампалары болады.

Германияда бұл тара түрлері аз мөлшерде қолданыс табуда.


Лекция 30. Полимер тараны утилизациялау
Пластмасса қалдықтары экология үшін ең қауіпті деп есепетеледі.

Полимер тара шығаратын кәсіпорындарында пайда болатын өндірістік сфераның қалдықтарын технологиялық қалдықтар деп атайды. Олар тара шығару үшін өндісіке қайта қайтарылады.

Технологиялық қалдықтардан өнім шығару алдына мына мына операциялар жүргізіледі: сорттау және бөлу, тазарту, алдын ала ұсақтау (қажет болса), ұсақтау, гранулаға айландыру (қажет болса), ыдыстау, жаңа шикізатпен араластыру және бояу қосу (қажет болса), қайта өңдеуге жіберу.

Бұндағы негізгі операциялар болып алдын ала ұсақтау және нақты ұсақтау табылады. Бұл жерде үлкен габаритті және пленкалы тараны, қалдықтарды пышқы, пышақ және т.б. қолдану арқылы кеседі, содан соң ұсақтауға жібереді.

Ұсақталған қалдықтарды магниттік сеператорлардан өткізіп мүмкін болған метал қосылыстарын бөліп шығарады.

Бұдан кейін ұсақталған қалдықтарды таза күйінде немесе жаңа шикізатпен араластырып қайта өңдеуге жібереді.

Жаңа шикізатқа қосылатын қалдықтардың көлемін мына формула бойынша анықтайды:

К = Сп /1+С; С =А-1,

мұндағы К - жаңа шикізатқа қосылатын қалдықтардың массалық үлесі ( 0-ден 1-ге дейін өзгереді); А - полимер материалдың типіне байланысты коэффициент (полихлорвинил үшін А = 4, полиэтилен үшін А = 6).

Сонымен, технологиялық қалдықтарды қайта өңдеу қиынға түспейді.

Қолданыста болғаннан пленка, жіп, жгут, маталар мен кілем тәрізді өнімдердің қиындаларын қайта өңдеу кезінде көптеген проблемалар туындайды. Әдетте бұндай қалдықтар әр түрлі екіншілік материалдардан құралады және ласталған түрде болуы мүмкін.

Сондықтан полимер қалдықтарын қайта ұқсату проблемаларының бірі болып әртүрлі қалдықтарды түр-түріне бөлу табылады. Бірінші сатыда полимерлерді металдар және басқа қоспалардан ажыратады. Екінші сатыда қалдықтарды төрт топқа бөледі: полиолефандар, хлоры бар пластмассалар (ПВХ, ПВДХ), полистирол пластиктер, басқа полимерлер.

Қалдықтарды қайта ұқсатудаға маңызды процестер болып оларды жуу арқылы тазарту және кептіру табылады.

Циклон арқылы және флотация әдісімен ажырату кезінде бір сәтте жуу да жүргізіледі. Басқа әдістер қолданылғанда жуу үшін арнайы жуғыш заттар салынған ванналар қоданылады немесе барабанды машиналар пайдаланылады.

Жуудан кейін центрифугалау және содан кейін жылы ауа жіберу немесе инфрақызыл сәулелерді колдану арқылы кептіру жүргізіледі.

Ажырытып алынған, ұсақталған, жуылып кептірілген қалдықтарды тазалық дәрежесіне қарай толық қанды орауыш (мысалы, полиетилен пленкасы) өндіру үшін, немесе құрылыста, ауыл шаруашылығында, жолдар салу кезінде және басқа да халық шаруашылығы салаларында қолдану үшін пластмасса өнімдерін шығару үшін қолдануға болады.

Ажырату, ұсақтау және жуудан кейін қалдықтарды белгілі бір параметр бойынша, мысалы термотұрақтылық уақыты бойынша топтастыру пайдалы болып табылады.

Екіншілік шикізатты қайта ұқсату кезінде қолданылатын материалдың табиғатын, бастапқы материалдың және оны өндеу технологиясының ерекшеліктерін ескеру қажет.



Екіншілік шикізаттың сапасы технологиялық қадықтардың сапасына және бастапқы шикізаттың сапасын тең болмайтынын есте ұстау қажет. Осы себептен пластмассаның екіншілік шикізаттарының кейбір түрлерін бастапқы полимер материалыдарын алмастырғыш емес, тек қосымша шикізат базасы есеьінде қолдану қажет. Бұндай шикізаттарды қолдану шаруашылықтағы пайдасымен қатар экологиялық мәселелерді шешу жолы болып табылады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет