Көлеңкелі экономикаға қарсы күрес әдістері.
Бейресми әрекеттермен күресу, таралу масштабын ескере отырып, өте қиын. Көлеңкелі экономикаға қарсы күрес әртүрлі аспектілермен қамтылуға тиіс.
Салық жүйесін реформалау, ол көлеңкелі табыстың бір бөлігін алып тастауға мүмкіндік береді.
Сыбайлас жемқорлық шенеуніктерге жазаны қатайту.
Елден экспортталатын капиталды қайтару жөніндегі шараларды енгізу және қаржы ағынын тоқтату үшін тартымды инвестициялық климат құру.
Жер асты жұмыс істейтін салаларды анықтау және олардың қызметін тоқтату.
Ақшалай қаражаттардың ағындарын бақылауды көбейтіңіз, бұл үлкен мөлшерде ақшаны жылыстатуға мүмкіндік бермейді.
Мемлекеттің бизнестегі қысымын азайту, мысалы, қадағалау органдарының санын және инспекцияларын қысқарту.
Бақыланбайтын қамсыздандыруға және қарыздарды тартуға тыйым салу.
Соттар мен басқа да органдарда билікті тарату. Заңнаманы күшейту керек.
2. Көлеңкелі экономика, түрлері және пайда болуы,қызмет ету механизмі
Көлеңкелі экономика бірнеше онжылдықтан бері зерттеліп келе жатқанымен, оны нақты талдайтындай анық түсінік қоғамтанушыларда әлі қалыптасқан жоқ. Жалпы анықтама ретінде мына түсінікке жүгінуге болады: көлеңкелі экономика - заңға қайшы келетін экономикалық қызмет түрі, яғни түрлі деңгейдегі қылмыстық істермен байланысты болатын заңсыз шаруашылық әрекеттердің жиынтығы болып табылады немесе материалдық игіліктерді ресми статистикада қарастырылмай, қоғамдық бақылаудан тыс өндіріс, тұтыну, айырбастау және қайта бөлу болып табылады.
Көлеңкелі экономиканы мынадай үлкен үш блокқа бөлуге болады:
Ресми емес экономика («екінші» немесе «ақ жағалы» көлеңкелі экономика). Бұл бұрын жасалған ұлттық табыстың жасырын түрде қайта бөлінуіне алып келетін, «ақ» экономика қызметкерлерінің өз жұмыс орындарында жасайтын заңға қайшы іс-әрекеттері. Ол пара алу, жемқорлық, алаяқтық, т. б. болуы мүмкін. Көбінде бұл қызмет түрлерімен «ақ жағалылар», яғни басқару аппаратындағы қызметкерлер айналысады. Сондықтан да бұл экономика түрін «ақ жағалы» деп те атайды. Қоғам көзімен қарасақ, көлеңкелі экономиканың бұл түрі қызметтер мен тауар түрлерін өндірмейді, бір адамның пайдасы екінші адамның пайдасы арқылы келіп отырады.
Достарыңызбен бөлісу: |
