Монография / Аида Сағынтаева, Әсел Қамбатырова, Лаура Қарабасова
Тарауды оқудан күтілетін нәтижелер
жүктеу/скачать 2.17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6 ТАРАУ Сұхбат сапалық зерттеудің әдісі ретінде Аида Сағынтаева
| Тарауды оқудан күтілетін нәтижелер:
• сұхбатқа қатысушыларды іріктеудің стратегияларын ажы- рата білу; • зерттеу мақсатына байланысты сұхбаттың негізгі түрлерін білу және оларды қолдану; • сұхбат хаттамасын жаза білу және алынған деректерді транскрипциялай білу. 6 ТАРАУ Сұхбат сапалық зерттеудің әдісі ретінде Аида Сағынтаева Сапалық зерттеулерде сұхбат көбінесе зерттеліп отырған құ- былысты танудың басты дереккөзі болып табылады. Сұхбаттың деректерді жинау әдісі ретіндегі танымалдығы сұхбаттасуға ар- 127 Назарбаев Университеті Жоғары білім беру мектебі налған кітаптарда, оның ішінде Губриум, Хольштейн, Марвасти және Маккинилердің жуырда шыққан анықтамалығында нақтыла- на түседі (Gubrium, Holstein, Marvasti, & McKinney, 2012). Біздің монографиямызда сұхбат сапалық зерттеу әдісі ретінде әртүрлі қырынан сипатталады, атап айтқанда, сапалық деректерді сәйкестендіруде (1-тарау, 1.5.2-бөлім), деректерді жинау құра- лы ретінде (8-тарау, 8.3-бөлім), деректерді жазу кезінде (8-тарау, 8.3-бөлім) баяндалады. Аталмыш тарауда сұхбаттың құрылымдық типологиясы, сұрақ түрлері мен оларды қою әдістемесі, сұхбатты жүргізу кезеңдері (сұхбатты бастау, жазу, деректерді бағалау), сондай-ақ зерттеуші мен сұхбатқа қатысушы/қатысушылардың арасындағы өзара бай- ланыс қарастырылады. Сұхбат адамдардың өмір тіршілігінен хабардар етуді қамта- масыз етеді. Осылайша ол зерттеушілерге адамның белгілі бір мінез-құлқының мәнін түсінуге мүмкіндік береді. Сұхбат әдісі- не негізделген зерттеулердің басты алғышарты – адамдардың өз тәжірибесіне мән бере қарауы олардың оны қалай жүзеге асырға- нына ықпал етеді. ДеМаррэс (2004) зерттеу сұхбатын «зерттеуші мен қатысушы ғылыми зерттеулерге байланысты мәселелерге бағытталған әң- гімеге қатысатын үдеріс» деп анықтайды (55-бет). Зерттеу тақырыбына байланысты сұхбат кейде дерек жина- удың жалғыз жолы болып табылады. Атап айтқанда, зерттеуші түрлі категориядағы қатысушылардың белгілі бір құбылысқа не- месе тәжірибеге әлеуметтік не кәсіби рөлі тұрғысынан көзқа- растарын анықтауға тырысқанда көрінеді (мысалы: «Декан ретінде жоғары оқу орындарының басқару еркіндігі дегенді қалай түсіндірер едіңіз?»). Мерриам мен Тисделлдің (Merriam & Tisdell, 2015) пікір- лерінше, сұхбаттың кең тараған түрінің бірі – бір адам екінші адамнан ақпарат алатын бетпе-бет жеке кездесу. Деректерді алу үшін ұжымдық әңгімелесуді де пайдалануға болады. Жеке және топтық сұхбаттарды белгілі бір мақсаттағы әңгіме ретінде анықтауға болады. 128 Білім беру зерттеулеріне кіріспе: теория, әдістер және тәжірибелер жүктеу/скачать 2.17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|