Лекция тезистерi және оларға дайындалуға арналған
жүктеу/скачать 0.86 Mb. Pdf көрінісі
|
|
30 3. Қоғамға қауiптi әрекет немесе әрекетсiздiк. Әрекет — адамның белсенді қимылы. ҚК-те көзделген қылмыстардың басым көпшілігі әрекет арқылы жасалады. Қылмыстық әрекетсіздік — жасауға болатын және жасалуға тиісті қандай да бір әрекетті адамның жасамауы. Әрекетсіздікке байланысты көзделген қылмыс құрамдары онша көп емес. Құқыққа қайшы, қоғамға қауіпті іс-әрекет қандай да болсын қылмыстың объективтік жағының қажетті белгісі болып табылады. Қоғамға қауіпті іс-әрекет бұл кінәлі тұлғаның құқыққа қайшы, саналы, белсенді немесе енжар түрде қоғамдық қатынастарға зиян келтіретін мінез - құлқының сыртқы көрінісі болып саналады. Кез келген қылмыстық іс-әрекет объективтік тұрғыдан алғанда қоғамға қауіпті. Оның қауіптілігі құқық қорғайтын қоғамдық қатынастарға қиянат пен қол сұғу қаупін туғызу арқылы сипатталады. Іс-әрекеттің қоғамға қауіптілігінің дәрежесін біріншіден келтірілген зиянның мөлшері, қол сұғылатын объектінің құндылығы арқылы анықтайды. Іс-әрекеттің қоғамға қауіптілігінің негізгі белгілерінің бірі оның құқыққа қайшылығы болып табылады. Мұндай белгінің болуы азаматтарды заңсыз қылмыстық жауапқа тартуға жол бермеудің кепілі болады және заңдылықтың қатаң сақталуын қамтамасыз етеді. Іс-әрекет – адам мінез-құлқының сыртқы шынайы көрінісі болып табылады. Осыған орай адамның ниеті, пікірі, қаншалықты зиянды болғанымен, ол белгілі бір іс-әрекетпен ұштаспаса, ол қылмыстық жауапқа тартылмайды. Іс-әрект – адамның саналы мінез-құлқының көрінісі. Сонымен адамның санасынан тысқары болған кезкелген дене қозғалысы, ол қаншалықты қоғамға зиянды залал келтіргені не зиян келтіру қауіпін төндіргеніне қарамастан, қылмыстық-құқықтық тәртіппен жазаланатын іс- әрекетке жатпайды. Адамның өзінің еркіне байланысты емес, одан тыс жағдайда тойтарылмайтын күштер (күш қолдану мен қорқыту) арқылы қоғамға зиянды залал келтірілген болса, онда қылмыстық-құқықтық іс-әрекет туралы сөз болуы мүмкін емес. Тойтарылмайтын күштерге-табиғат апатының, хайуанаттар, есі ауысқан адамдар мен дүлей күштің әсерінен адамның өз ойы, еркі арқылы белгілі бір іс-әрекетті істеу мүмкіндігінен айырылуы жатады. жүктеу/скачать 0.86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|