Жіктік жалғау.
Сравните: есім сөздердің жіктелуі.
Единственное число
Множественное число
І. I.Мен оқушы-мын. мын,-мін, -бын, -бін, -пын,пін.
–мын,
І.Біз отыр-мыз. мыз/міз, Біз оқушы-мыз. быз/ біз
С II.Сен оқушысың сың/сің Сіз оқушысыз. сыз/сіз
ІІ. Сендер оқушы-сыңдар.
сыңдар/сіңдер Сіздер оқушы-сыздар. сыздар/сіздер
ІІIII.Ол отыр. Ол оқушы. -
ІІІ.Олар отыр. Олар оқушылар.
В I лице ед.ч. к основе слова прибавляются окончания -мын/-мін,-бын/-бін,-пын/-пін, а вомн.ч. -мыз/-міз,-быз/-біз,-пыз/-піз. В зависимости от того,на какой звук оканчиваетсяоснова слова.
Етістіктің жіктелуі.
Единственное число
Множественное число
I.Мен келдім -ым/ім/м
I. Біз келдік к/қ
II.Сен келдің -ің/ың/ң
Сіз келдіңіз -іңіз/ыңыз/ңыз
II.Сендер келдіңдер ңдар/ңдер
Сіздер келдіңіздер ңыздар/ңіздер
III.Ол келді -
III. Олар келді -
*1 -жаттығү.Добавьте окончания -мын/-мін,-мыз/-міз и переведите на русский язык.
Мен мүғалім... Біз дәрігер.... Біз күшті... Мен бірінші... Мен инженер... Біз есепші..
*2-жаттығу.Проспрягайте следующие слова.
Студент,сатушы,немере,ақылды.
*3- жаттығу.Составьте предложения со следующими словами.
Біз
екінші... студент...
қазақ...
орыс...
қалалық...
*4-жаттығу.Переведите слова в скобках и выделите личные сончания.
Менің ағам(корреспондент)емес,(писатель). Ауылда (животноводы, ветеринары,садоводы.доярки, продавцы, пахари, плотники, водители,рыбаки) өте қажет.(Шахтер) - өте қиын және қажет жүмью.(Ученый,инженер,летчик,архитектор) болу үшін өндірісте жүмыс істеу керек.Мен - (ветеринар),менің қарын-дасым ~(продавец)!Мен өзім -(доктор).ал менің досым -(агроном).
5-жаттығу:Переведите предложения на казахский язык.
Ты шахтер. а я бухгалтер. Твоя мать кем работает? Она преподаватель. Асет продавец.
Вы алматинцы или приезжие? Я украинец. А мой друг русский. Мы экономисты, а выкоммерсанты. Вы преподаватель. Моя сестра певица. Его брат снабженец. Вы студенты.
6-жаттығу.Төмендегі сөздерді жікте.
Азамат,саясаткер,өркендету, дамыту.
7-жаттығу.Сөз құрамына талда.
Бауырым, Ахмет! 11 маусымда жазған хатыңды алдым. Профессор тамыз айында Ырғыз бен Торғайға барып, сол жақтан Қызылордаға соғатын боп уәде беріп, Берлинге қайтып кетті. Мен оған Қостанайдан бастауын әтіндім. Ол бұған келісті. «Егер осы өңірге барсаңыз, Ахмет Байтұрсынұлын ұшырастыруға тиіссіз. Бұл кісі сізге серік болады»-дедім... Абай мен Алтынсары баласы жөніндегі жазуыңды күзге дейін бітірсең де кеш емес. Нәзір де Абай тураөзің жазсаң, жақсы болар еді. Ол сенің ағаң емес пе?
Достарыңызбен бөлісу: |