Медициналық биофизика және биостатистика модулі поәК



бет4/8
Дата05.07.2016
өлшемі1.23 Mb.
#179311
1   2   3   4   5   6   7   8

сипаты бойынша :

а) атрибуттік (сипатталатын) белгілер – сөзбен өрнектелген;

б) сандық белгілер – санмен өрнектелген;

жиынтықтағы рөлі бойынша:

а) зерттелетін құбылысқа ықпал ететін факторлық белгілер,

б) факторлық белгілердің ықпалы негізінде өзгеретін нәтижелі белгілер.

Ескерілетін белгілер сипаты бойынша бөлінеді:

а) атрибутивтік – жынысы, зиянды әдеттерінің бар болуы, денсаулық жағдайы және с.с.,

б)сандық – жас мөлшері, шегілген темекі саны, сырқаттың ұзақтығы, темекі шегу өтілі және т.б.;

жиынтықтағы рөлі бойынша –факторлық (зиянды әдеттерінің бар болуы және темекі шегу өтілі) және нәтижелік белгілер(денсаулық жағдайы және т.б.).

Материалды жинау бағдарламасы


    1. Ескерілетін белгілерді тізбектей мазмұндау.

  • сұрау қағазы,

  • анкета,

  • карта.

    1. Құжаттың нақты атауы болуы қажет.

3. Сұрақтар (ескерілетін белгілер) нақты, қысқа, зерттеудің мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес болуы қажет; әрбір сұраққа жауаптар нұсқалары алдын-ала дайын болуы керек.

Жауаптарды атрибутивті белгілері бойынша топтау типологиялық, егер белгі сандық болса –вариациялық деп аталады.



Талдау бағдарламасы

  • Зерттеліп отырған құбылыстың заңдылықтарын анықтау үшін қажетті статистикалық әдістердің тізімін алдын ала қарастырады.

Кез келген зерттеуді жоспарлау қажет.Зерттеу жоспары:

  • Зерттеу нысанын таңдау.

  • Статистикалық жиынтықтың көлемін анықтау.

  • Зерттеу жүргізу мерзімі, бақылау мен материалдарды жинаудың түрлері мен тәсілдері.

  • Орындаушылардың сипаттамалары.

  • Техникалық жабдықтау мен қажетті материалдық құралдардың сипаттамалары.

Бақылау түрлері:

  • Ағымдағы (тұрақты),

  • Біруақытты бақылау (бірмезетті).

Ағымдағы бақылау – бақылау бірліктерінің пайда болуына қарай тіркеу тұрақты.

Статистикалық әдістерді қолданғандағы операциялар тізбегі:



  1. мәселенің арнайы ғылым терминдерімен айқын формулирование ,

  2. есептің статистика тіліне аударылуы,

  3. оны шешу үшін жарайтын әдісті таңдау,

  4. қажетті есептеулерді жүргізу,

  5. алынған нәтижелерге сәйкес қорытындыны статистикалық ғылым терминдерімен қалыптастыру,

  6. қорытындыны арнайы ғылым тілінде ұалыптастыру.

Жиналған деректердің нақтылығын тексерупроверка жиналған материалды собранного материала с целью отбора учетных документов, имеющих дефекты для их последующего исправления, дополнения или исключения из исследования.

Шифрлау – белгілердің шарттытаңбаларын қолдану. Материалды қолмен өңдегенде шифрлар сандық,әріптік, ал машинамен өңдегенде тек қана сандық болуы мүмкін.

Материалды топтау – жиналған материалды сандық және/немесе сапалық белгілері бойынша бөлу.

Статистикалық талдау:

  1. Деректерді визуализациялау (деректерді графикті түрде кескіндеу – полигондар мен гистограммалар тұрғызу),

  2. Таңдама таралудың түрі жөніндегі жорамалды тексеру,

  3. Таралу параметрлерін бағалау (нүктелік және аралық бағалау),

  4. Байланыстар мен тәуелділіктерді айқындау.


Иллюстрациялық материал:

«БС ОЗ 5-Дәріс» Power Point презентациясы.


Әдебиет:

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика. – М: Изд. РУДН, 2002.

  2. Реброва О.Ю. Статистический анализ медицинских данных. Применение пакета прикладных программ STATISTICA. М, Медиа Сфера, 2002.

  3. Медик В.А., Токмачев М.С., Фишман Б.Б. Теоретическая статистика//Статистика в медицине и биологии. В 2-х томах / Под. ред. проф. Ю.М Комарова. Т.1. – М.: Медицина, 2000.

  1. Гланц С. Медико-биологическая статистика. – М.: Практика, 1999.


Бақылау сұрақтары:

  1. Медициналық-биологиялық тәжірибенің ерекшелігі неде?

  2. Стьюдент критерийінің қолданылу аясы?

Мамандық: Қоғамдық денсаулық сақтау


Модуль: Медициналық биофизика және биостатистика

Практикалық сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар

Курс: 3


Пән: Биологиялық статистика

Құрастырған: доцент Аймаханова А.Ш.

аға оқыт. Раманқұлова А.А.

аға оқыт. Исмаилова М.М.

Алматы, 2012 ж.

Модуль отырысында

талқыланды және бекітілді

№ ____ хаттама ______________ ж.

Модуль жетекшісінің м.а., профессор _________ Нұрмағанбетова М.О.

1 тақырып: Таңдама тәсіл.


Мақсаты: Таңдама жиынтықтың деректерін статистикалық өңдеу дағдыларын қалыптастыру. Таңдама жиынтықтың сандық сипаттамаларын табуды, полигон, жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер гистограммаларын тұрғызуды үйрету.
Оқытудың міндеттері:

  • Вариациялық қатар, дискретті статистикалық және интервалдық қатар құру дағдыларын қалыптастыру.

  • Таңдаманың сандық сипаттамаларын табу дағдыларын қалыптастыру.

  • Полигон, жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер гистограммаларын тұрғызу дағдыларын қалыптастыру.

  • Ассиметрияның таңдама коэффициенті мен эксцесстің жаңа ұғымдарын енгізу.

  • Статистикалық жорамалдарды тексеру үшін параметрлік әдістерді қолдануды үйрету.

  • Кәсіптік әдебиетпен жұмыс істегенде аналитикалық қабілеттіліктерін қалыптастыру және дамыту.

  • Жекеаралық қатынас дағдыларын жетілдіру.


Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

  1. Дискретті статистикалық таралу ұғымы.

  2. Интервалдық статистикалық қатар ұғымы.

  3. Таңдаманың сандық сипаттамаларының формулалары:таңдама орта, таңдама дисперсия, орта квадраттық ауытқу, мода және медиана.

  4. Ассиметрияның таңдама коэффициенті мен эксцесс ұғымдары.

  5. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер полигоны ұғымдары.

  6. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер гистограммасы ұғымдары.


Оқытудың әдістері–ситуациялық есептер шығару.
Практикалық сабақ сағаттарының үлестірімімен берілген сабақтың жоспары мен ұйымдастыру құрылымы



Сабақ құрылымы

Уақыт

1.

Сабақ тақырыбын жариялау және студенттерді бақылау сұрақтары бойынша сұрау.

10 мин.

2.

Студенттердің өзіндік жұмысы.

18 мин.

3.

