Н. Б. Жиен баева Ақажанова А. Т
Тұжырымдаманыңнегізгібағыттары
жүктеу/скачать 4.34 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тұжырымдаманыңнегізгібағыттары
меніскеасырутетіктері 4.1. Кә ме лет ке тол ма ған дар дың іс те рі жө нін де гі ма ман дан ды рыл ған сот тар (юве наль ды сот тар) Ма ман дан ды рыл ған (юве наль ды) сот юве наль ды әді лет жүйе сі нің ма ңыз ды буыны бо лып та бы лу ға тиіс. Бұл сот би лі гі не қа тыс ты Конс ти ту ция ның жағ да йына, заң дар мен өз ге де нор ма тив тік құ қық тық ак ті лер, рес пуб ли ка ның ха лы қа ра лық шарт та ры не гі зін де туын дайт ын бар лық іс тер мен дау лар ға қол да ны ла ты ны ту ра лы Конс ти ту цияның ере же сі мен не гіз дел ген. Дәл осы сот тың кә ме лет ке тол ма ған дар дың құ қық та ры мен заң ды мүд де ле рін қор ғауға қа тыс ты мә се ле лер ді ше шу де не ғұр лым ау қым ды мүм кін дік те рі бар. Ел дің сот жүйе сін да мы ту дың бо ла шақ ты ба ғыт та ры ның бі рі ре тін де Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы Пре зи ден ті нің 2002 жыл ғы 20 қыр күйек те гі Жар лы ғы мен бе кі тіл ген «Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы ның Құ қық тық сая сат тұ жы рым да ма сын да юве наль ды сот тар құ ру» ай қын дал ған. «Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы ның сот жүйесі мен судьяла ры ның мәр те бе сі ту ра лы» Конс ти ту циялық заң ның 3ба бын да да рес пуб ли ка да кә ме лет ке тол ма ған дар дың ісі жө нін де гі ма ман дан ды рыл ған сот тар құ ру мүм кін ді гі бе кі ті ліп бе ріл ген. 2005 жыл ғы 3 мау сым да Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы судьяла ры ның IV съе зін де мем ле кет бас шы сы ел де кә ме лет ке тол ма ған дар дың іс те рі жө нін де гі ма ман дан ды рыл ған сот тар құ ру ту ра лы мін дет қой ды. Бұ дан бас қа кә ме лет ке тол ма ған дар дың ісі жө нін де гі ма ман дан ды рыл ған ауда на ра лық сот тар ба ла ның тұ ра тын же рін анық тау ту ра лы; атаана құ қы ғы нан айыру (шек теу) жә не қал пы на кел ті ру ту ра лы; ба ла асы рап алу ту ра лы дау лар бо йын ша; Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы ның не кеот ба сы заң на ма сы на сәй кес кә ме 5. Кәмелетке толмағандардың қылмысқа бару себептері 109 лет ке тол ма ған дар ға қам қор лық тан туын дайт ын дау лар бо йын ша аза мат тық іс тер ді қа рай ды. Ма ман дан ды рыл ған (юве наль ды) сот тар қыз ме ті нің оң тә жі- ри бе сін та ра ту мақ са тын да олар ды рес пуб ли ка ның бү кіл аума- ғын да құ ру мә се ле сі пы сық та ла тын бо ла ды. 4.2. Ма ман дан ды рыл ған (юве наль ды) про ку ра ту ра Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы Конс ти ту циясы ның 83-ба бы на сәй кес Про ку ра ту ра рес пуб ли ка аума ғын да заң дар дың (оның ішін де Конс- ти ту цияның өзі нің), Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы ның Пре зи ден ті жар- лық та ры ның жә не өз ге де нор ма тив тік құ қық тық ак ті лер дің дәл ме- дәл әрі бір кел кі қол да нылуын жо ға ры қа да ға лау ды жү зе ге асы ра ды. Про ку ра ту ра ор ган да ры өкі лет тілік тер дің кең ауқы мын жә не кез кел ген заң бұ зу шы лық қа ден қою құ қы ғын иеле не оты рып, өз на за рын заң ды лық тың не ғұр лым өзек ті мә се ле ле рі не ауда ра- ды, со ның ішін де кә ме лет ке тол ма ған дар дың құ қық та ры ның сақ- талуын қа да ға лау ды жү зе ге асы ра ды. Юве наль ды әді лет жүйе сін да мы ту ға бай ла ныс ты жа сөс пі- рім дер ді ке піл ден ді ріл ген құ қық тық жә не әлеу мет тік қор ғауды қам та ма сыз ете тін, кә ме лет ке тол ма ған дар ту ра лы заң на ма ның қол да нылуын қа да ға лау ды жү зе ге асы ру да про ку ра ту ра ның рө- лін арт ты ру жө нін де жұ мыс жүр гі зу қа жет. Ол үшін про ку ра ту ра ор ган да рын да кә ме лет ке тол ма ған дар ту ра лы заң на ма ның қол да- нылуын қа да ға лау ды ұйым дас ты ру жө нін де гі ма ман дан ды рыл- ған бө лім ше лер құ ру мә се ле сі пы сық та ла тын бо ла ды. Осы құ қық тық қа ты нас тар са ла сын да ғы құ қық тық ба за дан жә не қа лып тас қан тә жі ри бе ден шы ға оты рып, об лыс тар про ку ра- ту ра ла ры ның кә ме лет ке тол ма ған дар ға қа тыс ты заң на ма ның қол- дан уын қа да ға лау жө нін де гі бө лім де рі нің қыз мет те рі не тө мен де- гі лер ді жат қы зу ға бо ла ды: 1) кә ме лет ке тол ма ған дар жа са ған қыл мыс тар ту ра лы қыл- мыс тық іс тер дің тер гелуін қа да ға лау ды жү зе ге асы ру; 2) кә ме лет ке тол ма ған дар дың мүд де ле рін қоз ғайт ын қыл мыс- тық, аза мат тық жә не әкім ші лік іс тер бо йын ша сот тал қы- лауы ның бар лық са ты ла ры на мін дет ті түр де қа ты су ла ры; Заң психологиясы 110 3) қыл мыс тық, аза мат тық жә не әкім ші лік іс тер бо йын ша сот ак ті ле рі нің заң ды лы ғын тек се ру; 4) кә ме лет ке тол ма ған дар ға қа тыс ты заң сыз сот ак ті ле рі не заң да бел гі лен ген тәр тіп пен на ра зы лық көр се ту; 5) али ме нт тер дің уақы ты лы өн ді рі ліп ал уына ерек ше на зар ауда ра оты рып, ат қа ру өн ді рі сі са ла сын да ғы заң ды лық қа қа да ға лау ды жү зе ге асы ру; 6) кә ме лет ке тол ма ған дар ту ра лы заң на ма ның қол да ны лу мә- се ле ле рі бо йын ша мем ле кет тік ор ган дар дың қыз ме ті не тек- се ру жүр гі зу; 7) кә ме лет ке тол ма ған дар дың мә се ле ле рі жө нін де же ке жә не заң ды тұл ға лар дың өті ніш те рін қа рау жә не ше шу; 8) заң на ма ны же тіл ді ру жә не кә ме лет ке тол ма ған дар дың қа- ты суымен қо ғам дық қа ты нас тар да туын дайт ын қан дай да бол ма сын өз ге мә се ле лер ді ше шу жө нін де гі жұ мыс ты тал- дау жә не ұсы ныс тар да йын дау. жүктеу/скачать 4.34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|