Мазмұны: Қалыптасқан қазақстан- 2050 стратегиясы



бет9/11
Дата22.02.2016
өлшемі5.05 Mb.
#375
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Глава государства в Послании народу Казахстана «Стратегия «Казахстан-2050»: новый политический курс состоявшегося государства» подчеркнул необходимость масштабной модернизации сельского хозяйства, особенно в условиях растущего глобального спроса на сельхозпродукцию. В связи с этим в нашей области 12-13 февраля состоится республиканский агрофорум-2013. Как сказал исполняющий обязанности начальника областного управления сельского хозяйства Талгат Дуйсебаев, на предстоящем форуме, инициированном руководством области, ожидается участие министра сельского хозяйства РК Асылжана Мамытбекова, приедут руководители ряда финансовых институтов, крупных компаний, крестьянских хозяйств, ученые. На форуме разговор пойдет о развитии агропромышленного комплекса республики, и в частности – нашего региона, о ходе реализации сельскохозяйственных инвестиционных проектов, государственных программ, инновационных исследованиях, перспективах развития АПК в нашей области. Надо сказать, что проведение агрофорума в области не случайно, так как две трети нашего населения проживает в сельской местности и, в основном, занято сельскохозяйственным производством. Поэтому от темпов развития этой отрасли во многом зависит экономика региона, занятость населения, следовательно, благополучие и достаток сельчан. Кроме того, в последние годы в регионе активно реализуется ряд государственных программ. Сейчас в области более двадцати хозяйств занято разведением племенных животных. Из них 5 занимаются разведением крупного рогатого скота (удельный вес КРС — 1,6%), 7 хозяйств разводят племенных овец (удельный вес — 10,2), 5 хозяйств занимаются коневодством (удельный вес — 5,8%) и 6 – верблюдоводством (удельный вес — 10,2 %). Работают свыше пятидесяти пунктов искусственного осеменения и один дистрибьюторский центр, занятый улучшением породы. С 2011 года идет реализация программы «Сыбага», основной целью которой является развитие мясного скотоводства. И сейчас наблюдается тенденция роста числа желающих участвовать в программе. С начала программы через АО «НУХ «КазАгро» выданы льготные кредиты, за счет которых приобретены тысячи голов крупного рогатого скота молочной и мясной направленности, организовано около шестидесяти фермерских хозяйств. В прошлом году в сфере сельского хозяйства реализовано три проекта. С участием СПК «Кызылорда» в Аральском и Казалинском районах введены в эксплуатацию два рыбоперерабатывающих завода. Идет работа над проектом строительства комбикормового завода. В областном центре АО «Фонд финансовой поддержки сельского хозяйства» начало строительство теплицы общей площадью пять с половиной гектаров. Принимаются меры по созданию собственной кормовой базы, увеличиваются посевы кормовых культур, ведется работа по эффективному использованию отгонных пастбищ, планируется ввод в эксплуатацию двух заводов по производству концентрированных кормов. До 2015 года запланировано создание двух хозяйств-репродукторов, двух откормочных площадок и 80 фермерских хозяйств. Казахстан вошел в Таможенный союз, ожидается вступление во Всемирную торговую организацию. Между тем специалисты отмечают низкий уровень производительности труда в сельскохозяйственной отрасли, несовершенство используемых технологий, мелкотоварность производства, что не позволяет вести сельхозпроизводство на интенсивной основе, обеспечивать полное использование материальных, трудовых и других ресурсов. Эти факторы, безусловно, негативно отражаются на конкурентоспособности отечественных сельхозтоваропроизводителей на международном рынке. Поэтому встает необходимость применения новых инструментов государственного регулирования и модернизации отрасли, о которых будет идти речь на предстоящем агрофоруме-2013.
//Кызылординские Вести.-2013.- 9февраля.-С.2
72

Жанибек ИСАЕВ



АКАДЕМИК АБЕЛ АГАНБЕГЯН:

«У ОБЛАСТИ БОЛЬШОЙ ПОТЕНЦИАЛ»

В минувший четверг по приглашению акима области Крымбека Кушербаева в Кызылорде побывали заведующий кафедрой Российской Академии народного хозяйства и государственной службы при Президенте Россий-ской Федерации, академик РАН Абел Аганбегян, ведущие специалисты в области корпоративного менеджмента и экономики РАН Сергей Календ-жян и Людмила Клеева. Российские гости посетили Кызыл-ординский государственный университет имени Коркыта-ата, ознакомились с материально-технической базой вуза, встретились с преподавателями и студентами. Гости приняли участие в состоявшемся во Дворце студентов КГУ заседании «круглого стола» на тему «Казахстан и Россия: высокая динамика роста стратегического партнерства и процесса интеграции». В работе заседания участвовали заместитель акима области Акмарал Альназарова, представители нефтегазовой отрасли региона, промышленности, сельского хозяйства, ученые. Ректор университета Кылышбай Бисенов, представляя аудитории российских ученых, в частности, отметил знаменательность приезда в регион Абела Аганбегяна. Иностранный член Болгарской и Венгерской академий наук, член-корреспондент Британ-ской академии, доктор экономиче-ских наук, профессор А.Аганбегян в годы перестройки был советником генерального секретаря ЦК КПСС Михаила Горбачева по вопросам экономики, ректором Академии народного хозяйства при Совете Министров СССР, а затем – при Правительстве Российской Федерации. Работал главным редактором журнала «ЭКО», был членом редколлегии журнала «Наука и жизнь». Автор двух десятков монографий, почти 400 научных и учебно-методических трудов. Является автором концепции экономической перестройки общества, многих научных трудов, которые нашли широкое применение не только в России, но и в других странах. На заседании А.Аганбегян рассказал о нынешнем положении экономики США, Бразилии, Китая, стран Западной Европы, подробно остановился на антикризисных программах России. Надо отметить, что богатые знания и опыт, которыми обладает этот уникальный человек, заставляют прислушиваться к каждому его слову. Гость поблагодарил кызылординцев за теплый прием. В знак признательности ректор университета вручил гостю юбилейную медаль вуза, выразив надежду на долгосрочное и плодотворное сотрудничество. После заседания А.Аганбегян ответил на вопросы корреспондента «КВ». – Абел Гезевич, какова цель Вашего визита в Кызылорду? – Цель – участие в разработке программы стратегического развития Кызылординской области, рассчитанной до 2020 года. Я побывал на приеме у акима области Крымбека Кушербаева, где мы подробно обсудили детали этого проекта. Речь идет о программе, которая в будущем позволит сделать качественный прорыв в экономике региона, поднять промышленное производство, сельское хозяйство. Сейчас, например, сельскохозяйственные продукты область, в основном, завозит извне, хотя у самой есть все возможности стать одной из ведущих в Казах-стане. Здесь лучшие условия для полива, температурный режим. Без развития промышленности, повышения производительности труда невозможно поднять экономику. При Советском
73

Союзе, ругайте его – не ругайте, в Кызылорде было машиностроение, работали известные всей стране целлюлозно-картонный и рисовый заводы, фабрика нетканых материалов… Другими словами, у области есть большой кадровый и сырьевой потенциал. Регион богат месторождениями, здесь высокая рождаемость. Надо кардинально улучшить жизнь населения. Концепцию стратегии развития области мы планируем подготовить уже к осени. – Вы были раньше знакомы с акимом Кызылординской области? – Да, с Крымбеком Елеуовичем я знаком с того времени, когда он был Чрезвычайным и Полномочным послом Республики Казахстан в Российской Федерации. Знаю этого человека как грамотного и умелого специалиста, разбирающегося в тонкостях мировой экономики, крепкого хозяйственника. На меня он произвел приятное впечатление. – Вы побывали в университете имени Коркыта-ата. И как Вам наш вуз? – Университет понравился. Чувствуется запас прочности: крепкая материально-техническая база, отличный профессорско-преподавательский состав. Знаю, что учебное заведение является одним из старейших в Казахстане, имеет высокий рейтинг среди вузов республики. Мне приятно было увидеть здесь знакомые лица – слушателей нашей академии. Уверен, эти люди вносят заметный вклад в науку, в развитие образовательного процесса. – Вы побывали во многих городах мира, и вряд ли Вас можно чем-то удивить. Но все же, какое впечатление произвел на Вас наш город? – Я в Кызылорде находился всего несколько часов, но увидел немало красивых архитектурных строений. Например, мне понравились здания областного медицинского центра, новой поликлиники. Что особо запомнилось, так это металлические ограждения вдоль центральных улиц. Хорошо придумано в плане безопасности пешеходов и водителей. В Москве такого нет… – Спасибо за беседу.

//Кызылординсие Вести.-2013.-16 февраля.-С.4

Ботагоз АЖАРБАЕВА


СЕМЕНА — ЭЛИТНЫЕ, ЖИВОТНЫЕ — ПЛЕМЕННЫЕ

В нашей области с рабочим визитом находился министр сельского хозяйства РК Асылжан Мамытбеков. Он посетил Сырдарьинский район. В ауле имени Наги Ильясова А.Мамытбеков ознакомился с работой завода по очистке семян ТОО «Магжан и К», поставленного компанией «Petkus Technoloqie GmbH» (Германия). Современное оборудование позволяет подготовить семенной материал, соответствующий мировым стандартам. Его мощность – 6-7 тонн в час. Он предназначен для очистки семян риса, люцерны. По словам руководителя завода Рустема Сматова, общая стоимость проекта – 188 миллионов тенге, их них 113 миллионов было затрачено на строительство завода, остальная часть (75 миллионов) – на создание инфраструктуры, которая включает цех, два склада для готовой продукции и семь складов для хранения необработанного сырья. Здесь трудится около тридцати человек. Как отметил директор ТОО «Магжан и К» Дархан Ералиев, в настоящее время здесь очищают семена риса «Янтарь», «Маржан» и «Анаит». Готовая продукция поставляется в хозяйства почти всех районов области. Если в прошлом году было продано 3,5 тысячи тонн семян, то в этом году объем продаж планируется увеличить вдвое. Состоялся конструктивный разговор министра с главным «рисовым» инвестором области и партнером «Магжан и К», руководителем ПТ «Абзал и К» Абзалом Ералиевым о субсидировании рисоводче-ских хозяйств. Отмечено, что многие проблемы аграриев будут решены в рамках новой программы развития агропромышленного комплекса страны на 2013-2020 годы. В ауле Ширкейли А.Мамытбеков осмотрел откормочный комплекс крестьянского хозяйства «Ысамаддин». На протяжении десяти лет животноводы занимаются выращиванием и откормом лошадей и крупного рогатого скота, которых здесь 177 и 200 голов соответственно. На откорме в настоящее время находятся 52 лошади и 68 голов КРС. Ежедневно они прибавляют в весе от 600 до 1000 граммов. Период откорма в среднем 40-60 дней. По словам руководителя хозяйства Жанарбека Нурумбетова, в январе 2013 года было продано десять тонн мяса, дальше будет не меньше. В беседе с животноводами А.Мамытбеков отметил, что сегодня в развитии мясного животноводства акцент делается на увеличении поголовья племенных животных, поэтому фермеру необходимо уделить этому пристальное внимание.



//Кызылординские Вести.-2013.-16 февраля.-С.4

74

Қорқыт Ата атындағы ҚМУ қызметкерлері баспасөз беттерінде


Қ.А.БИСЕНОВ, техника ғылымдарының докторы, профессор

ҚОҒАМ ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗІ

САПАЛЫ БІЛІМ МЕН КӘСІБИ ЕҢБЕКТЕ
Мемлекетті нндустриалдық-инновациялық жаңғырту, еліміздің үдемелі экономикалық дамуын, қоғам мен жеке адам мүддесінің теңдігін қамтамасыз ету және әділеттікке негізделген әлеуметтік қатынастарды бекіту еліміздің болашақта гүлденуінің берік негізі болмақ. Жеке сектор мен кәсіби бірлестіктердің әріптестік ынтымақтастығына негізделген әлеуметтік - еңбек қарым-қатынастарының тиімді моделін қалыптастыру - Қазақстанды жаңғыртудың ең негізгі бағыттарының бірі.

Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті, Ұлт көшбасшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың - еліміздің баянды болашағынының сенімді бағдары іспетті биылғы Жолдауында [1] ел үкіметіне берілген тапсырмалар және әрбір сала бойынша қабылданған мемлекеттік бағдарламалар барша казақстандықтарға үлкен де жауапты міндеттерді жүктеп отыр.

Елбасының сан қырлы саясатының басым бағытының бірі қоғамды тұрақты әлеуметтік жаңғырту болса, оның нәтижесінде еңбек адамының мәртебесінің өсуі, еңбек өнімділігінің артуы, жұмыссыздықты жою, кәсіби шеберлікке жету, өмір сүру сапасын арттыру сияқты маңызды сапалық көрсеткіштерге қол жеткізу болып табылады. Елімізді шикізат өндіруші елден өнеркәсібі дамыған экономикаға айналдыру мемлекет алдындағы басты міндет болып саналады. Ал мұндай нәтижеге қол жеткізу білім сапасына тікелей байланысты.

Тәуелсіздік алғалы бері білім беру жүйесін жаңа мазмұнда дамыту мәселесі ешқашан күн тәртібінен түскен емес. Еліміздің Ата Заңынан бастап, «Білім туралы», «Ғылым туралы» Заңдары, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы [2-5] сынды стратегиялык кұжаттар жеке тұлғаның шығармашылық қабілетін дамытуга, оның өмір бойы білім алуын қамтамасыз етуге, құқығы мен бостандықтарын қорғауға бағытталган. Жоғары білім жүйесін Болон және Лиссабон конвенциялары негізінде реформалау осындай жүйелі жұмыстардың жарқын дәлелі.

Еліміз бүгін «білім-ғылым-инновация» деп аталатын үштағандық жүйе басқаратын постиндустриялық әлемге қадам басты. Елбасы негізін қалаған Назарбаев Университетінің қызметі отандық білім мен ғылымды әлемдік стандарттарға сәйкес жедел дамытуға серпін беріп қана қоймай, бүл үдерістің нағыз көшбасшысына айналды. Халықаралық «Болашақ» бағдарламасы бойынша дүниежүзіндегі ең алдыңғы қатарлы университеттерде білім алып, елге қызмет жасап жатқан мыңдаған жас мамандарымыз да кәсіби қызметтің үлгісі ретінде танылуда. Ендігі жерде осы бағдарлама аясына елдің барлық өңірлерінен, әсіресе, ауылдық жерлерден талантты жастар кеңінен қамтылатын болады. Отандық білім беру жүйесіне қазақстандықтардың үштен бірі тартылғанын ескерсек, бұл жүйені одан әрі дамыту ісі білім беру мекемелерін оңтайландыру, оқу- тәрбие үдерісін жаңғырту және білім беру қызметтерінің тиімділігі мен қажеттігін арттыру бағыттарында жүргізілу қажет.

75

Халықаралық тәжірибеге сүйене отырып, мектепке дейінгі білім мен тәрбие беруде заманауи тәсілдерді оқу үдерісіне енгізу кезек күттірмейтін мәселе. Өйткені, инноваңиялық білім беру технологиясымен мектепке дейінгі балаларды толық қамту және 3 тілде білім беруді біртіндеп енгізу жақандану уақытының заңдылығы. Бұл бастауыш сыныптан бастап жоғары оқу орнынан кейінгі барлық білім мекемелерінің өзара байланысын қалыптастыратын бірізділікті қамтамасыз етеді.



