Microsoft Word Бошкатармокдарслик



Pdf көрінісі
бет242/278
Дата09.05.2024
өлшемі3.03 Mb.
#500788
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   278
БОШКА ТАРМОКЛАРДА БУХ

 
 
Товарнинг 
номи 
Сотиб 
олиш 
баҳоси 
Савдо 
устамаси 
Товар-
нинг 
сотиш 
баҳоси 
Янги 
баҳо 
Кири-
тиш 
санаси 
Янги 
савдо 
устам
аси 
сум-
маси 
Фоиз Сумма 










Кўк чой, № 95
1200 
10 
120 
1320 
1400 
1.03. 
2009 
200 


390
Чакана савдо корхоналари келиб тушган товарлар бўйича кейинги 
даврларда уларнинг чакана сотиш баҳоларини талаб ва таклифга мувофиқ 
оширишлари ҳамда пасайтиришлари ҳам мумкин. Бундай ҳолларда 
юқоридаги чакана сотиш баҳоларини қайд этиш китобида қайта баҳоланган 
чакана нархлар тўғрисидаги ёзувлар 7-9 –устунчаларда кўрсатилади. 
Савдо устамалари чакана савдо корхоналарининг фойда олишларини 
асосий манбаи ҳисобланади. Товарлар бўйича турли савдо устамаларини 
қўлланилиши сабабли сотилган товарларга тўғри келадиган савдо устамаси 
суммаси уларнинг ўртача фоизи асосида топилади.
Чакана савдо корхоналарида улгуржи савдо корхоналаридан фарқли 
ўлароқ ҳар куни айнан қандай товарни ва қанча миқдорда сотилганлигини 
билиш қийин, яъни кассага кирим қилинган савдо пулини чакана савдо 
шаҳобчасида сақланаётган у ёки бу товарга тегишли эканлигини аниқлаб 
бўлмайди. Бунга с абаб шундаки ҳар бир товарнинг сотилиши чакана савдо 
шаҳобчпларида бевосита ҳужжат билан расмийлаштирилмайди. Шунинг 
учун чакана савдо корхоналарида товарлар ҳисобининг даврий тизими 
қўлланилади. Ушбу тизимга мувофиқ олдинги ва кейинги инвентаризация 
маълумотлари, шунингдек товарларнинг киримига оид маълумотлар асосида 
ҳақиқатда сотилган товарларнинг миқдори аниқланади ва топилган сумма 
чакана товар айланмаси ҳисобланади. Даврий тизимга асосан сотилган 
товарлар суммаси қуйидагича топилади: 
Ушбу тартибда аниқланган сотиш ҳажмини кассага кирим қилинган пул 
маблағлари суммаси билан таққослаш моддий жавобгар шахс томонидан 
савдо пулининг яширилганлиги ёки яширилмаганлигини аниқлаш имконини 
беради. 
Чакана савдонинг улгуржи савдодан фарқли жиҳатларидан яна бири 
шундаки, даврий тизимни қўлланилиши чакана савдо корхоналарида ҳар бир 
товар ҳаракатини соний жиҳатдан ҳисобга олиш имконини бермайди. 
Шунинг учун чакана савдо корхоналарида улгуржи савдо корхоналаридан 
ўлароқ товарларнинг қиймат жиҳатдан ҳисоби олиб борилади. Товарларнинг 
ҳақиқий қолдиғи сон жиҳатдан фақатгина инвентаризация ўтказилганда 
аниқланади ва инвентаризация рўйхатида акс эттирилади.
Чакана савдо корхоналарида товарларнинг бевосита истеъмолчилар 
томонидан қўлдан қўлга олиш, ўлчаб кўриш, баҳолаш, синаб кўриш ва бошқа 
шу каби ҳолатлари кўп бўлади. Бу ўз навбатида чакана савдо корхоналарида 
улгуржи савдо корхоналаридан ўлароқ товарларнинг синиш, тўкилиш, 
бузилиш ва шу каби сабабларга кўра камайиш эҳтимолини катта қилиб 
Ҳисобот 
даври 
бошига 
товарлар 
суммаси 

Ҳисобот 
даврида 
кирим 
қилинган 
товарлар 
суммаси 

Ҳисобот 
даври 
охирига
товарлар 
қолдиғи 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   278




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет