«Мәдени МұрА» МеМлекеттік бАғдАрламасының кітАп сериялАры
жүктеу/скачать 1.63 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 167. «Әуппай»
| 166. «Ұшардың ұлуы»
Бір жесір кемпірдің жұрт аузына іліккен жалғыз баласы бо- лыпты. ол кездегі жақсының әдеті—жүйрік мініп, ит жүгіртіп, құс салатын. Кемпірдің баласының да бір жүйрік аты, ұшар де- ген құмай тазысы бар екен. Әсіресе ұшары қара жерден із кесетін аңсақ, иесіне адал қағылез, қанжығаның қанын құрғатпайтын жолды ит болса керек. Астындағы аты, соңындағы тазысы келіс- кен соң, жігіт жиі-жиі аңға шығып, саятшылық құрады екен. Күндердің бір күнінде жалғыз жігіт тосын дертке шалдығып, дүние салады. Ел аза тұтып, арулап қояды. Сонан соң бұрынғы- соңғының дәстүрі бойынша, өлік шыққан жұртты ауыстырып, ауыл қонысын өзгертіп, жаңа жұртқа аунап қонады. Жаңа жұртқа келген соң, жесір кемпір «жалғызымның көзі ғой» деп, тазыны іздесе жоқ дейді. Содан көңілі алаң болып, тынши алмай ескі жұртқа келсе, ұшар жас қабірдің басында иесін қимай ұлып отыр дейді. үшкір тұмсығын көкке қаратып ұлып, иесін жоқтап сарнаған ұшардың дауысын естігенде жесір кемпір: Жалғызымнан айырылдым, Қанатымнан қайрылдым! Ұшар, Ұшар, кә-кә!— деп дауыс қойып, аңырап қоя береді. Ескі жұртта жалғызынан айырылған сорлы ана мен иесінен айрылған жетім тазы қосыла күңіренеді. осы бір қайғылы халді Қорқыт қобызына күй етіп шалған екен. 152 күй аңыздар 167. «Әуппай» (І нұсқа) Арқадан іздеп келген ақсақ қыздан Қорқыт бір перзент көріпті дейді. Бірақ күндіз-түні ажалды аластап, қобызын сарнатқан Қорқыт баласы мен зайыбына көңіл бөле алмайды. Ал баласы мен зайыбы Сырдың жағасында өмірлерін өткеріп, Қорқыттың тілеуін тілеумен болады. Содан бала есейе бастағанда апасының бағып-қағып, ал- дандырғанын місе тұтпай, қобыз тартып отырған әкесіне тал- пынуды шығарады. уыздай білегін созып, бұлқына ұмтылып, неше түрлі қылық көрсете бастайды. Бұған Қорқыттың да жүрегі елжіреп, бауыры аяғының басына түскендей күй кеше- ді. Бірақ, амал жоқ, қобызын тоқтатып, жағалауға шықса, ажал тұзағына ілігетінін біледі. Сонда Қорқыт баласына телміре қарап, көзі көріп тұрса да, еміреніп иіскей алмай, бауырына қысып, мауқын баса алмай мұңаяды. Мұңая отырып, баласын алдандыра жұбататын «Әуппай-әуппай» деген күй тартады. осы көріністің куәсіндей болып, ұрпақ есінде «Әуппай» күйі сақталған. жүктеу/скачать 1.63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|