Жоғарыда аталған Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының басты міндеттерінің бірі 12 жылдық білім беруге көшу. 12 жылдық мектепке қатысты маңызды мәселелерді оңтайлы шешуге барлық жағдай бар. Сонымен қатар елімізде Назарбаев Зияткерлік мектептер жүйесі де қарқынды дамып келеді.Әлемдік еңбек нарығында білім сапасына, сонымен қатар кадрлардың кәсіби біліктілігіне үлкен мән беріліп отырғаны баршамызға белгілі. Әрбір азаматтың өз кәсіби біліктілігін тұрақты жетілдіріп отыруы да XXI ғасырда алдыңғы орынға шыққан ақиқат.

Қазақстанда халықаралық деңгейдегі колледждер желісін дамыту мәселесі ерекше койылуда. Кәсіптік және техникалық білім беру ұйымдары негізінде бизнестің қатысуымен оқу орындарын басқарудың кориоративтік түрін енгізу, жаңа білім беру үлгі-қалыптары мен оқу бағдарламаларын халықаралық аккредиттеуден өткізу алдағы атқарылатын келелі шаралар қатарында.

Үстіміздегі жылдан бастап дуалды - қос желілі білім беру жүйесін енгізу қолға алынып отыр. Білім алушының уақытының басым бөлігін өндірісте өткізу тәжірибесі Германияда, АҚШ-та, Ұлыбританияда, Сингапурде баска да елдерде сәтті жүзеге асырылған. Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі осындай әлемдік озық тәжірибені еліміздің білім жүйесіне енгізудің барлық алғышарттарын қалыптастырды.

Ішкі еңбек нарығы техникалық және кәсіптік білімді мамандармен өз дәрежесінде қамтамасыз етуді қажет етеді. Ірі өндірістер мен онеркәсіп салаларында кәсіби орта білімді мамандарга деген сұраныстың ерекше жоғары болуы олардың қарқынды дамуының нақты көрсеткіші.

Ел экономикасын дамытудың басты тетіктерінің бірі - кәсіптік білімнің мазмұнын жаңарту, білім алушының біліктілігін арттыру болып табылады. Сондықтан орта кәсіптік-техникалык білімді мамандар даярлау сапасына деген талаптың күшеюі де заңды қүбылыс [6]. Техникалық және кәсіптік білім саласында ескірген оқу-материалдық-техникалық базаны жаңарту; педагогтардың біліктілігін көтерудің тиімділігін арттыру; білім беру ұйымдары ұсынған мамандықтар тізбесі мен оқу бағдарламаларын экономиканың әртүрлі салаларының талаптарына бейімдеу мәселесі әлі толык шешімін таппай келеді.

Аталған саланың жүмысын жетілдіру үшін төмендегідей шараларды атқару қажет деп есептеймін:

Біріншіден, еңбек нарығының сұранысына болжам жасау және оған тұрақты мониторинг жүргізу. Бұл өз кезегінде кәсіби білікті мамандар даярлаудың мемлекеттік сұранысын және бейінін алдын-ала жоспарлауға мүмкіндік береді. Яғни, біз халыққа еңбек нарығының сұранысын, кәсіптік білім беру мекемелерінің мәртебесі, мамандарды нақты экономика салалары мен кәсіпорындарға орналасу мүмкіндігі туралы нақты ақпаратты ұсынатын болуымыз керек.
76

Екіншіден, жұмыскерлер және жұмыспен қамтылмаған азаматтарды кайта даярлау және жұмысқа орналастырудың толыққанды жүйесін қалыптастыру. Аталған бағыттағы жұмыстар шешімін тапса шетелдік жұмысшыларды отандық кәсіби кадрлармен толық ауыстыруға мүмкіндік ашылатын болады.