Оқытушы студенттердің тапсырманы орындау кезінде жіберген жалпы қателерін талдап, тақырыптың негізгі жерлеріне тоқтайды.

5 мин.

4.

Тестілеу

15 мин.

5.

Келесі сабаққа тапсырма.

2 мин.

Қалыптастырылатын құзіреттілік:білім.
Әдебиеттер:

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине ибиологии. М.: Медицина, 2000.

  3. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.

Бақылау:

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағы сауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Вариациялық қатар анықтамасын беріңіз.

  2. Дискретті статистикалық таралудың анықтамасы.

  3. Дискретті статистикалық таралудың сипаттамаларының формулаларын жазыңыз.

  4. Жиіліктер полигоны анықтамасынберіңіз.

  5. Полигонның ең жоғарғы нүктесі таңдаманың қай сипаттамасына сәйкес?

  6. Ассиметрияның таңдама коэффициенті мен эксцесс нені сипаттайды?

  7. Таралудың интервалды статистикалық қатарды құру ерекшелігі неде?

  8. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер гистограммасының анықтамасын беріңіз.

  9. Жиіліктер гистограммасында дербес тіктөртбұрыштың ауданы неге тең?

  10. Салыстырмалы жиіліктер гистограммасында дербес тіктөртбұрыштың ауданы неге тең?

  11. Жиіліктер гистограммасының дербес тіктөртбұрыштары аудандарының қосындысы неге тең?

  12. Салыстырмалы жиіліктер гистограммасының дербес тіктөртбұрыштары аудандарының қосындысы неге тең?

2 тақырып. Статистикалық жорамалдарды тексеру. Параметрлік әдістер.


Мақсаты: Статистикалық, соның ішінде таралу түрі жөніндегі жорамалдарды тексеру дағдыларын қалыптастыру. Статистикалық критерий, критерийдің статистикасы, жорамалды қабылдау аймағы түсініктерімен таныстырып, статистикалық жорамалдарды тексеру үшін параметрлік критерийлерді қолдануды үйрету.
Оқытудың міндеттері:

  • Қалыпты таралудың түрі жөніндегі жорамалды тексеру дағдыларын қалыптастыру.

  • Нөлдік және балама жорамалдарды ұйғару, сәйкес статистикалық критерийді табу дағдыларын қалыптастыру.

  • Статистикалық жорамалдарды тексеру нәтижелерін талдау дағдыларын қалыптастыру.

  • Статистикалық жорамал, статистикалық критерий жаңа ұғымдарын енгізу.

  • Статистикалық жорамалдарды тексеруүшін параметрлік әдістерді қолдануды үйрету.

  • Кәсіптік әдебиетпен жұмыс істегенде аналитикалық қабілеттіліктерін қалыптастыру және дамыту.

  • Жекеаралық қатынас дағдыларын жетілдіру.


Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

  1. Нөлдік және балама жорамалдар.

  2. Бірінші және екінші түрдегі қателер. Ақиқаттылық деңгейі.

  3. Критикалық аймақ, критикалық нүктелер.

  4. Критерий статистикасы.Статистикалық критерий.

  5. Жорамалды қабылдау аймағы.

  6. Қалыпты таралу.

  7. Қалыпты таралудың негізгі параметрлері.

  8. Жорамалды тексеру үшін қалыпты таралутүрі жөніндегі нөлдік жорамал.

  9. Жорамалды тексеру үшін қалыпты таралутүрі жөніндегі статистикалық жорамал.

  10. Екі орта мәннің теңдігі жөніндегі статистикалық жорамалдарды тексерудің параметрлік критерийі.

  11. Стьюденттің t-критерийін қолдану аясы.

  12. Стьюденттің t-критерийінің статистикасы.


Оқытудың әдістері:–ситуациялық есептерді шығару.
Практикалық сабақ сағаттарының үлестірімімен берілген сабақтың жоспары мен ұйымдастыру құрылымы



Сабақ құрылымы

Уақыт

1.

Студенттерді түгендеу және сабаққа келмеген, дайын емес студенттер болса, себебін анықтау.

2 мин.

2.

Сабақ тақырыбын жариялау және бақылау сұрақтары бойынша студенттерді сұрау.

10 мин.

3.

Студенттердің өзіндік жұмысы.

28 мин.

4.

Оқытушы студенттердің тапсырманы орындау кезінде жіберген жалпы қателерін талдап, тақырыптың негізгі жерлеріне тоқтайды.

5 мин.

5.

Білімді жалпы бағалау.

3 мин.

6.

Келесі сабаққа тапсырма.

2 мин.

Қалыптастырылатын құзіреттілік:практикалық дағдылар.
Әдебиет

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине ибиологии. М.: Медицина, 2000.

  3. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау:

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағы сауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Нөлдік және балама жорамалдардың анықтамасын беріңіз.

  2. Орта мәндердің теңдігі жөніндегі жорамалды тексеру кезіндегі нөлдік жорамалды атаңыз.

  3. Критикалық аймақ, критикалық нүктенің анықтамаларын беріңіз.

  4. Жорамалды қабылдау аймағының анықтамасын беріңіз.

  5. Критерийдің статистикасы мен статистикалық критерий түсініктерінің айырмашылығы неде?

  6. Орта мәндердің теңдігі жөніндегі жорамалды тексеру кезінде қандай критерий қолданылады?

3 тақырып: Жорамалдарды тексерудің параметрлік емес әдістері.


Мақсаты: Статистикалық, соның ішінде таралу түрі жөніндегі жорамалдарды тексеру дағдыларын қалыптастыру. Статистикалық жорамалдарды тексеруүшін параметрлік емес әдістерді қолдануды үйрету.
Оқытудың міндеттері:

  • Статистикалық жорамалдарды тексеру нәтижелерін талдау дағдыларын қалыптастыру.

  • Нөлдік және балама жорамалдарды ұйғару, сәйкес статистикалық критерийді табу дағдыларын қалыптастыру.

  • Статистикалық жорамал, статистикалық критерий жаңа ұғымдарын енгізу.

  • Статистикалық жорамалдарды тексеруүшін параметрлік емес әдістерді қолдануды үйрету.

  • Кәсіптік әдебиетпен жұмыс істегенде аналитикалық қабілеттіліктерін қалыптастыру және дамыту.

  • Жекеаралық қатынас дағдыларын жетілдіру.


Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

  1. Статистикалық жорамалдарды тексерудің параметрлік емес әдістері.

  2. Манн-Уитни критерийі.


Оқытудың әдістері:–ситуациялық есептерді шығару.
Практикалық сабақ сағаттарының үлестірімімен берілген сабақтың жоспары мен ұйымдастыру құрылымы



Сабақ құрылымы

Уақыт

1.

Студенттерді түгендеу және сабаққа келмеген, дайын емес студенттер болса, себебін анықтау.

2 мин.

2.

Сабақ тақырыбын жариялау және бақылау сұрақтары бойынша студенттерді сұрау.

5 мин.

3.

Студенттердің өзіндік жұмысы.

23 мин.

4.

Оқытушы студенттердің тапсырманы орындау кезінде жіберген жалпы қателерін талдап, тақырыптың негізгі жерлеріне тоқтайды.

5 мин.

5.

Білімді жалпы бағалау.

3 мин.

6.

Келесі сабаққа тапсырма.

2 мин.

Қалыптастырылатын құзіреттілік:практикалық дағдылар.
Әдебиет

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  3. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау:

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағы сауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Таралу түрі жөніндегі жорамалды тексеру үшін қандай статистикалық критерий қолданылады?

  2. Жорамалды қабылдаудың критикалық аймағын атаңыз.

  3. Параметрлік емес әдістерді атаңыз.

  4. Қандай жағдайларда параметрлік критерийлер қолданылады?

  5. Қандай жағдайларда параметрлік емес критерийлер қолданылады?

4 тақырып: Дисперсиялық талдау.


Мақсаты: Фактор әсерін зерттеу әдісімен – дисперсиялық талдаумен таныстыру. Зерттелінді белгіге бір фактордың әсерін зерттеу кезінде бірфакторлық дисперсиялық талдау әдісін қолдануды үйрету.
Оқытудың міндеттері:

  • Фактор, фактор деңгейлері, жауап, дисперсиялық талдау ұғымдарын, дисперсиялық талдау қолданылатын есептерді ажырата алу біліктілігін қалыптастыру.

  • Жалпы, факторлық және қалдық дисперсияларды есептеу, алынған нәтижелерді талдау және фактор әсерлері жөніндегі қорытындыларды жасау дағдыларын қалыптастыру.

  • Фактор, фактор деңгейлері, жауап, дисперсиялық талдау түрлері жаңа ұғымдарын енгізу.

  • Бірфакторлы дисперсиялық талдауды жүргізу схемасын, ауытқу квадраттарының факторлы, қалдық және жалпы қосындылары, факторлы, қалдық және жалпы дисперсиялар формулаларын қолдануды үйрету.

  • Кәсіптік әдебиетпен жұмыс істегенде аналитикалық қабілеттіліктерін қалыптастыру және дамыту.

  • Жекеаралық қатынас дағдыларын жетілдіру.


Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

  1. Фактор, жауап, фактор деңгейлері ұғымдары.

  2. Дисперсиялық талдау есептерінің ақырлы мақсаты.

  3. Дисперсиялық талдау түрлері.

  4. Дисперсиялық талдаудың ең қарапайым есебі.

  5. Дисперсиялық талдаудыңқолданылу аясы.

  6. Бірфакторлы дисперсиялық талдаудыңидеясы.

  7. Бірфакторлы дисперсиялық талдауды жүргізу схемасы.

  8. Ауытқу квадраттарының факторлық, қалдық және жалпы қосындылары формулалары.

  9. Факторлық, қалдық және жалпы дисперсиялар формулалары.

  10. Дисперсиялық талдау жүргізу кезіндегі нөлдік және балама жорамалдар.

  11. Топаралық және қалдық дисперсияларды салыстыру үшін Фишер критерийі.


Оқытудың әдістері: –ситуациялық есептерді талдау.
Практикалық сабақ сағаттарының үлестірімімен берілген сабақтың жоспары мен ұйымдастыру құрылымы



Сабақ құрылымы

Уақыт

1.

Студенттерді түгендеу және сабаққа келмеген, дайын емес студенттер болса, себебін анықтау.

2 мин.

2.

Сабақ тақырыбын жариялау және бақылау сұрақтары бойынша студенттерді сұрау.

10 мин.

3.

Студенттердің өзіндік жұмысы.

17 мин.

4.

Оқытушы студенттердің тапсырманы орындау кезінде жіберген жалпы қателерін талдап, тақырыптың негізгі жерлеріне тоқтайды.

3 мин.

5.

Тестілеу

13 мин.

6.

Білімді жалпы бағалау.

3 мин.

7.

Келесі сабаққа тапсырма.

2 мин.

Қалыптастырылатын құзіреттілік:білім.
Әдебиет

  1. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  2. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  3. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине ибиологии. М.: Медицина, 2000.

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау:

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағы сауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Дисперсиялық талдауесептерінің мақсаты неде?

  2. Дисперсиялық талдаудыңидеясын – өңдеу әдісі ретінде қалыптастырыңыз.

  3. Дисперсиялық талдаудықолданумен есептерді шығару кезінде нөлдік жорамалдың ұйғарылуы.

  4. Дисперсиялық талдаудықолдануға типтік есеп мысалға келтіріңіз.

  5. Дисперсиялық талдау қандай түрлерге бөлінеді?

  6. Бірфакторлы дисперсиялық талдаудыңнегізгі идеясын атаңыз.

  7. Ауытқу квадраттарыныңфакторлық, қалдық және жалпықосындыларын есептеудің оңтайлырақ формулаларын жазыңыз.

  8. Дисперсиялық талдаудыңнөлдік жорамалын қабылдаудың шекарасын қою үшін қандай критерий қолданылады?

  9. Дисперсиялық талдаудыңқолданылу шарттарын атаңыз.

  10. Бірфакторлы дисперсиялық талдауды жүргізу схемасын жазыңыз.

  11. Дисперсиялық талдаудыңпараметрлік емес аналогын атаңыз.

5 тақырып: №1 аралық бақылау.


Мақсаты: «Биостатистикаға кіріспе», «Таңдама тәсіл», «Статистикалық жорамалдарды тексеру», «Дисперсиялық талдау», «Сапалы белгілерді талдау» тақырыптары бойынша алынған білімді бақылау және бағалау.
Оқытудың міндеттері:

  • Қорытынды бақылау тапсыруға дайындық.

  • Жазбаша тапсырмаларға жауап беру, типтік есептерді шығару біліктілігін қалыптастыру

  • Кәсіптік әдебиетпен жұмыс істегенде аналитикалық қабілеттіліктерін қалыптастыру және дамыту.

  • Жекеаралық қатынас дағдыларын жетілдіру.


Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

  1. Статистика ұғымы – ғылым ретінде.

  2. Биологиялық статистика ұғымы.

  3. Биологиялық статистика пәні, мақсаты және мәселелері.

  4. «Анымалы» терминінің ұғымы.

  5. Деректер типі.

  6. Сапалы деректер,түрлері және олардың сипаттамасы.

  7. Сандық деректер,түрлері және олардың сипаттамасы.

  8. Өлшеуіш шкалаларының негізгі түрлері және олардың сипаттамалары.

  9. Деректерді бейнелеудің графиктік әдісін қолдану қажеттілігі.

  10. Дискретті деректерді бейнелейтін негізгі графиктер.

  11. Үздіксіз деректерді бейнелейтін негізгі графиктер.

  12. Үздіксіз деректерді бейнелейтін негізгі графиктер.

  13. Бас жиынтықтың, таңдама жиынтықтың анықтамасы.

  14. Жаппай тексеру ұғымы.

  15. Таңдама тәсіл ұғымы.

  16. Таңдама жиынтық немесе таңдаманың анықтамасы.

  17. Таңдамаға қойылатын негізгі талаптар. Репрезентативтілік ұғымы.

  18. Деректерді таңдау тәсілдерінің негізгі түрлері.

  19. Жиынтық көлемі, варианта, жиілік және салыстырмалы жиілік ұғымдары, олардың белгіленулері.

  20. Вариациялық қатар ұғымы.

  21. Дискретті және интервалдық статистикалық таралулардың анықтамалары.

  22. Жиіліктің және салыстырмалы жиіліктің полигоны,гистограммасы ұғымдары.

  23. Жиіліктер мен салыстырмалы жиіліктер гистограммаларының дербес тіктөртбұрыштарының аудандарыныңқосындысы неге тең.

  24. Жиіліктер полигонының ең жоғарғы нүктесі неге сәйкес келеді?

  25. Таңдама ортаның анықтамасы, белгіленуі және есептеу формуласы.

  26. Орта квадраттық ауытқудың анықтамасы, белгіленуі және есептеу формуласы.

  27. Вариациялық қатардың сандық сипаттамалары, мода, медианасы, олардың белгіленуі мен табу тәсілдері.

  28. Таңдама дисперсия түсінігі мен есептеу формуласы.

  29. Таңдама зерттеудің қате түрлері.

  30. Қалыпты таралу, графигі, қалыпты таралуды сипаттайтын параметрлері.

  31. Қалыпты таралудың негізгі сипаттамалары.

  32. Таралу параметрлерінің нүктелік және аралық бағалары түсініктері.

  33. Бас жиынтық параметрлерінің бағасы.

  34. Сенім аралығы.

  35. Интервалдар саны, қадамы және құлашты табу формулалары.

  36. Жорамалдың процедура ретіндегі анықтамасы.

  37. Жорамалдарды статистикалық тексеру есептері.

  38. Статистикалық жорамалдың анықтамасы мен мысалдары.

  39. Параметрлік және параметрлік емес әдістер түсініктері.

  40. Нөлдік және балама жорамалдар анықтамасы.

  41. Жай және күрделі жорамалдар анықтамасы.

  42. Жорамалдарды тексерудің статистикалық критерийі, критерий статистикасының ұғымдары.

  43. Жоамалдарды тексерудің негізгі қағидасы.

  44. Бірінші және екінші текті қателер.

  45. Критерийдің мәнділік деңгейі, қуаттылығы ұғымдары, олардың сандық мәндері.

  46. Тыңғылықты, ығыстырылмаған және тиімді бағалардың анықтамалары.

  47. Жорамалдарды тексеру әдістемесі.

  48. Келісім критерийінің анықтамасы.

  49. Келісім критерийлерінің түрлері.

  50. Стьюдет критерийі. Анықтамасы, қолданылуы, қолдану аясы, t сыниды есептеу формуласы.

  51. Пирсонның χ2 (хи-квадрат) келісім критерийі. Анықтамасы, қолданылуы, қолдану аясы, есептеу формуласы.

  52. Колмогоров-Смирновтың келісім критерийі. Анықтамасы, қолданылуы, қолдану аясы, есептеу формуласы.

  53. Критикалық аймақ, жорамалды қабылдау аймағы, критерийдің сыни нүктелері.

  54. Фактор, фактор деңгейі, жауап ұғымдары.

  55. Дисперсиялық талдау,оның түрлері, қолданылу аймағы.

  56. Квадраттардың факторлық, қалдық және жалпы қосындыларын есептеу формулаларымен анықтамалары.

  57. Факторлық, қалдық және жалпы дисперсияларды есептеу формулалары мен анықтамалары.

  58. Топішілік және топаралық дисперсиялар ұғымы.

  59. Дисперсиялық талдауды жүргізу әдістемесі.


Оқытудың әдістері:карточкалар бойынша жазбаша бақылау жүргізу.
Практикалық сабақ сағаттарының үлестірімімен берілген сабақтың жоспары мен ұйымдастыру құрылымы



Сабақ құрылымы

Уақыт

1.

Студенттерді түгендеу және сабаққа келмеген, дайын емес студенттер болса, себебін анықтау.

10 мин.

2.

Студенттердің өзіндік жұмысы.

30 мин.

3.

Келесі сабаққа тапсырма.

10 мин.

Қалыптастырылатын құзіреттілік:білім.
Әдебиет

  1. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  2. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  3. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  4. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  5. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  6. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау

Студент жоғарыда келтірілген сұрақтарға жауап бере алуы тиіс.



6 тақырып: Сызықты регрессия.
Мақсаты: Екі шаманың тәуелділігін сипаттау, сызықты регрессия моделін тұрғызу және оны мәнділікке тексеруді үйрету.
Оқытудың міндеттері:

  • Ең кіші квадраттар әдісімен сызықты регрессия параметрлерін бағалау дағдыларын қалыптастыру.

  • Сызықты регрессияның таңдама теңдеуін құрып, графигін тұрғызу.

  • Сызықты регрессияның таңдама теңдеуін құру, графигін тұрғызу.

  • Регрессия коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру дағдыларын қалыптастыру.

  • Статистикалық тәуелділік, регрессия жаңа ұғымдарын енгізу.

  • Кәсіптік әдебиетпен жұмыс істегенде аналитикалық қабілеттіліктерін қалыптастыру және дамыту.

  • Жекеаралық қатынас дағдыларын жетілдіру.


Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

  1. Статистикалық тәуелділік.

  2. Сызықтық регрессия теңдеуі.

  3. Ең кіші квадраттар әдісі.

  4. Регрессия параметрлерін бағалау формулалары.

  5. Тура және кері регрессия.

  6. Регрессия коэффициентін мәнділікке тексеру.


Оқытудың әдістері:–ситуациялық есептерді шығару, модельдер құру.
Практикалық сабақ сағаттарының үлестірімімен берілген сабақтың жоспары мен ұйымдастыру құрылымы



Сабақ құрылымы

Время

1.

Студенттерді түгендеу және сабаққа келмеген, дайын емес студенттер болса, себебін анықтау.

2 мин.

2.

Сабақ тақырыбын жариялау және бақылау сұрақтары бойынша студенттерді сұрау.

15 мин.

3.

Студенттердің өзіндік жұмысы.

23 мин.

4.

Оқытушы студенттердің тапсырманы орындау кезінде жіберген жалпы қателерін талдап, тақырыптың негізгі жерлеріне тоқтайды.

5 мин.

5.

Білімді жалпы бағалау.

3 мин.

6.

Келесі сабаққа тапсырма.

2 мин.

Қалыптастырылатын құзіреттілік:практикалық дағдылар.
Әдебиет

  1. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  1. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  3. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  4. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау:

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағы сауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Шамалар арасында байланыстың қандай түрлері болуы мүмкін?

  2. Ең кіші квадраттар әдісінің мәні неде?

  3. Регрессия коэффициенті мен регрессия түрі өзара қалай байланысқан?

  4. «Сызықты регрессия мәнді» тұжырымының мәні неде?

  5. Бөлмедегі жұмыс орындарының өсуі мен вирусты инфекцияларымен ауырудың арасындағы байланыс түрі қандай?

  6. Санитарлы мақсатпен қолданылатын су мөлшері мен ішек инфекциялары арасындағы байланыс түрі қандай?

  7. Регрессия коэффициентін мәнділікке тексеру кезіндегі нөлдік жорамал?

7 тақырып: Сызықты корреляция.
Мақсаты: Кездейсоқ шамаларарасындағы корреляциялық байланыстың күші мен сипатын анықтауды және корреляция коэффициентін мәнділікке тексеруді үйрету. Қалыпты таралу заңына бағынбаған қатарлар арасында өзара байланысты анықтау кезінде параметрлік емес әдістерді қолдануды, регрессиялық және корреляциялық талдаулар арасында байланыстарды анықтауды үйрету.
Оқытудың міндеттері:

  • Корреляция коэффициентін есептеу, корреляциялық байланыстың күші мен сипатын анықтау дағдыларын қалыптастыру.

  • Корреляция коэффициентінің мәнділігі туралы жорамалды тексеру дағдыларын қалыптастыру.

  • Спирменнің рангілік корреляция коэффициентін есептеу дағдыларын қалыптастыру

  • Спирменнің рангілік корреляция коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру біліктілігін қалыптастыру.

  • Корреляциялық-регрессиялық талдауды жүргізу дағдыларын қалыптастыру:корреляциялық байланыстың күші мен сипатын анықтау және корреляция коэффициентінің қолдануымен сызықты регрессия моделін тұрғызу.

  • Кәсіптік әдебиетпен жұмыс істегенде аналитикалық қабілеттіліктерін қалыптастыру және дамыту.

  • Жекеаралық қатынас дағдыларын жетілдіру.


Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

  1. Пирсонның корреляция коэффициенті.

  2. Пирсонның корреляция коэффициентінің қасиеттері.

  3. Корреляциялық байланыстың күші мен сипаты.

  4. Пирсонның корреляция коэффициентінің мәнділігін тексеру.

  5. Спирменнің рангілік корреляция коэффициенті. Бақылау рангісі.

  6. Ранжирлеу және ранг табу ұғымдары.

  7. Спирменнің корреляция коэффициентінің мәнділігін тексерудің статистикасы.

  8. Спирменнің корреляция коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды қабылдау аймағы.

  9. Регрессия және корреляция коэффициенттерінің көмегімен шамалар арасындағы байланыс түрін анықтау.

  10. Регрессия және корреляция коэффициенттері арқылы сызықты регрессия теңдеуін құру.


Оқытудың әдістері:–ситуациялық есептерді шығару, модельдер құру.
Практикалық сабақ сағаттарының үлестірімімен берілген сабақтың жоспары мен ұйымдастыру құрылымы



Сабақ құрылымы

Время

1.

Студенттерді түгендеу және сабаққа келмеген, дайын емес студенттер болса, себебін анықтау.

2 мин.

2.

Сабақ тақырыбын жариялау және бақылау сұрақтары бойынша студенттерді сұрау.

10 мин.

3.

Студенттердің өзіндік жұмысы.

18 мин.

4.

Оқытушы студенттердің тапсырманы орындау кезінде жіберген жалпы қателерін талдап, тақырыптың негізгі жерлеріне тоқтайды.

3 мин.

5.

Тестілеу

12 мин.

6.

Білімді жалпы бағалау.

3 мин.

7.

Келесі сабаққа тапсырма.

2 мин.

Қалыптастырылатын құзіреттілік:білім.
Әдебиет

  1. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  2. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  3. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  4. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине ибиологии. М.: Медицина, 2000.

  5. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  6. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.

Бақылау:

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағы сауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Корреляция коэффициенті арқылы нені анықтауға болады?

  2. Пирсонның корреляция коэффициентінің қандай қасиеттері қандай?

  3. Корреляциялық байланыстың күші мен сипатын қалай анықтауға болады?

  4. Пирсонның корреляция коэффициенті мен Спирменнің рангілік коэффициентінің айырмашылықтары неде?

  5. Сызықтық регрессия теңдеуін Пирсонның корреляция коэффициенті бойынша жазыңыз.

  6. Корреляция коэффициентін тексеру кезіндегі нөлдік жорамал қандай?

  7. Спирменнің рангілік корреляция коэффициентінені анықтауға мүмкіндік береді?

  8. Пирсонның корреляция және Спирменнің рангілік корреляция коэффициентінің айырмашылығы неде?

  9. Спирменнің рангілік корреляция коэффициентінің мәнділігін тексеру кезіндегі нөлдік жорамал қандай?

  10. Спирменнің корреляция коэффициентінің мәнділігін тексерудің статистикасын жазыңыз.

  11. Спирменнің рангілік корреляция коэффициентін қандай жағдайларда қолданған ыңғайлы?

8 тақырып: Қолданбалы бағдарламалар пакетімен жұмыс.
Мақсаты: Медициналық-биологиялық деректерді талдау үшін Statistica және БИОСТАТ қолданбалы бағдарламалар пакетін қолдануды үйрету. Деректер қорын құру және STATISTICA қолданбалы бағдарламалар пакетін қолданып, деректерге статистикалық талдаулар жасау.
Оқытудың міндеттері:

Statistica және БИОСТАТ қолданбалы бағдарламалар пакеттерінің көмегімен деректер қорын құру, медициналық-биологиялық талдау жүргізу, деректерді графикалық түрде бейнелеу, сандық сипаттамаларды, корреляция коэффициенттерін табу, т.с.с. дағдыларын қалыптастыру.


Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

  1. Статистикалық деректерді өңдеуге арналған қолданбалы бағдарламалар пакетінің түрлері.

  2. Деректерді графикалық түрде бейнелеу әдістері..

  3. Таңдаманың сандық сипаттамаларын табу.

  4. Статистикалық критерийлерді табу.

  5. Дисперсиялық талдау жүргізу.

  6. Сызықты регрессия моделін тұрғызу.


Оқытудың әдістері – кіші топтарда жұмыс істеу, Statistica және БИОСТАТ бағдарламаларында демонстрациялық есептерді талдау.
Практикалық сабақ сағаттарының үлестірімімен берілген сабақтың жоспары мен ұйымдастыру құрылымы



Сабақ құрылымы

Время

1.

Студенттерді түгендеу және сабаққа келмеген, дайын емес студенттер болса, себебін анықтау.

2 мин.

2.

Сабақ тақырыбын жариялау және бақылау сұрақтары бойынша студенттерді сұрау.

15 мин.

3.

Студенттердің өзіндік жұмысы.

25 мин.

4.

Оқытушы студенттердің тапсырманы орындау кезінде жіберген жалпы қателерін талдап, тақырыптың негізгі жерлеріне тоқтайды.

3 мин.

5.

Білімді жалпы бағалау.

3 мин.

6.

Келесі сабаққа тапсырма.

2 мин.

Қалыптастырылатын құзіреттілік:коммуникативтік құзіреттілік.
Әдебиет

  1. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  2. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  3. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау:

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағы сауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


9 тақырып: №2 аралық бақылау.
Мақсаты: «Дисперсиялық талдау», «Корреляциялық-регрессиялық талдау», «Сапалы белгілерді талдау» тақырыптары бойынша ситуациялық есептер шығару дағдыларын бақылау және бағалау.
Оқытудың міндеттері:Ситуациялық есептерді шығару біліктілігі мен дағдыларын тексеру.
Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

  1. Жорамалдарды тексеру әдістемесі.

  2. Келісім критерийінің анықтамасы.

  3. Келісім критерийлерінің түрлері.

  4. Пирсонныңχ2(хи- квадрат) сәйкестік критерийі. Формуласы, анықтамасы, қолданылу аясы.

  5. Колмогоров-Смирновтың сәйкестік критерийі. Анықтамасы, формуласы, қолданылуы, қолданылу аясы.

  6. Критикалық аймақ, жорамалды қабылдау аймағы,критерийдің сындық нүктесі ұғымдары.

  7. Фактор , фактор деңгейі, жауап ұғымдары.

  8. Дисперсиялық талдау,оның түрлері, қолданылу аймағы.

  9. Квадраттардың факторлық, қалдық және жалпы қосындыларын есептеу формулаларымен анықтамалары.

  10. Факторлық, қалдық және жалпы дисперсияларды есептеу формулалары мен анықтамалары.

  11. Топішілік және топаралық дисперсиялар ұғымы.

  12. Дисперсиялық талдауды жүргізу әдістемесі.

  13. Статистикалық, корреляциялық тәуелділіктер ұғымы.

  14. Корреляциялық тәуелділікті сипаттайтын теңдеу.

  15. Таңдама регрессия және регрессия сызығы.

  16. Регрессия коэффициентін және бос мүшені ең кіші квадраттар әдісі бойынша бағалау.

  17. Регрессия түрлері, оларды регрессия коэффициенті бойынша анықтау.

  18. Регрессия коэффициентінің мәнділігін анықтау үшін Фишер критерийінің F статистикасы.

  19. Детерминация коэффициенті ұғымы, формуласы.

  20. Сызықтық регрессия теңдеуі(b жәнеr бойынша).

  21. Регрессиялық талдау міндеттері.

  22. Корреляциялық талдау міндеттері.

  23. Пирсонның сызықтық корреляция коэффициенті,оның қасиеттері.

  24. Корреляциялық байланыстың сипаты мен күші.

  25. Корреляция коэффициенті мәнділігі критерийінің t-статистикасы.

  26. Спирменнің рангілік корреляция коэффициенті.

Оқытудың әдістері:-нұсқа бойынша жеке тапсырмаларды орындау.
Практикалық сабақ сағаттарының үлестірімімен берілген сабақтың жоспары мен ұйымдастыру құрылымы



Сабақ құрылымы

Уақыт

1.

Студенттерді түгендеу және сабаққа келмеген, дайын емес студенттер болса, себебін анықтау.

2 мин.

2.

Студенттердің өзіндік жұмысы.

48 мин.

Қалыптастырылатын құзіреттілік:практикалық дағдылар.
Әдебиет

  1. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  2. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  3. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  4. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  5. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  6. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау:

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағы сауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Мамандық: Қоғамдық денсаулық сақтау

Модуль: Медициналық биофизика және биостатистика

Студенттердің оқытушымен бірге жасалатын өзіндік жұмысына

арналған әдістемелік нұсқаулар

Курс: 3


Пән: Биологиялық статистика

Құрастырған: доцент Аймаханова А.Ш.

аға оқыт. Раманқұлова А.А.

аға оқыт. Исмаилова М.М.


Алматы, 2012 ж.

Модуль отырысында

талқыланды және бекітілді

№ ____ хаттама ______________ ж.

Модуль жетекшісінің м.а., профессор _________ Нұрмағанбетова М.О.

1 тақырып: Бас жиынтық параметрлерін бағалау.


Мақсаты: Бас жиынтық параметрлері және оларды бағалау әдістерімен танысу.
Оқытудың міндеттері: Жиынтық параметрлерінің нүктелік және аралық бағалары,сенім ықтималдықтары мен сенім аралықтары ұғымдарын енгізу. Бас жиынтық параметрлерін тыңғылықты, ығыспаған және тиімді бағаларды есепке ала отырып бағалау дағдыларын қалыптастыру.
Өткізу түрі: Ситуациялық есептерді шығару
Тақырып бойынша тапсырма: Студент тақырыптың келесі сұрақтарын оқып-білуі тиіс:

  1. Нүктелік баға.

  2. Интервалдық баға.

  3. Тыңғылықты, ығыспаған және тиімді бағалар.

  4. Сенім ықтималдығы.

  5. Критерий қуаттылығы.

  6. Сенім аралығы.

  7. Бас орта үшін нүктелік баға.

  8. Бас дисперсия үшін нүктелік баға.

  9. Бас орта үшін интервалдық баға.


Үлестірілетін материал: тапсырмалары баркарточкалар
Әдебиет

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  3. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағысауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Нүктелік және интервалдық бағалардың анықтамасы.

  2. Тыңғылықты, ығыспаған және тиімді бағалардың анықтамалары.

  3. Бас орта, бас дисперсия үшін нүктелік бағаларды атаңыз.

  4. Бас орта үшін интервалдық бағаны жазыңыз.

2 тақырып: Екі топты салыстыру. Медициналық-биологиялық деректерді статистикалық талдау.


Мақсаты: Биомедициналық есептерді Стьюденттің t-критерийін қолдануымен шығару дағдыларын қалыптастыру. Екі тәуелді таңдамалар бойынша алынған бас орта бағаларының өзгешеліктерінің статистикалық мәнділігін талдау үшін Стьюденттің параметрлік критерийін қолдануды үйрету.
Оқытудың міндеттері:Тәжірибе жүргізуге дейін және одан кейінгі бақылауларда орталардың теңдігі жөніндегі статистикалық жорамалдарды тексеру дағдыларын қалыптастыру, Стьюдент критерийін қолдануда кететін қателермен танысу. Статистикалық жорамалды, статистикалық критерийді таңдау, нақты ситуациялық есептерді шығаруда статистикалық талдауды жүргізу дағдыларын қалыптастыру.
Өткізу түрі: Ситуациялық есептерді шығару
Тақырып бойынша тапсырма: Студент тақырыптың келесі сұрақтарын оқып-білуі тиіс:

  1. t-критерийлердің түрлері.

  2. Критерийді қолдану талаптары.

  3. Статистикалық жорамалдарды жүргізудің жалпы қағидалары.

  4. Жұп таңдамалар үшін t-критерий.

  5. Қолданудың мүмкін қателері.

  6. Екі жұмыс тобының бір органикалық қосылысындағы (цинхонинде) азот құрамын микроталдау әдісімен анықтады. Келесі мәндер алынды:

1-топ

9,29

9,38

9,35

9,43

2-топ

9,53

9,48

9,61

9,68

Орталардың айырмашылығын тек кездейсоқ қатемен түсіндіруге бола ма, әлде бұл жүйелік қате ме?
Үлестірілген материал: тапсырмалары бар карточкалар
Әдебиет

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  3. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағысауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. t-критерийлердің типтерін атаңыз. Олар не үшін қолданылады?

  2. Орындалған кезде t-критерийді қолдануға болатын статистикалық деректерге қойылатын талаптарды атаңыз.

  3. Екі тәуелді таңдамалар бойынша алынған бас орта бағаларының өзгешеліктерінің статистикалықмәнділігін жүргізу кезінде жасалатын әрекеттер тізбегін атаңыз.

  4. t шамасы тәуелді параметрлерді атаңыз.

  5. t шамасының формуласын жазыңыз.

  6. Жорамалды қабылдау аймағын атаңыз.

  7. Стьюдент критерийін қолданудағы мүмкін қателіктерді атаңыз.

  8. Стьюдент критерийін қолданудың ерекшеліктерін атаңыз.

  9. Стьюдент критерийін қолданудың шекаралары қандай?

  10. Стьюдент критерийін қолдануға болатын есептердің негізгі типтерін атаңыз.

