Монография / Аида Сағынтаева, Әсел Қамбатырова, Лаура Қарабасова


№ 4 мысал. Айнымалыларды азайту үшін факторлық талдауды



Pdf көрінісі
бет142/149
Дата04.03.2024
өлшемі2.17 Mb.
#494211
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   149
Білім беру зерттеулеріне кіріспе теория, әдістер және тәжірибелер


4 мысал. Айнымалыларды азайту үшін факторлық талдауды 
пайдалану (Kambatyrova, 2020)
Факторлық талдау «Қазақ тілін білу балаларға мәдени бірегейлікті сақтау 
үшін қажет», «Қазақ тілін білу балаларға (өз) ана тілін сақтау үшін қажет», 
«Қазақ тілін білу балалардың ұлттық салт-дәстүрлерді тануы үшін қажет», 
«Қазақ тілін білу балалардың отбасында қарым-қатынас жасауы үшін қа-
жет», «Қазақ тілін білу балалардың ұлттық бірлікті сақтауы үшін қажет», 
«Қазақ тілін білу балалардың Қазақстан тарихын түсінуі үшін қажет», «Қа-
зақ тілін білу балалардың ата-бабаларымен байланыстарын сақтау үшін 
қажет» сынды айнымалылар арасындағы тығыз байланысты анықтап
оларды «Қазақ тілі этникалық бірегейлікті қалыптастыру тілі ретінде» деп 
аталатын бір факторға топтастырады.


220
Білім беру зерттеулеріне кіріспе: теория, әдістер және тәжірибелер
Дисперсиялық бір жақты талдау (ANOVA) бір тәуелді айны-
малыны және бірнеше түрлі деңгейі бар фактор деп аталатын бір 
(немесе бірнеше) тәуелсіз айнымалыны қамтиды. Аталған деңгей-
лер әртүрлі топтарға немесе шарттарға сәйкес келеді. Мәселен, 
оқушылардың математика пәнінен оқу жетістігіне жетудегі үш 
түрлі оқыту стилінің тиімділігін салыстыру барысында сізде үш 
деңгейлі (мысалы, бүкіл сынып, шағын топтардағы сабақ, ком-
пьютерде орындалатын өздік жұмыс) бір фактор (оқыту стилі) бо-
лады. Тәуелді айнымалы үздіксіз айнымалы болып табылады (бұл 
тұста математика пәні бойынша алынатын тест балы қаралады) 
(Pallant, 2011).
Көп өлшемді дисперсиялық талдау (MANOVA) кеңейтілген 
дисперсиялық талдау болып табылады, бірақ ANOVA-дан айыр-
машылығы ол екі немесе одан да көп тәуелді айнымалылары бар 
деректерді талдауға мүмкіндік береді. Аталған тәуелді айнымалы-
38
M (mean) – орташа мән – сандар жиынындағы орташа немесе жиі кездесетін мән. Mean-нен басқа 
median және mode мәндері де кездеседі. Median (медиана) – тізімдегі ең кішіден ең үлкенге қарай 
сұрыпталған орташа мән. Mode (мода) – деректер жиынтығында жиі кездесетін мән.
39
SD (standard deviation) – стандартты ауытқу – мәндер жиынындағы өзгеру немесе таралу дең-
гейінің өлшемі. Төмен стандартты ауытқу мәндердің орташа мәнге жақын болатынын көрсетеді, ал 
жоғары стандартты ауытқу мәндердің кеңірек таралғанын көрсетеді (Muijs, 2011).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   149




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет