Microsoft Word Бошкатармокдарслик
жүктеу/скачать 3.03 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 25.1- жадвал Идишларга доир
- 25.6. Чакана савдо
| 25.5.Чакана савдо корхоналарида идишлар ҳисобининг
хусусиятлари Чакана савдо корхоналарида идишларнинг ҳисоби махсус 2950 «Товарлар остидаги ва бўш идишлар» счётида олиб борилади. Ушбу актив счётнинг дебетида идишларнинг таъминотчилар ва бошқа манбалардан келиб тушиши, кредитида эса уларнинг таъминотчиларга қайтарилиши, сотилиши ва бошқа чиқимлари акс эттирилади. Идишларнинг ҳисоби ушбу счётда сотиб олиш баҳоларида ёки ўртача баҳоларда олиб борилади. Идишларга доир операциялар ҳисобда қуйидаги ёзувлар билан акс эттирилади (25.1-жадвал). Идишларнинг аналитик ҳисоби маоддий жавобгар шахслар бўйича уларнинг турлари, гуруҳлари, баҳолари бўйича натурал-пул бирлигида юритилади. 25.1-жадвал Идишларга доир операцияларни счётларда акс эттириш тартиби № Операциянинг мазмуни Сумма Счётлар корреспонден- цияси Асос Дебет Кредит 1 Таъминотчилардан товарлар билан биргаликда олинган идишларнинг сотиб олиш қийматига 200000 2950 6010 Счёт-фактура 2 Шўъба ва қарам хўжалик жамиятларидан келиб тушган идишларнинг сотиб олиш қийматига 1000000 2950 6110, 6120 Счё-фактура 3 Таъсисчилардан келиб тушган идишларнинг келишув баҳоларидаги қийматига 50000 2950 4610 Таъсис ҳужжатлари, счёт-фактура, кирим далолатномаси 4 Хорижий таъсисчилардан таъсис бадали сифатида келиб тушган идишлар бўйича а) корхона рўйхатдан ўтган санадаги курс бўйича ҳисобланган кирим баҳосидаги қийматга б) Келиб тушиш ва таъсис саналари ўртасида вужудга келган курс фарқлари суммасига 5000000 300000 2950 2950 4610 8420 Таъсис ҳужжатлари, БЮД, кирим далолатномаси БЮД, кирим далолатномаси, Махсус ҳисоб- китоб 5 Бепул олинган идишларнинг келиб тушиш баҳосидаги 500000 2950 8530 Шартнома, Счёт-фактура 403 қийматига 6 Қарзга олинган идишларни келишув баҳолардаги қийматига 6000000 2950 6820 Шартнома, счёт-фактура 7 Кирим қилинган идишлар қиймати устига қўйилган савдо устамасига 1440000 2950 2980 Савдо устамалари реестри 9 Аҳолидан сотиб олинган идишларнинг сотиб олиш баҳоларидаги қийматига 30000 2950 9020 Далолатнома 10 Идишларни таъминотчиларга қайтарилишига 500000 6010 2950 Счёт-фактура 11 Идишларнинг синиши, нобудгарчиликларига 20000 5910 2950 Далолатнома 12 Идишларни сотилишига 600000 4010, 5010 9020 Счёт-фактура, ККО 25.6.Чакана савдо корхоналарида товар-моддий бойликлар инвентаризациясининг хусусиятлари ва уни натижаларининг ҳисоби Чакана савдо корхоналаридаги товар ва идишларнинг инвентаризациясини ташкил қилиш ва ўтказиш 19-сон БҲМС «Инвентаризацияни ташкил қилиш ва ўтқазиш» га асосан амалга оширилади. Ўзининг характери, расмийлаштирилиши, натижаларни аниқлаш тартибига кўра чакана савдо корхоналаридаги товар-моддий бойликларнинг инвентаризацияси улгуржи савдо корхоналаридаги тартибга асосан ўхшайди, лекин қуйидаги жиҳатлари билан уларни фарқлаш мумкин. Биринчидан, чакана савдо корхоналарида товар-моддий бойликлар инвентаризацияси савдо дўкон кассасидаги пул маблағларини санашдан бошланади. Нақд пул маблағларининг саноғи алоҳида далолатнома билан расмийлаштирилади. Иккинчидан, пул маблағларидан кейин савдо дўкондаги товарлар саноқдан ўтказилади, шундан сўнг ёрдамчи бинолардаги ва майдончалардаги товарлар қайта рўйхатга олинади. Учинчидан, инвентаризация минимал муддатларда ўтказилади, чунки уни чўзилиб кетиши товар айланмасига салбий таъсир ўтказади. Тўртинчидан, инвентаризация ўтказиш вақтида товарларни бевосита савдо дўкондан сотилишига йўл қўйилмайди. Бешинчидан, товарларнинг қайта саноғи уларнинг алоҳида хусусиятлари, сақланаётган идишларининг турлари ва бошқа жиҳатлари эътиборга олиниб амалга оширилади, масалан бочкадаги пахта ёғи бочканинг ҳажми ва сиғимига қараб аниқланади, бир хилдаги товарлар сотиш баҳоларига қараб гуруҳланади. Олтинчидан, товарлар камомади аниқланганда табиий камайиш ҳисоб- китоби, идиш вазнини ошиши далолатномалари тузилади. 404 Еттинчидан, инвентаризация натижасида моддий жавобгар шахс томонидан савдо пулларини тўғри ва ўз вақтида кассага топширилганлиги аниқланади. Саккизинчидан, товарларни қайта баҳолашга доир инвентаризациялар сони чегераланмайди. Чакана савдо корхоналарида товарларнинг қайта саноғи инвентаризация рўйхати, инвентаризация натижалари эса таққаслома қайднома билан расмийлаштирилади. Чакана савдо корхоналарида товарларнинг инвентаризацияда аниқланган камомадлари, сақлаш ва сотиш жараёнида юз берган бузилишлари, синишлари, чиқиндилари, ёғоч идишларга сингиши натижасидаги йўқотишлари тузилган далолатномалар асосида ҳисобдан чиқарилади. Далолатномалар асосида аниқланган камомад ва йўқотишлар суммасига қуйидаги бухгалтерия ёзуви қилинади: • Жами аниқланган йўқотишлар суммасига: Дебет 5910 «Камомадлар ва бойликларни бузилишидан кўрилган йўқотишлар» Кредит 2920 «Чакана савдодаги товарлар» • Меъёрдаги ва меъёрдан ортиқ йўқотишлар суммасининг корхона харажатларига олиб борилишига: Дебет 9430 «Бошқа операцион харажатлар» Кредит 5910 «Камомадлар ва бойликларни бузилишидан кўрилган йўқотишлар» • Меъёрдан ортиқ йўқотишлар суммасининг моддий жавобгар шахслар бўйнига қўйилишига: Дебет 4730 «Ходимлар билан моддий зарарлар бўйича ҳисоб –китоблар» Кредит 5910 «Камомадлар ва бойликларни бузилишидан кўрилган йўқотишлар» Товар ва идишларнинг инвентаризацияда аниқланган ортиқча суммалари чакана савдо корхоналарининг асосий фаолиятдан олинган даромадларига олиб борилади ва унга Дебет 2920 «Чакана савдодаги товарлар» Кредит» 9390 «Бошқа операцион даромадлар» ёзуви қилинади. жүктеу/скачать 3.03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|