Үшіншіден, жұмыс берушілер мен бизнес кұрылымдарын орта кәсіптік білім беру жүйесін дамыту ісіне барынша тарту. Бұл біздің стратегиялық мүддеміздің басым бағытына айналуы тиіс.

Төртіншіден, ұлттық біліктілік жүйесін толыққанды қалыптастыру. Бұның кәсіптік-техникалық білім жүйесінде мамандар даярлау сапасын жоғары деңгейге көтеруге мүмкіндік беретін негізгі фактор екені анық.

Бесіншіден, техникалық және кәсіптік білімді қаржыландыру механизмдерін жан-жақты жетілдіру уақыт талабы.

Аймақ көлеміндегі орта мектептер мен колледждердің педагогикалық құрамының басым көпшілігі жоғары оқу орындарының түлектері. Сондықтан оларға сапалы білім беру басты міндет. Жоғары білім беру жүйесінде жүргізіліп жатқан жұмыстардың нәтижесінде бүгінгі күні студенттердің академиялық ұтқырлығын дамыту, оқу бағдарламаларының жұмыс берушілермен бірлесіп жасалуы, оқу-өндірістік практикалардың жұмыс беруші кәсіпорындар базасында ұйымдастырылуы ертеңгі кәсіби маман даярлау сапасын арттыруга бағытталған негізгі шаралар екендігі өмір шындығы.

Еліміздің болашағы бүгінгі білімді жастардың қолында екені баршаға аян. Олай болса бәсекеге қабілетті білім алу арқылы сапалы еңбек ету олардың өмірлік ұстанымына айналуы тиіс. Ал жастарымызға сапалы білім мен парасатты тәрбие беру ұстаздар қауымының қоғам алдындағы борышы.

Пайдаланылған әдебиеттер:


  1. Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту - Қазақстан дамуының басты бағыты. Қазақстан Республикасы Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. 2012 жылғы 27 қаңтар.

  2. Қазақстан Республикасының Конституңиясы. 1995 жылғы 30 тамыз.

  3. Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы. 2007жылғы 27 шілде, №319-111 ҚРЗ (2011.24.10.№487-ІУ ҚР Заңымен озгерістер мен толықтырулар енгізілген).

  4. Қазақстан Республикасының Ғылым туралы заңы. 2011 жылғы 18 ақпан, №407-ІУ ҚРЗ.

  5. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы №1118 жарлығымен бекітілген.

  6. Қазақстан Республикасында техникалық және кәсіптік білім беруді дамытудың 2008-2012 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 1 шілдедегі №626 жарлығымен бекітілген.

Резюме

В статье рассмотрены основные положения Послания Президента Республики Казахстан Н.А.Назарбаева народу Казахстана от 27 января 2012 года, а также ряд отраслевых государственных программ, имеющих важное значение для развития әкономики страны в целом. Освещены роль и место Законов Республики Казахстан «Об образовании», «О науке» и Государственной программы развития образования Республики Казахстан на 2011-2020 годы в развитии творческих способностей личности, в обеспечении условий для получения ею образования в течение всей жизни, в защите её прав и свобод. Подробно изложены актуальные проблемы системы технического и профессионального образования, рассмотрены рекомендации по совершенствованию её деятельности.

// «Ақмешіт» хабаршысы.-2012ж.-№1.-3-7б.

77

Күлбарам Сәдуақасқызы, Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің профессоры, Раманқұлова Әйгерім, магистрант


«Алкиндер» тақырыбын модульдік зерттеу

Қазіргі қоғамдағы түбегейлі өзгерістер мектептегі білім берудің жаңа сапаға ие болуы үшін тиімді әдістерді қолдануды талап етеді. Сондықтан бүгінгі күні орта білім беру ісін ыңғайлы, жағдайға бейімделгіш, талапты, оқыту сапасын арттырып, оны белсенді етуге мүмкіндік беретін жаңа педагогикалық технологияларды енгізуге үлкен мән берілуде. Сондай технологиялардың бірі — блокты-модульдік оқыту технологиясы.

Төменде "Алкиндер" тақырыбын өтудің жөн-жобасын мүғалімдерге көмек ретінде ұсынып отырмыз.

Сабақ мақсаты: көмірсутектер қасиеттері мен құрылым ерекшеліктері жайлы білімді пайдалана отырып алкиндер қасиеттерін танып білу.

Сабақ типі: тақырыпты модульдік зерттеу.

Жабдықтар: Усманованың "Химия — 9" оқулығы, 206-бет (бейіндік оқыту), модульмен жұмыс бойынша нұсқаулық, тапсырмаларды тексеру парақтары.

"Алкиндер" модулімен жұмыс жасау бойынша оқушыларға арналған нұсқаулық мәтіні мынадай болады.

Жұмысты бастар алдында "Өзіндік бағалау парағын" жасаңыз. Осы жұмысты орындау барысында бір блоктан екінші блокқа біртіндеп ауыса отырып, блок тапсырмаларының барлығын орындап, өз жұмысыңды әрбір блок бойынша үсынылған критерийлер бойынша бағалау керек.

Оқулықтың 48 параграфының материалын пайдалана отырып, жұмысты орындауға кірісіңіз.

Егер кейбір тапсырмаларды орындау кезінде қиындық туындаса, мүғалімнен көмек сұраңыз.

Бірінші блок.



Кіріспе.

Мына сұрақтарға жауап бер.



    • Көміртектің гибридизациялаудың қандай типтерін білесің?

    • Жабу өдісі бойынша коваленттік байланыстың қай түрін білесің?

    • Изомерияның қандай түрін білесің?

    • Көмірсутектер реакцияларының қай типтерін білесің?

    • Еселі байланыстары бар қосылыстарға реакциялардың қай типтері тән?

Осы блок тапсырмаларын тексеру келесі жолмен жүзеге асады: осы тапсырманы орындауға бөлінген уақыт (10 мин) өтісімен, жауаптар проектордың экранына шығарылады. Әрбір дұрыс жауап үшін 1 балл.

Екінші блок.



Құрылымы.

Алкиндер қатарындағы көмірсутектердің келесі жоспар бойынша сипаттамасын беріңіз.

1. Көмірсутектердің осы класындағы атаулары.


  1. Анықтамасы.

  2. Көмірсутекті гибридизациялау типі.

  3. Валенны бұрышы.

  4. Молекула формуласы.

  5. Байланыс түрі (сигма және пи байланыс санын көрсете отырып).

  6. Байланыс ұзындығы.

  7. Атаудағы бар жұрнақ.

  8. Алкиндер класының бірінші түрінің ресми емес аталуы.

3,3 — диметилпентин — 1 заттегі үшін көмірсутектің өрбір атомын гибридизациялау типін корсетіңіз. Ол үшін алдын ала оның қүрылымдық формуласын құрастырыңыз.

Блок тапсырмаларын тексеру: орындалған тапсырманың дүрыстығын мүғалім үстеліндегі үлгімен салыстыра отырып, тексеріп шығыңыз. Осы блок үшін жоғары баға 6 пайыз.



Үшінші блок.

Изомерия және тізбектер.

Алкиндерге арналған изомерия түрлерінің саны мен аталуын көрсетіңіз.

Не себептен алкиндер үшін кеңістік изомерия тән емес?

Құрам заттегі үшін әрбір түрдегі изомерлердің 3 жұбының қүрылымдық формуласын құрастырыңыз және әрқайсысын атап шығыңыз.

Тексеру: мұғалімнен осы блоктың жауабын қараңыз. Осы блок үшін жоғары пайыз саны — 4.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет