Н. Ю. Зуева (жауапты хатшы), О. Б. Алтынбекова, Г. Б. Мәдиева
Типы трансформации в процессе перевода
жүктеу/скачать 4.5 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ключевые слова
| Типы трансформации в процессе перевода
Одним из способов передачи слов с одного языка на другой является трансформация. В переводоведении существуют различные виды классификации типов трансформации. Конечно, многие из этих классификаций определяются условно, и между ними нет строгих ограничений. Некоторые виды трансформации являются общими для всех типов. На сегодняшний день в казахском переводоведении типология трансформационных операций недостаточно изучена, и поэтому в своей статье мы пытаемся рассмотреть актуальные аспекты данного вопроса. Несомненно, качественный полноценный перевод зависит от профессиональных навыков, мастерства, фоновых знаний переводчика и осознания контекста. Ключевые слова: трансформация, изменения в переводе, эквивалентность, межъязыковая ассиметрия, Е. S. Adayeva Types of transformation in the process of translation Transformation is one of means to transform words from one language into another. The science of translation is rich with its various kinds of transformation types. However, most of the types are determined with no limitation between them. Some types of transformation are general for all of the rest. Nowadays the typology of transformational operation has not enough studied in the science of Kazakh translation. So we attempted to examine actual aspects of the issue. Obviously, qualitative sterling translation depends upon professional skills, mastery and background knowledge. Key words: transformation, changes in the translation, equivalence, interlinguistic asymmetry, transposition, background knowledge, stylistic peculiarities. ____________________________________ Аударма теориясында мəтіннің аударма- дағы өзгерісі əр түрлі мəнге ие болады. Оның кейбіреулері аударма үдерісіндегі түрлі тео- риялық сипаттамаларымен толығымен сəйкес келеді. ал кейбірі операцияның мəнін сақтау кезінде атын өзгертеді. Аудармадағы мəтіннің өзгеруін трансформация терминімен жиі атайды. ХХ ғ. 50 жылдары атақты ғалым З.Харрис күр- делі синтаксистік құрылымдар талдауының трансформациялық əдісінің негізгі принципте- 73 Вестник КазНУ. Серия филологическая. № 1(147). 2014 рін тұжырымдаған. Аталған термин осы негізде трансформациялық грамматикадан аударма теориясына енген. Отандық аударматануда трансформация термині көптеген авторларда кездеседі. Бірақ оның қолданылуы аударма үдерісін сипаттаған кезде бірдей емес. Трансформация терминін дəйекті түрде Я.И. Рецкер, Л.С. Бархударов, А.Д. Швейцер жəне т.б. көптеген аудармата- нушы-ғалымдар қолданады. Олар трансформация терминіне келтірілген анықтамаларда аударма үдерісін аударма опе- рацияларының жиынтығы ретінде анықтай отырып, сол операцияларды «аударма транс- формациялары» деп атаған. Бұл атау аударма теориясына арналған көптеген еңбектерде аударма өзгерістері терминімен қатар қолда- нылады. Нақтырақ айтқанда, аударма транс- формациясы (аударма өзгерісі) аудармадағы бастапқы мəтіннің түрлі элементтерінің өзгеру операциясын білдіреді. Трансформация (транс- формациялық ережелер, операциялар, тəртіп- тер) ұғымы генеративтік грамматикадан аудар- ма теориясына енген бастапқы кезде транс- формациялық ережелердің бес типін ажырат- қан: пермутация (компоненттердің өзара ал- масуы), түсіру(компоненттерді өшіру, кетіру, қысқарту), қосу, ауыстыру(компоненттердің орнын өзгерту), субституция (компоненттерді алмастыру). Негізінде компоненттердің өзара алмасуы олардың айтылымдағы өзара орын ауыстыруы болып табылатындықтан, пермута- цияны ауыстырудың жеке жағдайы ретінде қарастыруға болады. Сондықтан аударма тео- риясында трансформацияның төрт бөлікті типологиясы қалды: қосу, түсіру, орын ауыс- тыру жəне алмастыру. жүктеу/скачать 4.5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|