Н а л ьч и к – 2010 Малкъар жазыучуланы суратлау-адабият, жамауат-санат журналлары
жүктеу/скачать 1.04 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- СОЛТАНЛАНЫ Буслимат
| 5/XII 2009 – 3/V 2010 ж. ж.
Нальчик. Жазыучуну китабы 150 ПОЭЗИЯ УЯНЛАНЫ Оюс ТУРУКЪ БОЛУП КЪАЛДЫМ РОМАНС Къыйынлыкъ кёрген жарсыуун жазар, Жокъду аны бедиш - айыбы. Жашырып жаша, билдирмей аны Болмаз аны аз да хайыры. Айтырны айтсам, селейир жарсыу, Арсар болмаз мени жазыуум. Жаз башы ырхы чёкгенча саркъып, Селейирми мени жарсыуум?! Къадарым берген бу къыйын жолда Жокъду, жокъду мени ёкюлюм. Къыш чиллесинде басханча туман, Ётерикди мени хар кюнюм: Айланмаз Анам, аллыма къарай, Кюзню жели чачын къайыра, Азыгъын манга асырап турмаз, Эрттен - ингир чексиз къайгъыра. Ауушду Анам, ауушду Атам, Турукъ болуп къалдым, къайгъыра... Хунадан чыкъгъан багъырбаш жилян - Ол да кесин манга къайыра. 09. 09. 2007. Излемейме дарман-дары да: Аурууум ёчюлгенди кенгде. Жанымы жылыуу, оту да – Барысы да сендеди, сенде! 2007. 151 ЖЮЙРЮК АТЫМ ДА ЖЕТАЛМАЗ Сен тюп орамгъа кетип бараса, Субай санынгы ойната, Кёрген инсанны кёзюн жарыта, Иги къууумну ойлата… Сунмай тургъанлай кёрдюм да мен да, Сенден тюйюлме умутсуз. Жерни жарса да жайда къургъакълыкъ, Жауун жаумайды булутсуз. Уллу Аллахдан буйрукъ болмаса, Накъут, налмас да болушмаз. Сен тюп орамгъа атлап барсанг да, Жюйрюк атым да жеталмаз. 07. 08. 2007. ШАУДАННЫ АЙЛАНЧ ЖОЛЧУГЪУ Кёкюрек къабымы кенг керип, Жюрекден чыкъгъанча жыр тизгин, Агъады шауданны суучугъу, Кюмюш бетли агъа, жылтырай. Тазалыгъын сурама да къой: Сыгъылып чыгъады тик таудан… Силкине, баш ие шауданнга, Кюзгюдеча анда кёрюне, Жууунады лёкъу терекчик. Къыш келгенде бардым шауданнга – Кёгерген буз къабы басханда. Эштиледи тунукъ тауушу, Мен тогъуп ичгенча суусапны. Айыу бал батман5ннга баргъанча, Жайында да келдим шауданнга. Буз къапдан ол болгъанды эркин, Мен тешгенча жайда тонуму. Бар эди башлыкъда чёмючюм, Бауурланып ичдим шаудандан, Эрним да, тилим да жабышып, Эмгенча анамы эмчегин. Назмула 152 Чокъуракъ сууундан къанаргъа Жол салды чалгъычы, тууарчы. Шауданны бу айланч жолчугъу – Къан баргъан тамыргъа ушады! Кёкюрек къабымы кенг керип, Жюрекден чыкъгъанча жыр тизгин, Агъады шауданны суучугъу, Кюмюш бетли агъа, жылтырай. 06. 11. 2006. БИРИНЧИ СЮЙМЕКЛИК Дарман-дары да табылмаз Эртте сюймеклик жарагъа, Кюнню кючю да эритмез, Айны жарыгъы баз болмаз. Эрип, жутулуп кетмеген, Эрип кетгенча жабалакъ, Гым -гым болса да тёрт санынг, Чачынг болса да къардан акъ, Тёлю жайсанг да башхадан, Кырдык ёсдюрген жауунча, Кюймез биринчи сюймеклик, - Ол жау чыракъны жаууча, Барсанг да узакъ жолунгда, Жашау чархы да бурула, Барыр сюймеклик биргенге, Тасха кёлюнде жуууна… Санла къалалла жерледе, Жанла учалла Аламгъа, Ала тюбейле бир бирге, Ёлюм болмайды жанлагъа. Сен бар къадарда дунияда, Кетер адамны жарлыгъы. Санга эрише жанады – Чолпан жулдузну жарыгъы! 04. 03. 2007 ИГИ КЪУУУМ Эрттен-ингир ийнек саусам, Арбаз толу тауукъ жайсам, Болмаймыды алай жашаргъа? Юйню ишин кётюралсам, Тогъуз сабий ёсдюралсам, Болмаймыды алай жашаргъа? Жууукъланы ариу кёрсем, Халал азыкъ, суусап берсем, Болмаймыды алай жашаргъа? Керексизге даулашмасам, Эл сёзюне къатышмасам, Болмаймыды алай жашаргъа? Юй жылыуун сууутмасам, Этер ишни унутмасам, Болмаймыды алай жашаргъа? Къыйынлыкъны бирден жыкъсакъ, Сууукъ къышны жайгъа чыкъсакъ, Болмаймыды алай жашаргъа? Тилеклерим бары толуп, Арбаз толу туудукъ болуп, Болмаймыды алай жашаргъа? Уянланы Оюс 153 МУДАХ ДА, ЖАРЫКЪ ДА КЮЙЮМ Сюймеклигим санымдан ётюп, Аякъ тюпде къарны эритген Жангыз сенде сынадым быллай: Эримей, талмай эришген. Энди санга болурму сууап, Менсиз санга не берир да, не – Жаннетдеги къуру бешиги? Заман тохтай билмейди, кетер – Жылы жайда къысха кечелей. Сенде гюнях эрир да кетер, Уллу Аллах санга кечгенлей… Кеч болса да, жылынады юй, «Орайданы» сынар да юйюм, Отоуунгу жылытыр, кюнча Мудах да, жарыкъ да кюйюм. МЕНИ ДЖАМИЛЯМ Гюллеге къоннган гебенекди мени Джамилям, Кеси да гюлча генекди мени Джамилям. Танг аласыны жарыгъыды мени Джамилям Жагъыны тутса, - жарлыгъымды мени Джамилям. Жайлагъа келген булбулумду мени Джамилям, Жашарма деген умутумду мени Джамилям, Баллиле берлик терегимди мени Джамилям, Алгъышда айтыр керегимди мени Джамилям. КЕЛСИНЛЕ ЗУРНУКЛА Келирле зурнукла, келирле, Хар къанат да кенгнге кериле Къарарма алагъа, къарарма, Къол аязны салып къашыма. Зурнукла жетдиле, келдиле, Хар къанат да кенгнге кериле. Тауушлары – салам бергенча – Жайлары бошалгъан жерледен… Назмула 154 Не медет, чыгъалмаз да атам, Сюйюне жаз башы хауагъа, Зурнуклу тауланы башына, Шыкъыны Нарт уя ташына. Болсунла зурнукла хатасыз, Болмасынла менлей атасыз. 11. 03. 2009. БУЗЛА БАРСЫ Къар дегенинг – жумушакъды, Бузла барсы сен! Хапарынгы эшитгенимде, Къайгъы болду сел! Босагъадан башланады Жигитликге жол Минги тау да, хау, сынауду, Алайды Терс Къол Аллах берген жигитликге Киши этмез дау. Эки тауну арасында Тартдынг сен жантау! Сени кибикле туусунла Бизде кёбюрек! Жауларыма тургъузурма Ёхтем кёкюрек! Солуууму этди женгил Тауну аязы, Къууанчымы къабындырды Назму ауазы. Минги тауча эки башлы – Залим Эверест Минги тауну адеж этип, Барыр Эверест! *** Ушкок деген – ауур зат, Талдырады билекден, Ана дегенинг кетсе, Жандырады жюрекден. Аллах салгъан Жаным Ол себепден жюрюйдю тёрт саным. Жолда будай бюртюкню окъуна Ауанасы барды. Сибиртгинг жокъ эсе, - къатын ал! Ачыкъ сёз ачы тиеди терслеге, Ол тузакъ, Сибирь да берди кёплеге. Уянланы Оюс 155 Жерни къандырады жыйылгъан курт да, Жаз башында биринчи баразаны Салады жауун къурт да. Къаратонну къатына барама: Бирсилеча кёзю жарымаз, Тарыкъгъандан тили арымаз Аманны болмайды таза къаны, Айтханы ариу эсе да, Жюреги къарады аны. Ётюрюк намазны хайыры болмаз, Салауат-саламы да толмаз. Урланнган ат кёп хайыр бермез, Урлагъан а къабагъын кермез. Ахча берип алайым десем, - Жокъду, - деди, бола тургъанлай. Тютюнлей кюйсюн. Тютюнлей, тютюнлей. Башындан аягъына дери Осал аракъыгъа киргенди ёмюр, Алай ажалы жетген къуру суудан да ёлюр. - Ишим – кёп, сагъышым кёп, - деп тарыгъады…Адамны башы уа сагъыш этерге деп салынады. Лакъырданы хар ким да билмейди, Хар ким да бирча кюлмейди. ОТУНЛУ ОТ ЖАГЪА СУУУМАЗ Отунлу от жагъа сууумаз, Къалын чыгъар ожакъ тютюню, Айран уютхусу къурумаз, Мамырлыкъда ёте хар кюню! Къазандагъы эт бишер, Шорпа кёзю болуп тёгерек, Къара къазан отдан шош тюшер, Тепси – хазыр, ол да – тёгерек! 31. 10. 2007. Назмула 156 ЖУБАНА ТУР (Чам халда) Ашды бизни къууандырлыкъ, Ашды бизни жубандырлыкъ, Сойдурлукъду семиз ирик, Жубана тур, аны билип! Байдан эсе жарлыгъа Жарлы адам игиди. ТЁРТТИЗГИНЛЕ, АФОРИЗМЛЕ Жер дегенинг – желмауузду: Адамны ёсдюрсе, артда уа - Хап, - деп, жутуп къояды. Фахму, изим бар эсе, Къаламны къолгъа ал. Назму жазгъан къыйын болмаз, Сёзню жерине сал да, Сирел да къал! Тойлада ариу тепседим, Боза иче да кекире! Къобузчу къызны бармагъы Аякъ бюкгенча секире. Кюн да бир узакъ жолгъа атланнганды, Кязим атланнганча Меккягъа. Итле, киштикле да атмайла балаларын Адамла уа нек аталла балаларын? Адам аладанмы къарыусузду?! Закий жазыучу жаханимге хазна тюшмез, Ахыр солуууна дери игиликни юзмез. Ташны, темирни да жондум, Кесим да жашау жолумда – Ташча, темирча болдум. Уянланы Оюс 157 Тон да, жууургъан да жылытмайды, Сен кесингсе кесинги жылытхан. Мытырлыкъдан сары жау чыкъмаз, Жырласанг да зауукъ Долайны, Гиртчини уа бели арымаз, Жашарыкъды жерде къолайлы. Жокъду амал дайым жырларгъа, Тюшеди бирде ачы жиляргъа. Ызынг эркин болса да къарда, Тирелирге тюшеди таргъа. Сууукъ мияла болса да кеси, - Кюзгюча болчу таза, керти. Кёкдеги булутла жукъара, Толгъан Ай да кетеди «жукъларгъа». Синтетикагъа алышсакъ да жюнню, Терсине уа буралмайбыз Кюнню. Чалгъы чала, эркин-эркин керилдим, Сюймеклигинг алдау болуп терилдим. Чынтты поэт аман адам болмаз, Бир заманда айып анга къонмаз, Жабылса да аны эки кёзю, Сууукъ ёлюмню хорлар сёзю. Ушкок деген – ауур зат Талдырады билекден, Ана дегенинг кетсе, Жандырады жюрекден. Адамы кетген мудах болур, Хуна къалагъан ох, - деп солур. Аллах салгъан Жаным Ол сенден жюрюйдю тёрт саным. Назмула 158 Жолда будай бюртюкню окъуна ауанасы барды. Сибиртгинг жокъ эсе , къатын ал. Оспар сёзлю Телиге Мен эсими бёлмедим, Ана къолуча жылы, жумушакъ жастыкъ кёрмедим. Къыш къыямасы келгенде Жууугъум, ахлуларым Жылы отоуну ичинде Айтырла мени атымы, Дамаскада чыкъгъан жютю къылыч да Кесалмаз мени хатымы. Къазахстанны сары къуму – Иссилиги аякъ кюйдюрген, Туугъан журтну бузлу ташы – Термилиуде кесин сюйдюрген! Сюйсенг – ары, сюйсенг – бери тарт, Сабийле этедиле бизни къарт. Кюн не узун болса да, Кече да жерин табады. Эски чарыкъны чирги ийне бла жамасанг, Аягъынга суу ётмей къалмаз. Ата журтум, узакъда – тузакъдан Къутулуп келдим, кюсей сени… Уллу Аллах, тилейме, тилей: Мындан ары жилятма мени! Жорта, жорта, чаба, ашыгъа, Айланабыз, заман ашыра, Бары бошду фана дунияда: Билмейбиз да не зат боллугъун. – Ишим – кёп, сагъышым –кёп, –деп тарыгъады… Уянланы Оюс 159 Да адамны башы уа сагъыш этерге деп салынады. Лакъырданы хар ким да билмейди, Хар ким да бирча кюлмейди. Итле, киштикле да атмайла балаларын Адамла уа нек аталла балаларын Адам аладанмы къарыусузду?! Закий жазыучу жаханимге хазна тюшмез, Ахыр солуууна дери игиликни юзмез. Жорта, жорта, чаба, ашыгъа, Айланабыз, заман ашыра, Бары бошду Фана дунияда: Билмейбиз да не зат боллугъун. Бетсизлеге тынчды жашаргъа: Ала эрий, инжиле да билмейле. Сен къуру болма иги умутдан, Кюн да чыгъар, чыгъар булутдан. Ана жылыуун бир сынамагъан, - Тойда кёзю жарып, керилмез, Тынчлыкъ билмеген, батса да балгъа, Балдан ашай, сыйдам семириез. Сабий тууса, - бир жарыкъ танг атханча, Адам ёлсе, - бир жылы кюн батханча. Ултха берип къутуллукъча ёлюмден, Дунияны уа тутады бек кенгинден. Тойлада ариу тепседим, Боза иче да, кекире, Къобузчу къызны бармагъы – Аякъ бюкгенча секире. Тюшюмде да кёралмайма мен Кюнбетдеги Шыкъы элими. Кеталмайын къалдым хаух элден, Тутхан кибик ауруу белими. Назмула 160 Ауур сагъышымы согъуп турады жел, Алай, анамы баууруча, сакълайды жер. Юйюнгде тели бар эсе, Эл телисине айып этме. Тиширыу, сатыу этмесе да, Тюкеннге уа кирир. Дунияда неге да барды амал Ёлюмге жетмейди бир ажал. Кёзюм къыймайды бу хансны чалыргъа, Алай бичен керекди ийнекни аллына салыргъа. Иссиден жер жарылгъанды, Макъа ауузун ачханча. Уянланы Оюс 161 СОЛТАНЛАНЫ Буслимат УРУШДА ЁЛГЕН АТАМА Эндиги жашла сынамасынла Урушну ачы жылларын. Сиз тынгылагъыз, мен а айтыйым Атама этген жырланы. Биринчи урушдан ол сау къайтып, Экинчи урушха кетгенди. Къыралыгъызны уа сатмагъыз деп, Къаты осуят этгенди. Алтаулан кетип бир юйден Тёртюсю сау келгендиле. Атталаны Мухажир бла Мени атам бир кюн ёлгендиле. Атамы ахыр жазгъан письмосу Ичиме ауруу салгъанды. Таганрог шахар ючюн урушда Жаны сау чыгъалмай а къалгъанды. Башымы салып алай жиляйма Бу атам кёрген ташлагъа. Жиляр орнуна кюйле айтама Урушда ёлген жашлагъа. Мен ызындан баргъан сагъатымда, «Къайт, сен уллуса, балам, – деп, Ол ариу айтып къайтаргъан эди, – Мен сау келирме, жаным», – деп. Уруш ачыуу эсиме тюшсе От болуп, кюйюп жанама. Алты сабий бла кеси къалгъанда, Жаным ауруду анама. Тюшюмде ол керти келлик сунуп, Андан тынчайып жатама. Жиляр орнуна андан жырлайма Урушда ёлген атама. 11 «Минги Тау» №4 162 УРУШДА ЁЛГЕН КЪАРЫНДАШЫМА Ёмюрюм ётюп барады урушдан Сау къайтханлагъа сукълана. Жиляр орнуна бу жырны айтама Харип къарындашым Букканнга. Къатын алгъынчы, акъыл алайым деп, Ол армиягъа кетгенди. Ахшы муратларын, бар умутларын Брест тийресине элтгенди. Сени армиягъа алай алдыла, Бийиклигинги ёнчелеп. Герой болдум деп, къайтып келалмадынг Сюйген къызынга, эркелеп. Сени юсюнге тап жараша эди, Военный кийим кийсенг а. Жюрек жылыу, тансыкъ саламынгы Сюйген къызынга ийсенг а. Алай ёхтем да болмаученг Букканым, Бир къагъыт жазып бермезча. Бу къанлы уруш а алай этгенди Бир бирибизни кёрмезча. Дуниягъа жаратылып, мен харип Не кёп къыйынлыкъ сынадым. Сарнау – бирди, жиляула уа кёпдюле, Къайсы бирине сарнайым? Къалгъан жашланы Аллахым сакъласын Фронтда окъладан, топладан. Алай сау къалай къутулур эдиле Брестде жаннган отладан? Не къагъыты, неда кеси келир деп, Мен кёп жылланы сакъладым. Алгъын тургъан жери Брест къала эди, Ол къайда энди, мен къайда? Уруш отунда битеу къыйынлыкъла Бары башым бла ётдюле. Бир ананы юч баласы Барысы да фашист окъдан ёлдюле. Солтанланы Буслимат 163 Уруш тохтады, дуния тынчайды, Мен тёгерекни жокъладым. Сизге деп жаратхан болуред Аллах Германияны окъларын. Атам ёлгенди Таганрог шахарда, Къарындашым ёлдю Брестде, Бу къанлы уруш салгъан жараларым Сау болмайдыла жюрекде. Кимден да бек иги эди кесине Саулай юйюне къайталса. Жюрек тамырларым чанчалла энтта, Брестни уа аты айтылса. Сиз урушда кёрген къыйынлыкъланы Эгечигиз да кёргенди. Сиз уруш эте, Сауту къырылгъанда Ол да ма анда ёлгенди. Кёпню кёрдюм, асламысы – къыйынлыкъ, Мен да бу жерге кириме. Ата жылыуу сыйырылып ёсген Ёксюзледен бириме… КЕЛИНЛЕ Къууанып, келин алгъанем, Жумушума жарар деп. Акъылымда да жокъ эди Юйню былай талар деп. Сюйюп, келин алгъанем Айтханымы этер деп, Башыма да келмеген эди Жашны алып кетер деп. Алды да кетди жашымы. Фатар юйде жашайды, Хычынладан эригип Ресторанда ашайды. Бояу сюртгенин унутуп, Сейирге къалып турама. Келинни бети кёгерсе, Жашым кёгерген сунама. Ана жашыны бетинден Келиннге терс къарамаз, Алай, не бек кюрешсе да, Келини ангыламаз. Туудугъун къолуна алып, Алай къубултады ана. Келини уа тюзелмейди, Кёзлери отча жана. Жашла, сизден тилеригим: Омакъ келин алмагъыз, Биргесине юйюгюзге Уллу къайгъы салмагъыз. Ахчалары болсала да, Къоймайдыла аяугъа, Айлыкъ хакълары жетмейди Акъ чайыр бла бояугъа. Назмула 11* 164 Кеси да ана болургъа Больницагъа баргъанды, Башын энишге ийип, Уллу сагъышха къалгъанды. Тыш къыралныкъы болмаса, Бу бармайды къатына, Жашауда не зат боллугъу Бир да келмейди башына. Орус тилни къатышдырып, Сёлешгенде сёзлери, Эшикге болмаса, юйге Къарамайла кёзлери. Эшикге чыкъса– омакъды, Юйде къалса – жомакъды. Келиннге иги болугъуз, Аллай юйде къонакъды. Къонакълыкъгъа чыдаялса, Жундурухун жылытса Къайын ана уа не этсин, Эрттен сайын жилятса? Муратлары толмадыла, Иги эри болмады Кёп ахшылыкъ этсем да, Атым къайын анады. Бутуна чындай киймей, Тизгинлерин жыялмай Жалан башлай баралла, Жамауатдан уялмай. Тырнакъларын ёсдюрюп, Чачны къысха кесдирип, Къайынланы къыйнайла, Сёзчюклерин жетдирип. Юйден жаулукъ бла чыгъа, Артда сумкагъа сала. Шахарда жалан башлай – Уллу къууанчха къала. Ариудула санлары, Ариу тогъай къашлары. Бир ауур жаулукълары, Кётюралмай башлары. Намыслары сакъланса Насыплары – Аллахдан. Уллу Аллах сакъласын Быланы палахладан. АШЫРАНЫ КЮНЮНДЕ Ашыраны кюнюнде Толу къазан асайыкъ. Шайтан жолуна бармай, Жюреклени басайыкъ. Ашыраны кюнюнде Ашыраны этейик. Жети тюрлю мирзеуге Къууанч бла жетейик. Ашыраны ашайыкъ, Тилек эте Аллахдан. Уллу Аллах сакъласын Халкъгъа келген палахдан. Ашыраны этейик, Аз болурча ёлюбюз. Ийман жолда барырча Энди жетген тёлюбюз. Солтанланы Буслимат 165 КЪАРАРЛАМЫ КЕЛИНЛЕ Ёлмез сунуп кесинги, Къаты мекям салгъанса, Андан санга не тюшсюн, Тёшек болуп къалгъанса. Ауруп жатсанг тёшекде, Къарарламы келинле? Ала къарай билселе, Тобагъамы келирле? Кертими, ётюрюкмю – Хахай этип жилярла. Манга берген кюнлени Кеслери да сынарла. Ёлдю, тамам болду деп, Кюбюрюмю ачарла, Юлешир зат болмаса, Жабып, артха къачарла. Садакъаны унутуп, Жыймагъанма харекет. Кюбюрдеги _____хапчюкге Аллах къошмаз перекет, Кесинг ишлей бармасанг Ахыр барыкъ жолунгу, Аллах санга буюрмаз Къаты къысхан къолунгу. Дунияда ким да бол – Саналмазса бир жукъгъа, Бир да боюн салмасанг Аллах жазгъан буйрукъгъа, Аллах сени жаратды, Кёзюннгю кюннге ачып, Узакъгъамы барлыкъса Сен къадарынгдан къачып. Аллах бизни жаратды Биз бир бирге жарасакъ, Ахыр барыр тар жерде Ийман жолда баралсакъ. Жаш тёлюбюз, хайт дегиз – Жашауугъуз алдады, Эски адет къайтханда, Намыс, сый да къайдады? Тёр башына олтуруп, Таматагъа жер бермей, Сансыз кёзден къарайса, Алчыгъынгда жукъ кёрмей. Къарт, къарыусуз, борбайсыз, Кесчигинг да болурса. Алай эте, харипчик Насыбынгы хорлайса. Узакъгъамы барлыкъса Намыс, сыйны ёлтюрюп? Баш иенги ёсдюрюп, Тогъуз айны кётюрюп. Баш иенг иги болуп, Ана нек болду аман? Келинчик, ашыкъма сен – Санга да келир заман. Сенде да болур келин. Къайын ана болурса. Манга берген намысны Сюймей артха алырса. Къайынланы сан этмей, Орамда чай ичесе, Къайын ана ёлгюнчю, Кебинин бош бичесе. Орамлада олтуруп, Къуру тирмен бураса. Алай эте, харипчик, Гунях ала тураса. Назмула 166 ЖАРЛЫ БАЛА Нек баргъаненг ол шахаргъа, Ишлейме деп, эки-юч айгъа, Жетмей кетдинг мулжал жайгъа, Ой насыпсыз, жарлы бала. Дууачыла чатыр болду, Къарт анасы факъыр болду, Ырысхысы такъыр бола, Ой насыпсыз, жарлы бала. Ишлеп, ишден да тоймадынг, Къатын алып, мал жоймадынг, Шо бир сабий да къоймадынг, Ой насыпсыз, жарлы бала. Ол шахардан къагъыт келди, Элни кюню мутхуз тийди, Ахлулары къара кийди, Ой насыпсыз, жарлы бала. Къайгъылы жел къайры келди – Биягъынлай мени таба. Ёмюр кетер жиляй ана, Аны билемиди бала? Къыйынлыкъла кёрген эди, Шыйых болуп ёлген эди, Кесин да сюйдюрген эди, Ой насыпсыз, жарлы бала! КЕЛГЕН КЕЛИННГЕ АЛГЪЫШ Келген келин къутлу болсун, Этген ашы татлы болсун, Ойнай келсин, кюле келсин, Этер ишин биле келсин. Атлагъанда абынмасын Сёлешгенде къабынмасын Къыйынлыкъгъа башы тюшюп, Таш жюрекге жалынмасын. Ал тапханы улан болсун, Къолундагъы Къуран болсун, Аузундагъы ийман болсун, Солтанланы Буслимат 167 Халкъыбызгъа ийнакъ болсун. Къызы болсун узун чачлы, Жашы болсун къара къашлы, Гёжефлеге башчы болуп, Уруп чачсын къысыр ташны. Гёжефлеге башчы болуп, Намыс берсин къартыбызгъа, Толу юйюр болуп жашы, Къала берсин артыбызда. МУКУШ ЭЛИМ Кюнюгюз ахшы болсун, Кёлюгюз нюрден толсун, Тилекле битеу тола, Жашау мамырлы бола! Келдим Мукуш элиме, Туууп ёсген жериме. Ныгъышынгы тапмадым Къызыу салам берирге. Саламымы алдыла Оюлгъан юй ташларынг, Урушлада жоюлгъан Жигитлеринг – жашларынг. Саламымы алдыла Тютюнлери къуругъан Ожакълары, отлары – Тыпыр ташла сууугъан. Келдим Мукуш элиме, Ким кётюрюр кёлюмю? Тёшлерине ёрледим, Къаты байлап белими. Келдим Мукуш элиме, Сауурдан суу бойнуна. Ёлгюнчю къысылмадым, Мукуш, сени къойнунга. Аппам олтургъан чыйып, Ыннам аш салгъан къанга… Ариу айтып, къубултуп Энди ким къарар манга? Мукуш бла Къоспарты, Бир юйюрча жашагъан, Бир туурагъан гыржынны Энчи этмей ашагъан. Адамынг халал эди, Бир къарындан чыкъгъанча. Энди уа нек чачылдынг, Тёбенгиге тутханча? Билял къобузун согъуп, Жигитлеринг къарс ургъан. Узун чачлы къызларынг, Тойда сюзюлюп баргъан. Тана бла Ийнакку Тутушхан ариу жерле… Аты айтылмай къалды, Берекетли, монг ёрле. Къаран къалып сабанла, Оюлуп тар жолларынг, Сёзюм кёпдю ичимде, Жазалмайла къолларым. Бу назмуну айтайым, Акъылы болгъан окъур. Къадар этгенди мени Кёзюм ачыкълай сокъур. Жюрек ауруу тапханбыз, Тюз тепмейле тамырла, Мукушну ёксюз къоймалла Нюр жанарыкъ къабырла! Назмула 168 Къуру сюек болгъанбыз, Саз болгъандыла бетле. Менича термилдиле Эли чачылгъан кёпле. Энтта, жашлыгъым къайтып, Мукушха жол салайым, Эл ахшысы кёп эди, Къайсы бирин санайым? Кёз аллымдан кетмейди Азретими сыфаты, Жашы, къызы къалмады, Аны айтылмай аты. Халкъына оноу этгенде, Ариу эди сыфаты, Энди уа ишленмейди Сын ташында сураты. Билял къобузун согъуп, Атам Тана жырлагъан Халкъыма къыйын эди Кёчгюнчюлюк сынагъан. Къыйынлыкъда ётгенди Малкъарны дуниясы, Бир Аллахдан тилейик – Чачылмасын дуниясы! Термилгенди адамынг – Хауангдан бир солургъа. Аллах къадар этерми Эл жангыдан болургъа? Чорбат башына чыгъып, «Бешташ» ойнаучу жерим, Санга назму этмесем, Чыдаялмайды кёлюм… Мукушчула, сиз мени Саламымы алыгъыз! Анда тукъум чёк болса, Эринмейин барыгъыз. Тобукъда тон бичгенле, Чомпал чачакъ тюйгенле, Ийнаныгъыз, жокъдула, Жокъ сизнича сюйгенле! Жашаууму ашырдым, Къартлыкъ келгенди манга. Кюндюзюнде жашадым… Чыгъалырмамы тангнга? Солтанланы Буслимат 169 жүктеу/скачать 1.04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|