Мүәллиф: Руһуллаһ Мусәви Хумејни Нәшр едән: чап нөвбәсчи: Биринҹи Чап тарихи: 2008 Тираж: 3000

Төвбә

Нәфс, фитрәтин әввәлиндә һәр нөв камал, ҝөзәллик вә нурдан бошдур. Неҹә ки, онларын әкси олан шејләрдән дә бошдур.Үстүндә һеч бир хәтт вә ишарә олмајан бир сәһифә кимидир ки, нә руһани камилликләр, нә дә онун зидди олан сифәтләр вардыр. Амма, бүтүн бу мәгамлары газанмаг исте’дады вә ләјагәти онда әманәт гојулубдур. Ҝүнаһа мүртәкиб олса, онун сәбәбинә үрәјиндә гаралыг јаранар вә ҝүнаһы һәр нә гәдәр чохалса гаралыг вә зүлмәт дә бир о гәдәр артар, та о јерә чатар ки, үрәк тамамилә гаранлыг вә зүлмәт ичәрисиндә олар, фитрәт нуру сөнәр вә әбәди бәдбәхтлијә чатар. Әҝәр, бу һаллар арасында, тамам зүлмәт онун гәлб сәһифәсини тутмаздан габаг, гәфләт јухусундан ајылса, вә “јәгзә”² һалындан төвбә мәнзилинә дахил олса, зүлмани һалдан вә тәбиәт гаранлығындан өз фитрәт нуруна вә зати руһанијјәтинә гајыдаҹаг, јенә дә әввәлки кими камиллик вә онун зидди олан сифәтләрдән бош олаҹаг. Неҹә ки, мәшһур һәдисдә ҝәлиб:

التا ئب من الذنوب کمن لا ذنب له

Ҝүнаһлардан төвбә едән кәс, һеч бир ҝүнаһы олмајан кәс кимидир.¹

Бәс, мәлум олду ки, төвбәнин һәгигәти тәбиәт вә онун һөкүмләринә табе олмагдан, руһанијјәт вә фитрәт һөкүмләринә тәрәф гајытмагдыр.

Дүзҝүн вә камил бир төвбә, шәртләри илә бирликдә чәтин ишләрдәндир. Чох аз адам бу мәгсәдинә наил ола биләр. Бәлкә ҝүнаһ етмәк, мәхсусән бөјүк ҝүнаһлар, инсаны төвбә етмәкдән тамамилә гафил едир. Әҝәр, ҝүнаһ ағаҹы инсанын үрәк тарласында бөјүјүб мејвә верә вә көкләри мөһкәмләнә, олдугҹа хошаҝәлмәз мејвәләр верәҹәк ки, онлардан да бири инсаны төвбә етмәјә гојмамасыдыр. Әҝәр бә’зән төвбә јадына дүшсә дә, бу ҝүн-сәһәрә, бу ај ҝәлән аја сахлајыр вә өз-өзүнә дејир ки, өмрүмүн ахырларында вә гоҹаланда һәгиги төвбә едәрәм. Амма бундан гафилдир ки, бунунла Аллаһа һијлә етмәк истәјир. Бир һалда ки, «Аллаһ һијләјә ҹаваб верәнләрин ән јахшысыдыр»²

Ҝүман етмә ки, ҝүнаһларын көкү мөһкәмләнәндән сонра инсан төвбә едә билсин ја онун шәртләрини јеринә јетирсин. Бәс төвбәнин баһары ҹаванлыг дөврүндәдир ки, ҝүнаһ јүкү, гәлбин гаралығы вә батини зүлмәтләр аз, төвбәнин шәртләри јүнҝүл вә асандыр. Инсанын гоҹалыгда һәрислији, тамаһы, ҹаһ-ҹәлал вә сәрвәт севҝиси, узун арзулары чохдур. Инсанын гоҹалыг вахты төвбә едә билмәси өзүнү алдатмагдыр. Тутаг ки, инсан гоҹалыгда бу иши едә биләр, бәс һарадан билир ки, гоҹалыг һәддинә чатаҹаг вә онун вә’дә верилмиш әҹәли ҹаванлыг вахты вә ҝүнаһа мәшғул оларкән ону јахаламајаҹаг вә мөһләт верәҹәк?

Бәс еј әзиз! Шејтанын һијләләриндән горх вә һәзәрдә ол. Өз Аллаһына гаршы һијлә вә мәкр етмә ки, әлли ил, ја бир аз чох шәһвәт далынҹа олум вә өлүм ајағында истиғфар кәлмәси илә әвәзини чыхарам. Бунлар хам хәјаллардыр. Инсанын өз-өзүнә төвбә фикринә дүшмәси ја она мүвәффәг олмасы, ја әҝәр мүвәффәг олду, онун сәһиһлијинә вә гәбулуна ја онун камил шәртләринә әмәл етмәси надир һалларда баш тутар. Ола билсин ки, төвбә фикринә дүшмәмиш, ја она әмәл етмәмиш, әҹәл мөһләт вермәсин вә инсаны ағыр ҝүнаһ јүкләри илә вә онун сонсуз зүлмтләри илә бу дүнјадан апарсын. О вахт, Аллаһ билир ки, һансы тутгунлуг вә бәдбәхтчилијә дүчар олар.

Бәс еј әзиз, тез ишә башла, әзмини мөһкәм вә ирадәни ҝүҹлү ет. Нә гәдәр ки, ҹаванлыг дөврүндәсән, ја дүнја һәјатындасан төвбә ет. Аллаһ верән фүрсәти әлиндән чыхмаға гојма. Шејтанын вә нәфси әммарәнин һијләләринә е’тина етмә.

Камил вә дүзҝүн төвбә үчүн шәртләр вардыр ки, әҝәр онлар јеринә јетирилмәсә, дүзҝүн төвбә һасил олмаз. О шәртләрин ән мүһүмләриндән бири, кечмиш ҝүнаһ вә гүсурлардан пешиман олмагдыр. Бир башгасы исә һәмишәлик олараг, бир даһа ҝүнаһлара гајытмајаҹағыны әзм вә ирадә етмәкдир.

Еј инсан, нә гәдәр залым вә ҹаһилсән вә Немәт Саһибинин немәтинин гәдрини билмирсән. Сәнин асајиш вә раһатлығын үчүн бүтүн вәсиләләри һазырлајан вә онда һеч бир миннәт гојмајан белә бир немәт саһибинә гаршы илләр боју итаәтсизлик, дүшмәнчилик, һөрмәтсизлик, һәјасызлыг етдин вә өмрүнү өзбашыналыгда кечирдин. Инди ки, пешиман олмусан вә гајыдыб, төвбә етмисән, Һәгг-Тәала да сәни өзүнә мәһбуб вә севимли тутду. Ҝөр бу нә гәдәр ҝениш рәһмәт вә бол немәтдир.

Төвбәнин гәбул олунмасынын биринҹи шәрти, кечмишдә етдијин әмәлләрә пешиман олмаг, икинҹи, һәмишәлик олараг ҝүнаһа тәрәф гајытмамағы әзм етмәк, үчүнҹү, халгын һаггыны өзүнә гајтармаг, дөрдүнҹү, бојнунда олуб, јеринә јетирмәдијин ваҹибләрә үз тутмаг вә онлары јеринә јетирмәк, бешинҹи, һарамдан ҝөтүрдүјүн бәдәнинин әтини, гәм- гүссәјләәридәсән та дәри сүмүјә јапыша вә онларын арасындан тәзә әт әмәлә ҝәлә, алтынҹы, итаәтсизлијин ширинлијини ҹисминә дадыздырдығын кими, әмрә табе олмағын да ағрысыны она дадыздырасан. Инсан тәкҹә “төвбә етдим” демәклә, төвбә ондан гәбул олунмаз. Төвбә едән инсан одур ки, ҹамаатдан һагсыз олараг һәр нә апарыбса, онлара гајтарсын. Әҝәр онларын башга һаглары да өһдәсиндә олса вә ону өдәмәк ја саһибини разы етмәк мүмкүндүрсә ҝәрәк буну етсин. Илаһи ваҹибләрдән һәр нәји тәрк едибсә, гәзасыны јеринә јетирсин. Әҝәр бунларын һамысыны јеринә јетирмәк мүмкүн олмаса, имканы чатаны гәдәрини јеринә јетирсин. Билсин ки, бунлар бир һүгуглардырлар ки, һәр бирини тәләб едән вардыр вә о бири дүнјада чәтин вә ағыр һалларла истәјирләр. О дүнјада исә бунлары јеринә јетирмәјә һеч бир јол јохдур. Орада тәкҹә башгаларынын ҝүнаһ јүкүнү чәкиб, өз јахшы әмәлләрини онлара верәр. Бәс о вахт бичарә вә бәдбәхт олар вә хилас олмаг үчүн дә һеч бир јол вә чарә јохдур.

Еј әзиз, мәбадә шејтан вә нәфси әммарә сәнә галиб олалар вә вәсвәсә едәләр, мәтләби сәнә бөјүк ҝөстәрәләр, сәни төвбәдән гајтаралар вә ишини бирдәфәлик едәләр. Бил ки, бу ишәләрдә һәр нә гәдәр, аз да олса белә гәдәм ҝөтүрмәк чох јахшыдыр. Әҝәр гәзаја ҝетмиш намазлар, оруҹлар, кәффарәләр вә Аллаһ һаглары чох, халгын һаггы сајсыз, ҝүнаһлар вә хәталар ағыр да олса јенә, Аллаһын лүтфүндән мәјус олма вә Аллаһын рәһмәтиндән наүмид олма. Чүнки әҝәр сән ҝүҹүн чатан гәдәр игдам етсән, Аллаһ-Тәала да бу јолу сәнин үчүн асанлашдыраҹаг вә ниҹат јолуну сәнә ҝөстәрәҹәк. Бил ки, Аллаһын рәһмәтиндән мә’јус олмаг ән бөјүк ҝүнаһдыр ки, нәфсә һеч бир ҝүнаһын онун гәдәр пис вә бөјүк тәсир едә билдијини ҝүман етмирәм. Аллаһ рәһмәтиндән мәјус олмаг, бир зүлмәт кими үрәји елә әһатә едир вә овсары әлдән чыхарыр ки, һеч бир шејлә дүзәлтмәк мүмкүн олмур.

Мәбадә, Алааһын рәһмәтиндән гафил оласан вә ҝүнаһы Һәггин рәһмәтиндән бөјүк биләсән. Аллаһын рәһмәти һәр шејдән бөјүкдүр вә һәр шејә шамил олур. Аллаһ, рәһмәт вә мәғфирәт вәдәси вериб. Сән бир аддым ирәли ҝәл вә онун мүгәддәс дәрҝаһына тәрәф ајаг гој. О, Өзү һәр бир вәсиләјлә олур-олсун сәнин әлиндән тутаҹаг. Әҝәр Онун һагларыны јеринә јетирә билмәсән, өз һаггындан кечир вә әҝәр башгаларынын һаггларыны гајтара билмәдинсә, әвәзини чыхыр.

Еј әзиз, Һәгг јолу асан вә јүнҝүлдүр. Амма бир аз диггәт истәјир. Ҝәрәк гәдәм ҝөтүрәсән. Иши бу ҝүн-сабаһа салмаг, сонраја атмаг вә ҝүнаһ јүкүнү һәр ҝүн ағырлашдырмаг, иши чәтинләшдирир. Амма ишә башламаг, ишин вә нәфсин ислаһына әзм вә ирадә етмәк јолу јахынлашдырыр вә иши асанлашдырыр. Сән тәҹрүбә ет вә башла. Әҝәр нәтиҹә алдын, бу мәтләбин дүзҝүнлүјү сәнә сүбут олар. Әҝәр ишә башламасан, фәсад јолу ачыг, сәнин ҝүнаһкар әлин исә узун.

Төвбә едән шәхсә лазым олан ишләрдән бири дә Һәгг-Тәаланын “Ғәффаријјәт” мәгамына сығынмаг вә истиғфар һалыны һасил етмәкдир. Төвбә едән ҝәрәк Һәзрәти Һәгг Ҹәллә-Ҹәлалә вә О Зати Мүгәддәсин Ғәффаријјәт мәгамындан өз дили вә һалы илә аҹизанә, налә вә ағламагла ҝүнаһларынын үстүнүн өртүлмәсини истәсин.¹

Исламын рәһмәт гапысы һамынын үзүнә ачыгдыр. Тарихдә ҝәлибдир ки, Језид һәзрәти имам Сәҹҹаддан (ә) сорушду ки, мән төвбә едә биләрәмми? Һәзрәт бујурду: Бәли, төвбә гапысы ачыгдыр. Бәли, бир Језид ки, о ҹинајәтләри төрәдибдир. Амма сонра һәзрәти Зејнәб (ә) имам Сәҹҹаддан (ә) сорушанда ки, ахы бу нәдир? Имам бујурду: Језид төвбә етмәјә мүвәффәг олмаз, амма әҝәр төвбә етсә, гәбулдур. Бир кәс әҝәр пејғәмбәри дә өлдүрмүш олса вә төвбә етсә, гәбулдур. Амма төвбә етмәјә мүвәффәг олмазлар.

Ҝүнаһкарлар ҹиддијјәт етсинләр, инди вахт вар, вахт галыб. Нә гәдәр ки, ајагларынызы гәбрә гојмајыблар, төвбә гапысы ачыгдыр. Аллаһын рәһмәти ҝенишдир. Ҝәлин төвбә един, ҝәлин етдијиниз ишләрдән вә исламла етдијиниз мүхалифәтчиликләрдән төвбә един. Гајыдын, һамынызын төвбәси гәбулдур.¹