3 тақырып: Параметрлік емес әдістер.
Мақсаты: Уилкоксонның параметрлік емес критерийін қолдануды үйрету.
Оқытудың міндеттері:Уилкоксонның параметрлік емес критерийін қолдану арқылы статистикалық жорамалдарды тексеру дағдыларын қалыптастыру.
Өткізу түрі –ситуациялық есептерді шығару.
Тақырып бойынша тапсырма:Студент тақырыптың келесі сұрақтарын оқып-білуі тиіс:

  1. Уилкоксон критерийінің қолдану аясы.

  2. Уилкоксон критерийінің статистикасы.

  3. Уилкоксон критерийі үшін жорамалды қабылдау аймағы.


Үлестірілген материал: тапсырмалары бар карточкалар
Әдебиет

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  3. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағысауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Т-критерийді қолданудың ерекшеліктерін атаңыз.

  2. Уилкоксон критерийін қолданудың ерекшеліктерін атаңыз.

  3. Уилкоксон критерийін қолдану үшін нөлдік жорамалды атаңыз.

  4. Уилкоксон критерийін қолдануымен нөлдік жорамалды тексеруді жүргізу кезіндегі әрекеттердің тізбегін атаңыз.

  5. Параметрлік және параметрлік емес критерийлердің айырмашылықтарын атаңыз.

4 тақырып: Таралу түрі жөніндегі жорамалды тексеру.


Мақсаты: Статистикалық жорамалдарды тексеруге арналған параметрлік әдістерді қолдануды үйрету.
Оқытудың міндеттері:Статистикалық, оның ішінде таралу түрі жөніндегі жорамалдарды тексеру дағдыларын қалыптастыруды жалғастыру. Статистикалық жорамалдарды тексеру нәтижелерін талдау дағдыларын қалыптастыру.
Өткізу түрі –ситуациялық есептерді шығару.
Тақырып бойынша тапсырма:Студент тақырыптың келесі сұрақтарын оқып-білуі тиіс:

  1. Қалыпты таралу.

  2. Қалыпты таралудың негізгі параметрлері.

  3. Қалыпты таралу түрі жөніндегі жорамалды тексеру үшін нөлдік жорамал.

  4. Қалыпты таралу түрі жөніндегі жорамалды тексеру үшңн статистикалық критерий.

  5. Пирсонның Хи-квадрат критерийі.

  6. Колмогоров-Смирнов келісім критерийі.

  7. Жорамалды қабылдау аймағы.


Үлестірілген материал: тапсырмалары бар карточкалар
Әдебиет

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  3. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағысауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Қалыпты таралу түрі жөніндегі жорамалды тексеру кезіндегі нөлдік жорамалды атаңыз.

  2. Таралу түрі жөніндегі жорамалды тексеру үшін қандай критерий қолданылады?

  3. Жорамалды қабылдаудың критикалық аймағын атаңыз.

  4. Пирсонның Хи-квадрат критерийінің статистикасын жазыңыз.

  5. Колмогоров-Смирнов критерийінің статистикасын жазыңыз.

5 тақырып: Бірфакторлы дисперсиялық талдау әдісі.
Мақсаты: Зерттелінді белгіге бір фактордың әсерін зерттеу кезінде бірфакторлық дисперсиялық талдау әдісін қолдануды үйрету.
Оқытудың міндеттері:Факторлы, қалдық және жалпы дисперсияларды есептеу дағдыларын қалыптастыру, алынған нәтижелерді талдау және фактор әсері жөніндегі қорытындылар жасау дағдыларын қалыптастыру.
Өткізу түрі –ситуациялық есептерді шығару.
Тақырып бойынша тапсырма:Студент тақырыптың келесі сұрақтарын оқып-білуі тиіс:

  1. Бірфакторлы дисперсиялық талдаудың идеясы.

  2. Бірфакторлы дисперсиялық талдауды жүргізу схемасы.

  3. Ауытқу квадраттарының факторлық, қалдық және жалпы қосындылары формулалары.

  4. Факторлық, қалдық және жалпы дисперсиялар формулалары.

  5. Дисперсиялық талдау жүргізу кезіндегі нөлдік және балама жорамалдар.

  6. Топаралық және қалдық дисперсияларды салыстыру үшін Фишер критерийі.


Оқытудың әдістері:–ситуациялық есептерді шығару.
Үлестірілген материал: тапсырмалары бар карточкалар
Әдебиет

  1. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  2. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  3. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағысауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.


Сұрақтар:

  1. Бірфакторлы дисперсиялық талдаудыңнегізгі идеясын атаңыз.

  2. Ауытқу квадраттарыныңфакторлық, қалдық және жалпықосындыларын есептеудің оңтайлырақ формулаларын жазыңыз.

  3. Дисперсиялық талдаудыңнөлдік жорамалын қабылдаудың шекарасын қою үшін қандай критерий қолданылады?

  4. Дисперсиялық талдаудыңқолданылу шарттарын атаңыз.

  5. Бірфакторлы дисперсиялық талдауды жүргізу схемасын жазыңыз.

  6. Дисперсиялық талдаудыңпараметрлік емес аналогын атаңыз.

6 тақырып: Стандарттау әдісі.


Мақсаты: Стандарттау әдісі және оны қоғамдық денсаулық сақтауда қолданылуымен танысу.
Оқытудың міндеттері:Стандарттау әдісінің негізгі түсініктерімен танысу: стандартталған коэффициенттер, стандарттаудың тікелей және тікелей емес әдістері. Статистикалық деректерді стандартталған коэффициенттерге келтіру дағдыларын қалыптастыру.
Өткізу түрі: Ситуациялық есептер шығару.
Тақырып бойынша тапсырма:Студент тақырыптың келесі сұрақтарын оқып-білуі тиіс:

    1. Стандартталған коэффициенттердің анықтамасы.

    2. Стандарттау әдісін жүргізу сатылары.

    3. Стандарттаудың тікелей әдісі.

    4. Стандарттаудың тікелей емес әдісі.


Үлестірілген материал: тапсырмалары бар карточкалар
Әдебиет

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  3. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  4. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  5. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау

Студент төмендегі сұрақтарға жауап беруі, «Бақылау-өлшеуіш құралы» жинағындағысауалнамалық тапсырмаларды және ситуациялық есептерді шығара алуы тиіс.

7 тақырып: Эпидемиологиялық талдаудағы статистикалық әдістер.
Мақсаты: Медициналық-биологиялық деректерді талдау үшін Statisticaжәне БИОСТАТ қолданбалы бағдарламалар пакетін қолдануды үйрету.
Оқытудың міндеттері: Эпидемиологиялық талдауда қолданылатын негізгі статистикалық әдістермен және оларды қолданудың негізгі қателіктерімен таныстыру. Зерттеудің қандай да бір әдісін қолданудың шекараларын қоюды, жүйелік қателерді есептеуді үйрету.
Өткізу формасы – ситуациялық есептерді шығару.
Тақырып бойынша тапсырма: Студент тақырыптың келесі сұрақтарын оқып-білуі тиіс:


  1. Статистикалық өңдеуді қажет ететін эпидемиология элементтері.

  2. Зерттеу типтері.

  3. Рандомизация.

  4. Жүйелік қате.

  5. Мүмкіндіктер қатынасын есептеу.

  6. Нейманның жүйелік қатесі.

  7. Статистикалық талдаудың қолданылуы.

  8. Талдаудағы қателер.


Оқыту әдістері – кіші топтарда жұмыс істеу, ситуациялық есептерді талдау.
Әдебиет

  1. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

2. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  1. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  2. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  3. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  4. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау

Студент «Бақылаулық өлшеуіш құралы» жинағындағы бірнеше ситуациалық есептерді шешу керек, деректерді компьютерде өңдеп және оқытушыға электронды түрде ұсыну керек.


Мамандық: Қоғамдық денсаулық сақтау

Модуль: Медициналық биофизика және биостатистика


Студенттердің өзіндік жұмыстарына арналған

әдістемелік нұсқаулар

Курс: 3


Пән: Биологиялық статистика

Құрастырған:доцент Аймаханова А.Ш.

аға оқыт. Исмаилова М.М.

Алматы, 2012 ж.

Модуль отырысында

талқыланды және бекітілді

№ 1хаттама31.08.2012ж.

Модуль жетекшісінің м.а., профессор _________ Нұрмағанбетова М.О.

1 тақырып: Статистикалық материал жинау. Бақылау немесе өлшеу нәтижелерін жазу реті. Жиналған материалды сапа және сан жағынан бақылау.
Мақсаты: Статистикалық материалды жинау әдістерін оқып-білу.
Тапсырмалар: Студент келесі мәселелерді қарастыруы керек:


  1. Бақылаулар немесе өлшеулер нәтижелерін жазу реті.

  2. Жиналған материалды сапалық және сандық бақылау.

  3. Жүйелік қателердің мүмкін түрлері.


Орындау формасы: реферат жазу.
Орындау критерийі: Рефератты орындау мен безендіруге қойылатын талаптар:

  • реферат көлемі 4-5 баспа беттен аспауы керек. (қосымша жұмыстар реферат көлеміне кірмейді);

  • рефератты дайындағанда 8-10түрлі әдебиет көзі пайдалануы керек;

  • реферат сауатты орындалуы қажет, мазмұндау мәдениетін ұстану қажет;

  • мазмұнын баяндау барысында қолданылған әдебиетке сілтеме болуы керек;

  • библиографияны дұрыс жазу.

Реферат құрылымы: титулдық парақ, атауы, мазмұны (басталатын беттің көрсетілуімен реферат бөлімдерін біртіндеп жазу), кіріспе(зерттелетін мәселенің мәні, мақсаты, міндеті айтылуы керек), негізгі бөлім (бұл бөліктің әр бөлімі дәлелді түрде мәселенің мағынасын ашады, бұл бөлімде кестелер, сызбалар, графиктер келтірілуі мүмкін),қорытынды (реферат тақырыбы бойынша жалпыланған қорытынды беріледі, ұсыныстар айтылады),әдебиеттізімдері.

Өткізу мерзімі: циклдың соңғы сабағында.

Егер реферат барлық қойылған талаптарға сай жазылса, онда студент оны орындағаны үшін ең жоғары балл 100 балл алады. Егер рефератта аздаған кемшіліктер орын алса, мәселен, әдебиет саны аз, кейбір сұрақтар толық ашылмаған болса, онда студент 75-99 балл алады. Егер оқытушы тақырып жартылай ғана ашылған, бірақ негізгі сұрақтар қарастырылған, бір немесе екі ғана әдебиет пайдаланылған деп шешсе, онда студент 50-74 балл алады. Егер реферат тақырыбы ашылмаған болса, әдебиеттерге сілтеме болмаса, реферат сұрақтарына жауап болмаса, онда жұмыс үшін баллқойылмайды.


Қалыптастырылатын құзіреттілік:өзін-өзі оқыту.
Әдебиет:

  1. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики.

  2. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  3. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  4. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  5. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине ибиологии. М.: Медицина, 2000.

  6. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  7. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау:

Студент реферат бойынша оқытушы ұсынған сұрақтарға жауап бере алуы тиіс.


2 тақырып: Ассиметрия және эксцесс таңдама коэффициенттері.
Мақсаты: Ассиметрия және эксцесс таңдама коэффициенттерімен танысу.
Тапсырмалар: Студент келесі сұрақтарды талдап, қарастыруы керек:

  1. Ассиметрия және эксцесс критерийлерін қолдану аясы.

  2. Нөлдік және балама жорамалдарды ұйғару.

  3. Ассиметрия коэффициенті.

  4. Эксцесс коэффициенті

  5. Критерий статистикасы.


Орындау формасы: реферат жазу.
Орындау критерийі: Рефератты орындау мен безендіруге қойылатын талаптар:

  • реферат көлемі 4-5 баспа беттен аспауы керек. (қосымша жұмыстар реферат көлеміне кірмейді);

  • рефератты дайындағанда 8-10түрлі әдебиет көзі пайдалануы керек;

  • реферат сауатты орындалуы қажет, мазмұндау мәдениетін ұстану қажет;

  • мазмұнын баяндау барысында қолданылған әдебиетке сілтеме болуы керек;

  • библиографияны дұрыс жазу.

Реферат құрылымы: титулдық парақ, атауы, мазмұны (басталатын беттің көрсетілуімен реферат бөлімдерін біртіндеп жазу), кіріспе (зерттелетін мәселенің мәні, мақсаты, міндеті айтылуы керек), негізгі бөлім (бұл бөліктің әр бөлімі дәлелді түрде мәселенің мағынасын ашады, бұл бөлімде кестелер, сызбалар, графиктер келтірілуі мүмкін), қорытынды (реферат тақырыбы бойынша жалпыланған қорытынды беріледі, ұсыныстар айтылады), әдебиет тізімдері.

Өткізу мерзімі: циклдың соңғы сабағында.

Егер реферат барлық қойылған талаптарға сай жазылса, онда студент оны орындағаны үшін ең жоғары балл 100 балл алады. Егер рефератта аздаған кемшіліктер орын алса, мәселен, әдебиет саны аз, кейбір сұрақтар толық ашылмаған болса, онда студент 75-99 балл алады. Егер оқытушы тақырып жартылай ғана ашылған, бірақ негізгі сұрақтар қарастырылған, бір немесе екі ғана әдебиет пайдаланылған деп шешсе, онда студент 50-74 балл алады. Егер реферат тақырыбы ашылмаған болса, әдебиеттерге сілтеме болмаса, реферат сұрақтарына жауап болмаса, онда жұмыс үшін балл қойылмайды.


Қалыптастырылатын құзіреттілік: өзін-өзі оқыту.
Әдебиет:

  1. И.В. Павлушков и др. Основы высшей математики и математической статистики. (учебник для медицинских и фармацевтических вузов) М., «ГЭОТАР - МЕД»; 2008

  2. А. Банержи Медицинская статистики понятным языком. М. Практическая медицина. 2007.

  3. Лукьянова Е.А. Медицинская статистика.- М.: Изд. РУДН, 2002.

  4. Медик В.А.,Токмачев М.С.,Фишман Б.Б.Статистика в медицине и биологии. М.: Медицина, 2000.

  5. Гланц С. Медико-биологическая статистика – М.:Практика,1999.

  6. Рокицкий П.Ф. Биологическая статистика.- Высшая школа, 1973.


Бақылау:

Студент реферат бойынша оқытушы ұсынған сұрақтарға жауап бере алуы тиіс.

3 тақырып: Көптік салыстыру. Бонферрони түзетуімен Стьюдент критерийі.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет