Лекция тезистерi және оларға дайындалуға арналған
Тақырып: Жазаның жүйесi мен түрлерi
жүктеу/скачать 0.86 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1. Жаза жүйесiнiң түсiнiгi және оның мәнi.
- 2. Жазаның түрлерi.
|
14 Тақырып: Жазаның жүйесi мен түрлерi Мақсаты: Жазаның жүйесi мен түрлерiн білім алушыларға түсіндіру Жоспар: 1.Жаза жүйесiнiң түсiнiгi және оның мәнi 2.Жазаның түрлерi 1. Жаза жүйесiнiң түсiнiгi және оның мәнi. Жаза жүйесі деп қылмыстық заңмен бекітілген, салыстырмалы ауырлығы ескеріле отырып, белгілі тәртіппен орналастырылған жаза түрлерінің соттар үшін міндетті және толық тізімі айтылады. Заң жүзінде бекітілген жазалар жүиесінің мәні — осы жүйеге сүйене отырып, жазаның қайсысы — ең ауыр, ал кайсысы — жеңіл екендігін анықтап білуге болатындығында. Жүйеге енетін жаза түрлерінің барлығы екі топқа бөлінеді: негізгі және қосымша болып. Негізгі жазалар — жазаның дербес түрі ретінде ғана тағайындалынатын түрлері, оларды басқаларына қосымша ретінде біріктіруге болмайды, және де, жазаның мақсаттарына жету негізінен, осы негізгі жазалармен байланыстырылады. 60 Қосымша жазалар — негізгі жазаға қосылып тағайындалатын, жазаның мақсатын жүзеге асыруда оған көмекші роль атқаратын жазаларды айтамыз. Жазалардың бұл түрі негізгі жазаларды ғана қолдану жазаның мақсаттарын қамтамасыз етпейтін жағдайда қолданылады. 2. Жазаның түрлерi. Қылмыстық заңның 40-бабына сай келесі жаза түрлерi көрсетілген: 1. Қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін кінәлі деп танылған адамға мынадай негiзгi жазалар: 1) айыппұл; 2) түзеу жұмыстары; 3) қоғамдық жұмыстарға тарту; 4) қамаққа алу қолданылуы мүмкiн. 2. Қылмыс жасағаны үшін кінәлі деп танылған адамға мынадай негізгі жазалар: 1) айыппұл; 2) түзеу жұмыстары; 3) бас бостандығын шектеу; 4) бас бостандығынан айыру; 5) өлiм жазасы қолданылуы мүмкiн. 3. Қылмыстық құқық бұзушылық жасағаны үшін кінәлі деп танылған адамға негізгі жазамен қатар мынадай қосымша жазалар: 1) мүлкін тәркілеу; 2) арнаулы, әскери немесе құрметтi атағынан, сыныптық шенiнен, дипломатиялық дәрежесiнен, бiлiктiлiк сыныбынан және мемлекеттiк наградаларынан айыру; 3) белгiлi бiр лауазымды атқару немесе белгiлi бiр қызметпен айналысу құқығынан айыру; 4) шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан Республикасының шегiнен тысқары жерге шығарып жiберу қолданылуы мүмкін. Жазаның негізгі түрлеріне тек өзінше бөлек тағайындалатын жазалар жатады, олармен басқаларды толықтыруға болмайды, жазаның негізгі мақсаттарын орындау осылармен байланыстырылған ҚК-тің 40-бабына сәйкес, жазаның мұндай негізгі түрлеріне мыналар жатады: айыппұл; түзеу жұмыстары; бас бостандығын шектеу; бас бостандығынан айыру; өлім жазасы. Қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін кінәлі деп танылған адамға мынадай негiзгi жазалар: айыппұл; түзеу жұмыстары; қоғамдық жұмыстарға тарту; қамаққа алу. Қылмыс жасаған адамға ҚК-тің Ерекше бөліміндегі нормалар санкциясында белгіленген негізгі жазалардың біреуі ғана қолданылады. Мысалы, түзеу жұмыстары бас бостандығынан айырумен бірге бір санкцияда қарастырылғанмен, оларды бір-біріне толықтыру ретінде тағайындауға болмайды. |