Мал дәрігерлік арахнология
жүктеу/скачать 112.73 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Малды қаракурт шағуы
| 1 2 3 4 5
17-сурет. Қышыма кененің тері қабатына жұмыртқа салуы 11-625 161 айналады. Терінің эпидермис астындағы қабатының көтеріліп өсуі- не байланысты екінші, яғни телеонимфа тері үстіне шығып қала- ды. Мүнда еркек кенелермен шағылысқаннан кейін терінің басқа жеріне көшеді де, үрғашы кенеге айналғаннан кейін терінің эпи- дермис қабатын тесіп, салынған жолға жүмыртқалай бастайды. 8агсоріез кенелерінің толық өсіп, дамуына 15-19 тәулік кетеді. Өзіне жайсыз қоршаған ортаға түсіп қалған кенелер өсіп, өн- бейді. Олар ыстық-суықтықтың және ылғалдықтың өзгеруіне өте сезімтал болғандықтан 15 тәуліктен соң-ақ қозгалымпаз қасиетін жогалтып, жансызданады. Эпизоотологиясы. Саркоптоз қотыры мал бір-бірімен жана- сқанда жүгады. Әсіресе, малды үзақ уақыт бір суаттан суарса немесе ортақ жайылымда жайса, қышыма қотыр тез тарайды. Бүл ауру негізінен, күз бен қыста шыгады. Көктемде мал түлеп, жүні түскен кезде, мал қотырдан бірте-бірте сауыгып, саркоптоз- дың клиникалық белгілері жөнді байқалмайды. Бірақ бүл кезде Загсоріез кенелері мүлдем жойылып кетпей дененің төменгі жа- ғындагы тері қатпарларында бірен-саран сақталуы мүмкін. Күзде кенелердің өсіп, өнуіне қолайлы жағдайлар туады, жауын-шашын молайғанда қотыр кенелері тез көбейіп, ауруды қайта қоздыра- ды. Сондықтан қышыма қотырына қарсы бағытталған күзгі ша- раларды мұқият және дер кезінде жүргізу қажет. Қора қабырғасында және оның ішіндегі жабдықтарда қалып қойған қышыма қотыр кенелері қоршаған ортада өсіп, өнбейді, тек тіршілік қабілетін 3 аптаға дейін сақтайды. Клиникалық белгілері. Қышыма қотырдың жасырын кезеңі 15-20 күн. Саркоптоздың алғашқы сырт белгілері малдың басында, көз маңында, түмсығында байқалады. Жылқы мен шошқаның ал- дымен мойнында, жауырынында, сонан соң төс жағына тарап және қүйрығының түбіне жайылады. Түйенің қотырға мойны, сандарының ішкі жағы, бас терісі, аяқтарының жүлығы, бақайларының арасы шалдығады. Алғашқыда қотыр ошақтары қатты қышиды, сонан соң онда кішкене түйіншек- тер және іріңді бөртпелер пайда болады. Қышыған жерлерін мал қасиды, сондықтан зақымданған терісі жарылып кетеді. Терісі қатпарланып жүні түсіп қалады, мал арықтайды. Ірі қара мен қойда саркоптоз өте сирек кездеседі. Саркоптозға негізінен қойдың бас терісі, ал мүйізді қараның бас және мойын терісі шалдығады. , Саркоптозды анықтау тәсілдері псороптоздағыдай. Бір ес- кертетін нәрсе Загсоріез кенелері өте үсақ және терінің ішін, иғни эпидермис қабатын мекендейді. Сондықтан теріден микрос- копиялық зерттеу үшін қырынды алғанда, теріні қанды-сөл шық- қанша тереңірек қыру керек. Саркоптоздың емі мен дауа шаралары да псороптоз ауруын- дағыдай. Малды қаракурт шағуы Қазақстанның оңтүстік аудандарында малды қарақүрт шағуы кейбір жылдары жиі кездесіп түрады. Қарақүрт уы қойдан басқа түліктің баршасына өте қауіпті. Қарақүрт уы адамға да өте қауіпті. Қарақүрт шаққан адамның дене қызуы шұғыл төмендейді, адам қара терге түседі, соңынан жүрегі салдануы мүмкін. Қарақүрттың көзге әрең ілінетін бір тамшы уы, санаулы ми- нут ішінде төрт есекті өлтіруге күші жетеді. Қарақүрт буынаяқтылар - Асһгоросіа топтамасына өрмекші төрізділер - Агаскпоісіеа классына, өрмекшілер - Агапеіпа тегіне және Ьаіһгосіесіиз Ігесіесітрийаіш түріне жатады. Қарақүрт деген қазақша аты ғылымға атау ретінде енген. жүктеу/скачать 112.73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|