Мазмұны кіріспе 3
жүктеу/скачать 195.31 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.3 Сын тұрғысынан ойлау технологиясының жалпы сипаттамасы және әдебиеттік оқу сабақтарында қолданылуы
| Рөлдік ойындар
Әрлі-берлі пікірталас Диалог-талас Бұрыштар әдісі (оқушылардың белгілі бір позициялы бұрыштарға тұрады. Бір топтан шыққан дәлелді ойды-келесі топтың оқушылары жалғастырып отырады. Оқушылар келесі бұрыштарға ауысып отырады. Қозғалғыш сыныптың ортасында отырады, кезкелген топтың пікірталасына араласа алады) 6 қалпақ (қалпақтардың түстеріне сәйкес ойлау үшін, оқушы өзінің пікірінің дұрыс немесе бұрысын дәлелдейді) Аквариум Өз ойы және өзгенің ойын тыңдауды ұсыну тәсілі Тізбек құру (5 жолды өлең, шеңбер бойынша бір-біріне беретін суреттер. Әрқайсысы 5 жолды өлең құрып, өз ойын дәлелдеп шығуы) Еркін хат, эссе Ирек (бірін-бірі оқыту) ауысып отыратын топпен жұмыс. ҰБО әдістемесі. 5 жолды өлең 1 қатарға-тақырыпты бір сөзбен жазу (зат есім) теңдеу 2 қатарға-тақырыпты 2 сөзбен жазу (екі сын есім) қарапайым, күрделі 3 қатарға-3сөзбен жазылады (етістік) шығарады, табады, қосады 4 қатарға-4 сөзбен жазылады, тақырыпқа жақын сөзбен (сөз тіркесі) (белгісіз сан арқылы шығарылады) 5 қатар-тақырыпқа қатысты синоним. Өрнек 1.3 Сын тұрғысынан ойлау технологиясының жалпы сипаттамасы және әдебиеттік оқу сабақтарында қолданылуы Сын тұрғысынан ойлау: Сыни ойлауды дамыту технологиясының дәстүрлі оқытудан басты айырмашылығы білімнің дайын күйінде берілмеуі. Жеке, топтық жұмыстар әзірлеу, эссе, бақылау жұмыстары, әртүрлі кесте, модельдер жасап қорғау, дискуссия, пікір алмасулар сияқты танымдық- рефлексиялық әрекеттер арқылы оқушылар өздері үшін маңызды болған мәселелерді туындайды. Сыни тұрғыдан ойлау – бұл біздің ғасырда дамуымызға мүмкіндік беретін ерекше қабілет. Екіншіден, ақпарат сыни тұрғыдан ойлаудың соңғы емес, жіберілетін пункті болып табылады.Білім адамның сыни ойлауы онсыз мүмкін болмайтын дәлелдемелерді туғызады.Терең ойлау үшін фактілер мен идеялар, мәтіндер мен теориялар, мәліметтер мен концепциялар секілді көптеген «шикізаттарды» ақпараттарды өңдеу керек болады. Үшіншіден, сыни тұрғыдан ойлау сұрақтар қойып, шешімін табуды қажет ететін мәселені анықтаудан басталады. Төртіншіден, сыни тұрғыдан ойлау көңілге қонымды дәлелге ұмтылады. Сыни тұрғыдан ойлайтын адам мәселені шешудің жолын өзі іздеп табады да , сол шешімдерді негізі бар, саналы дәлелдермен нақтылай түседі,Сонымен қатар ол сол мәселені шешудің басқа да жолдарының бар екендігін мойындайды да, өзі таңдап алған жолдың басқаларға қарағанда ақылға қонымды екендігін дәлелдеуге тырысады. Бесіншіден, сыни тұрғыдан ойлау әлеуметтік ойлау болып табылады. Барлық ойлар ортаға салынғанда тексеріліп, өткірлене түседі. Басқалармен таласып оқығанда , талқылап, қарсы пікір айтқанда немесе ой бөліскенде біз өз көзқарасымызды дәлелдеп, оған терең бойлай түсеміз.Сонда ғана алған ақпаратымыз сыни тұрғыдан ой елегінен өткен дәлелді, ойға қонымды болып табылады. Бұл технология сабақ жүйесінде іштей үш кезеңге бөлінеді: І. Қызығушылықтарын ояту Бұл кезеңде оқушыларды сабаққа психологиялық тұрғыдан дайындай отырып, қызығушылықтарын арттырудың әр түрлі әдіс – амалдары қарастырылады. Мысалы: «Шаттық шеңбері», «Тілекті тізбек» немесе қызықты сұрақтар қою арқылы оқушыларды өтілетін сабаққа тарту. II. Мағынаны ажырату Белсенді түрде оқу. Бұл кезеңді іске асыру үшін бірнеше әдіс – тәсілдер бар. Олар болжау кестесі, ойлан, жұптас, ортаға сал, білемін, білгім келеді, үйренгенім, сұрақ қоя білуді үйрету, өзара оқыту, топпен болжау, топпен зерттеу, т.б. Осы әдіс – тәсілдерді қолдану бұл кезеңді ең тамаша кезеңге, яғни оқушының өздігінен білім алу, өзін - өзі өзектілендіру, танымдық қабілеттерінің дамуы, шығармашылық іс - әрекеттерінің оянуы, бір сөзбен айтқанда, өзіндік еңбек ету кезеңіне айналдырады. ІІІ. Ой толғаныс. Оқуды қорытындылауы.Оқушы алған білімін пайдалана отырып шешім қабылдайды, топпен бөлініп берілген тапсырмалары болса, өздері дәлелдейді, көрсетеді, бағалайды немесе «Эссе жазу, бес жолды өлең» тәсілдерін пайдаланады. Қазіргі оқыту үрдісінде оң әсерін көрсетіп жүрген әдістердің бірі – «топқа бөліп шығармашылық тапсырмалар беру». Осы орайда шығармашылыққа баулудың, өзіндік іс - әрекетін ұйымдастыру сыннан өткен мынадай түрлерін алуға болады: -Тақырыпты мазмұнына сай жинақтау; -арнаулы бір тақырыпта пікір – талас тудыру; -сөзжұмбақ құрау, шешу; -шығарма, шағын әңгіме мәтінін құрау; -өлеңдер құрау, өтірік өлеңдер құрау; -әңгімелердің ұқсастығын салыстыру, бөліктерге бөлу, ат қою; Е-лестетіп, қиялдау арқылы суретін салғызу, рөлге бөліп оқыту; -мазмұндама түрлерін жазу; -адасқан сөзді орнына қой. т.б. Ал, сыныптан тыс жұмыс кезіндегі шығармашылыққа баулу түрі: -Мектеп шеберханасына, мұражайға апару; -әр түрлі кездесулер ұйымдастырып, одан алған әсерлері бойынша шығарма, өлең жазу; -суретті кітапша жасату, жазбаша баяндату; -мектептегі үйірмелерге, сыныптан тыс жұмыстарға қатысуына жағдай жасау; -газет – журналдарға жаздырып, оны оқу үрдісінде үнемі пайдалану; -ауыз әдебиетінің түрлерін сабақтарда кеңінен пайдалану. Осындай жұмыстарды үнемі жүргізу шығармашылыққа баулуға, шәкірт бойындағы талант көзін ашып, тілін байыту, қиялын ұштау мен өз бетінше ізденуге зор әсерін тигізеді. Жаңа буын оқулықтарын оқытудағы қазіргі технологиясын қолдану дегеніміз – келешек ұрпақты еркін дамуына, белсенді, шығармашыл болуына жағдай жасау. Осыған байланысты оқыту мазмұнын, түрін, әдісін дұрыс таңдай білу қажеттілігі туады. Баланың бойындағы қабілетін ашу – одан әрі жетілдіру дамыта оқытудың негізінде зерттеушілік білігін және оңтайлы шешімін қабылдауға ынталандыру арқылы баланың бойына еркіндік, мақсаткерлік, еңбексүйгіштік, белсенділік, өз пікірін саналы, шебер ортаға сала білу сияқты оқыта отырып жалпы дамытуды үнемі сабақта жүйелі жүзеге асырғанда жан – жақты гармониялық даму үшін негіз жасалады. жүктеу/скачать 195.31 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|