Абай институтының хабаршысы. № 2(8) 2011
6
шеберліктеріне қол жеткізе алады» [5: 425,
426, 427] Меніңше, «қуа» сөзінің түйіні ислам
философиясының, оның ішінде Əл-Фарабидің
дүниетанымымен ұштасып жатыр. Абай-
танушы ғалым Мекемтас Мырзахмет-ұлының:
«Адамзат тарихында ғылыми ойдың үздіксіз
даму барысында «өзін танымақтық» немесе
«жан қуаты» туралы ойлардың қалыптасу жол-
дарын танып, білу күрделі проблемаға ай-
налып, о бастан-ақ қарама-қарсы көзқарастар
өріс алды. Адамның «өзін танымақтық» жө-
ніндегі ілімнің бастапқы қадамы көне дүние
философтарынан басталса да, оны өз зама-
нында ғылыми жүйеге түсіріп, қалып-
тастырған əл-Фараби еңбегі ерекше көзге тү-
седі. Соңыра бұл жолды ғылым саң-лақтары
Ибн Сина, Ибн-Бажа, Ə.Науаи, Ғуламаһи
Дауани, Жүсіп Қарабағилар жалғастырған.
Адамның «өзін танымақтығы» жөніндегі Абай
шығармаларындағы мол таратылған пікір-
лердің түп-төркіні осы ғалымдар еңбегіндегі
ойға барып ұштасады» [2, 93], – деп жазғаны
да Абай ойының түйінін əл-Фараби сынды ұлы
ойшылдардың ойымен ұштасып жатқан-
дығында екенін айқындай түседі.
ƏДЕБИЕТ
1.«Қазақ» газеті жинағы / Бас редактор
Ə.Нысанбаев. - Алматы, 1998.
2.Мекемтас
Мырзахметұлы.
Абайдың
адамгершілік мұраттары. - Алматы, 1993.
3.Абай Құнанбайұлы шығармалары. 2-том. -
Алматы, 2004.
4.Ислам Жеменей. Абай шығармасындағы ислами
терминдер хақында // Абай мұрасы – тілдік өрістің
негізі. - Алматы, 2005.
5.Һəна Əл-Фахуриел-Əл-Жəр. Философия тарихы
- ислам əлемінде // Заман.
* * *
Қ.Мəдібаева
АБАЙ ӨЛЕҢДЕРІНІҢ ҚҰРЫЛЫСЫН ЗЕРТТЕУ МƏСЕЛЕЛЕРІ
Аннотация. Абайдың өлеңдері. Абай өлеңдерінің құрылысы. Абай өлеңдерінің құрылысының
зерттелуі, қазіргі жағдайы, келешегі.
Тірек сөздер: Абай, өлең, өлең құрылысы, зерттелуі, тарихы, қазіргі жағдайы, келешегі.
Достарыңызбен бөлісу: |